Tạo nguồn cầu, thúc đẩy hình thành văn hóa xếp hạng tín nhiệm

Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) Nguyễn Hoàng Dương phát biểu tại hội thảo. Ảnh ĐD

Ngày 16/11 tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Cơ quan Hỗ trợ phát triển Úc tổ chức hội thảo về phát triển hoạt động xếp hạng tín nhiệm (XHTN). Sự kiện thu hút lãnh đạo, các chuyên gia, nhà kinh tế trong và ngoài nước, các tổ chức định hạng tín nhiệm lớn cùng gần 200 đại diện các doanh nghiệp (DN), quỹ đầu tư, công ty chứng khoán tham dự.

Vì sao mới chỉ có hai doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm nội địa?

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Hoàng Dương – Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, kinh nghiệm quốc tế cho thấy quá trình thiết lập thị trường XHTN ở các nước đều trải qua các giai đoạn gồm: Ban hành khuôn khổ pháp lý cho việc thành lập và hoạt động của DN XHTN, thành lập một số DN XHTN trong nước, quy định bắt buộc các tổ chức khi huy động vốn trên thị trường phải được định mức tín nhiệm.

Nhìn chung, hoạt động XHTN có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thị trường tài chính nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng. Tổ chức XHTN góp phần gia tăng hiệu quả hoạt động cả về cung và cầu đầu tư trên thị trường, giúp nhà đầu tư (NĐT) nhận thức được tốt hơn khả năng tài chính, khả năng thanh toán nợ của DN được XHTN cũng như những rủi ro có liên quan để có định hướng đầu tư.

Để thúc đẩy sự phát triển của thị trường trái phiếu DN nói riêng, thị trường vốn nói chung, Bộ Tài chính đã nghiên cứu, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2014/NĐ-CP ngày 26/9/2014 quy định về dịch vụ XHTN là điều kiện tiền đề cho việc hình thành thị trường XHTN tại Việt Nam. Trong năm 2015, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 507/QĐ-TTg ngày 17/4/2015 về quy hoạch dịch vụ XHTN đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thị trường tài chính, DN XHTN được thiết lập ở hầu hết các nước có thị trường vốn, thị trường chứng khoán phát triển và mới nổi, trong đó ở khu vực ASEAN có các nước: Thái Lan, Indonesia, Philippine, Malaysia đều đã có DN XHTN trong nước. Tại Việt Nam, Bộ Tài chính thời gian qua đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ XHTN cho 2 DN.

“Tuy nhiên, hoạt động cung cấp dịch vụ XHTN vẫn còn rất hạn chế bởi nguồn cầu còn khá yếu do chưa có quy định về bắt buộc sử dụng dịch vụ XHTN khi phát hành trái phiếu ra thị trường. Trong khi đó, NĐT cũng chưa có thói quen lựa chọn đầu tư vào trái phiếu DN có XHTN, nên dịch vụ XHTN chưa thể phát triển mạnh…” – ông Nguyễn Hoàng Dương nhìn nhận.

Doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải xếp hạng tín nhiệm

Nguồn cầu yếu, DN chưa có thói quen sử dụng dịch vụ XHTN… là những điểm mấu chốt khiến hoạt động XHTN chưa thể phát triển mạnh ở Việt Nam. Quan điểm này nhận được sự đồng thuận từ hầu hết các diễn giả tại hội thảo, đặc biệt là đại diện của các tổ chức tài chính uy tín như S&P Global Rating, Moody’s…

Chính vì thế, nhằm thúc đẩy vai trò và hoạt động của các tổ chức XHTN trong thời gian tới, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội quy định việc XHTN đối với trái phiếu DN phát hành ra công chúng, nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán đang được trình Chính phủ ban hành theo hướng quy định các trường hợp phải XHTN và lộ trình thực hiện.

Quy định này được nhận định sẽ tạo nên nguồn cầu sử dụng dịch vụ XHTN; từ đó, từng bước hình thành văn hóa, hay nói rõ hơn là thói quen sử dụng dịch vụ XHTN đối với cả trái phiếu phát hành riêng lẻ và trái phiếu phát hành ra công chúng không thuộc trường hợp bắt buộc phải XHTN.

Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, việc phát triển dịch vụ XHTN cũng là cơ sở để các bộ, ngành nghiên cứu sửa đổi các quy định về an toàn vốn của các DN trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm theo hướng phân biệt giữa trái phiếu DN được xếp hạng và trái phiếu DN không được xếp hạng, qua đó khuyến khích các tổ chức tài chính nêu trên ưu tiên đầu tư vào trái phiếu DN được XHTN tốt.

“Với khung khổ pháp lý đã được hoàn thiện đầy đủ, Bộ Tài chính sẽ cấp phép cho các DN tốt nhất hoạt động tại Việt Nam. Đồng thời, nhằm tạo nguồn cầu sử dụng và hình thành văn hóa XHTN, góp phần phát triển thị trường trái phiếu trở thành kênh huy động vốn hiệu quả của DN, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các tổ chức quốc tế tiếp tục tổ chức các hội thảo để tuyên truyền, đào tạo thị trường, giúp gia tăng nhận thức cho nhà đầu tư đối với loại hình dịch vụ quan trọng và thiết thực này…” – ông Nguyễn Hoàng Dương nhấn mạnh./.

Đỗ Doãn