Tạo hành lang thông thoáng cho doanh nhân trẻ

Các chuyên gia, đại diện các bộ, ngành, đơn vị thảo luận về hướng hỗ trợ doanh nghiệp tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam năm 2025.

Khu vực tư nhân là động lực chính của sự năng động kinh tế ở Việt Nam, đóng góp hơn 40% GDP và sử dụng phần lớn lực lượng lao động. Tuy nhiên, sự thiếu hiệu quả về thể chế, bất ổn về quy định và quyền sở hữu yếu kém vẫn tiếp tục hạn chế hiệu quả của khu vực này.

Nghị quyết số 68-NQ/TW đã chỉ rõ: Kinh tế tư nhân hiện vẫn đối mặt với nhiều rào cản kìm hãm sự phát triển, chưa bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh, chưa đáp ứng được yêu cầu, kỳ vọng là lực lượng nòng cốt của kinh tế đất nước.

Tại phiên đối thoại cấp bộ của Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 do Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức vào giữa tháng 9 vừa qua, nhiều đại biểu đã tập trung làm rõ những vướng mắc liên quan, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp đột phá giúp doanh nghiệp tư nhân vươn mình, góp phần thực hiện thắng lợi không chỉ Nghị quyết 68 mà còn cả Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật.

Theo ông Nguyễn Hồng Phong, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp khoa học và công nghệ Việt Nam, khung pháp lý hiện hành tồn tại không ít hạn chế khiến nhiều lĩnh vực liên quan đổi mới sáng tạo rơi vào “vùng trống pháp lý”.

Thí dụ, một số lĩnh vực công nghệ mới chậm được cập nhật trong danh mục đăng ký, thương mại hóa dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp non trẻ, khởi nghiệp về chế phẩm sinh học nông nghiệp đang phải đi “đường vòng”, đăng ký sản phẩm dưới dạng “phân bón mới”, từ đó làm mất thêm nhiều năm để thử nghiệm lại từ đầu.

Thống kê từ Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy, năm 2023 chỉ có khoảng 20% kiến nghị của doanh nghiệp được phản hồi trong quá trình xây dựng luật, trong khi con số này ở khối OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế) là 60%.

Năm 2005, Luật Giao dịch điện tử vừa ra đời, nhưng nhiều văn bản hướng dẫn lập tức trở thành lạc hậu ngay khi ban hành, nhất là khi hàng loạt khái niệm mới như thương mại điện tử xuyên biên giới, fintech (công nghệ tài chính), blockchain (công nghệ chuỗi khối)… liên tục xuất hiện. Đến tận năm 2023, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) mới chính thức được Quốc hội thông qua.

Trong số ba phạm trù gồm thể chế, hạ tầng và nhân lực, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra rằng: Thể chế hiện nay chính là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Đối với các giao dịch thương mại, thể chế tốt sẽ gia tăng hiệu suất kinh tế, giảm chi phí về giao dịch, sản xuất.

Tuy nhiên, theo Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu Anh Tuấn, một dự án bất động sản hiện đang chịu sự tác động từ chín bộ luật và hàng chục thông tư hướng dẫn thi hành, chưa kể hàng loạt thủ tục khác với nội dung không thống nhất, thậm chí chồng chéo.

Tiến sĩ Lê Trường Sơn, Hiệu trưởng Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, để tháo gỡ những rào cản kìm hãm sự phát triển của khu vực tư nhân, tạo điều kiện cho doanh nhân trẻ phát huy tiềm năng, nội lực và sức sáng tạo, cần bảo đảm tính ổn định, minh bạch, đồng bộ và hiệu quả của pháp luật; đồng thời nhanh chóng hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng nâng cao hiệu suất kinh tế.

Theo một số chuyên gia khác, các giải pháp trên cần đặt trọng tâm vào hỗ trợ doanh nhân trẻ hội nhập; hoàn thiện thể chế cho kinh tế xanh, tuần hoàn; đầu tư hạ tầng, logistics chiến lược; tăng cường đối thoại định kỳ giữa bộ, ngành với doanh nghiệp, doanh nhân trẻ khởi nghiệp…

Trong bối cảnh thế giới đang ngày càng xuất hiện nhiều triết lý, phương thức sản xuất, kinh doanh mới mẻ cùng sự ra đời của tài sản số, các sản phẩm trí tuệ hiện đại thì tình trạng thiếu cụ thể trong chính sách và những khoảng trống pháp lý liên quan cần được sớm lấp đầy.

Từ đó xây dựng một thể chế kiến tạo, nơi doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp trẻ tự tin vươn mình, trở thành động lực mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững của đất nước, đúng với tinh thần “Pháp luật phải đi cùng và mở đường cho cuộc sống”.

Bài và ảnh: LINH PHAN