Tạo động lực thúc đẩy phát triển các xã đặc biệt khó khăn
Với mục tiêu phát triển bền vững KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, thu hẹp dần khoảng cách giữa các vùng miền, những năm qua, Ban Dân tộc tỉnh đã chủ động phối hợp với các cấp, các ngành nắm bắt tình hình đời sống, KT-XH trên địa bàn vùng dân tộc, vùng đặc biệt khó khăn (ĐBKK) trong tỉnh để triển khai thực hiện các chương trình, dự án, chính sách dân tộc. Trong đó, thực hiện nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ailen đã đạt hiệu quả tích cực, góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển trên địa bàn các xã được hưởng lợi.
Theo đó, trong 4 năm tài khóa (2017 - 2020), nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Ailen được T.Ư phân bổ cho tỉnh là 79,3 tỷ đồng. Ngay sau khi tiếp nhận nguồn vốn được giao, UBND tỉnh đã giao Ban Dân tộc là cơ quan chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan tham mưu tổ chức thực hiện có hiệu quả. Đồng thời ban hành các văn bản, hướng dẫn, phân bổ vốn và giao vốn thực hiện dự án cho Ban Dân tộc, UBND các xã làm chủ đầu tư theo đúng tỷ lệ % quy định tại hướng dẫn của Ủy ban Dân tộc và nhà tài trợ quy định.
Từ tổng nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Ailen đã hỗ trợ đầu tư 71 công trình, trong đó có 66 công trình đường giao thông, 4 công trình thủy lợi, 1 công trình trường học trên địa bàn các xã ĐBKK thuộc diện đầu tư chương trình của 6 huyện: Kim Bôi, Đà Bắc, Lạc Sơn, Yên Thủy, Tân Lạc, Mai Châu. Việc quản lý đầu tư nguồn vốn viện trợ được thực hiện theo cơ chế đặc thù tại Nghị định số 161/2017/NĐ-CP, có sự tham gia của cộng đồng với việc người dân đóng góp thực hiện dự án trung bình từ 3% tổng nguồn vốn viện trợ.
Với sự phối hợp chặt chẽ, sát sao của các cấp, ngành và đồng tình hưởng ứng của người dân, trong 3 năm tài khóa 2017, 2018, 2019, các dự án được đầu tư xây dựng đều hoàn thành vượt tiến độ theo quy định của nhà tài trợ, kết quả giải ngân đạt 98% nguồn vốn được giao. Từ các dự án đầu tư, đã có trên 10 nghìn hộ dân được hưởng lợi trực tiếp. Các dự án tạo ra hơn 52.700 ngày công lao động cho người dân tại các vùng dự án, giá trị quy đổi ước tính khoảng 14.530 triệu đồng. Ngoài ra, Nhân dân đã hiến đất, tài sản trên đất để thực hiện các công trình với giá trị quy đổi thành tiền khoảng 3.280 triệu đồng. Nhờ đó, nhiều công trình được xây dựng, giúp cải thiện cơ sở vật chất các xã vùng sâu, xa, vùng cao và góp phần cải thiện sinh kế, thu nhập cho người dân. Trong đó phải kể tới việc phát huy hiệu quả rõ nét từ các công trình: đầu tư nâng cấp đường xóm Sưng, xã Cao Sơn đi xóm Phiếu, xã Tiền Phong (Đà Bắc); đường bê tông nội thôn xóm Sào, xã Đa Phúc (Yên Thủy); cứng hóa đường giao thông nông thôn xóm Dăm, xã Nuông Dăm (Kim Bôi); đường nội xóm Cối Cáo, xã Tự Do (Lạc Sơn); đường ống dẫn nước tưới tiêu xóm Nà Mười, xã Mường Chiềng (Đà Bắc)... Các công trình đưa vào sử dụng đã góp phần đắc lực thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, an sinh xã hội, hỗ trợ vùng DTTS của tỉnh phát triển.
Về thực hiện dự án "Hỗ trợ các xã ĐBKK thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030” sử dụng vốn ODA viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ailen. Năm tài khóa 2020 (thực hiện từ năm 2021), trên địa bàn tỉnh được T.Ư hỗ trợ phân bổ 20.500 triệu đồng và dự kiến huy động nguồn lực Nhân dân đóng góp 660 triệu đồng. Nguồn vốn này đang chuẩn bị đầu tư xây dựng 13 công trình trên địa bàn 13 xã ĐBKK của 4 huyện: Tân Lạc, Lạc Sơn, Đà Bắc, Mai Châu, tổng mức đầu tư khoảng 21.160 triệu đồng. Dự án tập trung đầu tư lĩnh vực giao thông khoảng 42,5 km để phục vụ đi lại, phát triển sản xuất và vận chuyển hàng hóa, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người dân cũng như góp phần đạt được mục tiêu giảm nghèo bền vững; xây dựng nông thôn mới cho các xóm, xã vùng ĐBKK. Dự kiến xây dựng 13 công trình sẽ hoàn thành trong tháng 12/2022 theo đúng tiến độ dự án quy định.