Tập đoàn TH đề xuất 2 kịch bản phát triển ngành sữa đến năm 2030

Tự chủ sữa tươi: Mục tiêu khả thi và cấp thiết

Tại hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” diễn ra ngày 12/8/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, do Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương) tổ chức, ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH đã có bài tham luận quan trọng, đề xuất hai kịch bản chiến lược và kiến nghị chính sách đột phá nhằm thúc đẩy ngành sữa Việt Nam phát triển theo hướng tự chủ và bền vững.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài chủ trì hội nghị. Ảnh: Minh Khuê.

Ông Ngô Minh Hải nhấn mạnh: Việt Nam có đủ điều kiện để tự chủ hoàn toàn nguồn nguyên liệu sữa tươi trong nước. Theo ông, đây không chỉ là mục tiêu khả thi, mà cần được xác định là ưu tiên quốc gia, nhằm đảm bảo an ninh dinh dưỡng, giảm nhập khẩu và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Hiện nay, ngành sữa Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào nguồn sữa và bột sữa nhập khẩu, chủ yếu phục vụ sản xuất sữa công thức và sữa hoàn nguyên (sữa pha lại từ bột). Năm 2024, tổng kim ngạch nhập khẩu sữa và các sản phẩm từ sữa đã vượt 1,1 tỷ USD. Trong khi đó, sản lượng sữa tươi nguyên liệu trong nước mới chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu.

Thực trạng này không chỉ làm gia tăng áp lực kinh tế mà còn ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận sản phẩm chất lượng cao của người tiêu dùng, nhất là trẻ em - đối tượng cần dinh dưỡng tối ưu cho phát triển thể chất và trí tuệ. Tự chủ nguồn sữa tươi sẽ mang lại lợi ích kép: Nâng cao sức khỏe cộng đồng và tăng nội lực cho nền kinh tế, tạo việc làm bền vững và giá trị gia tăng trong nước.

Ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH. Ảnh: Minh Khuê

Ông Ngô Minh Hải cho rằng, nếu có chiến lược quốc gia rõ ràng, ngành sữa Việt Nam có thể tăng tỷ lệ đáp ứng nội địa từ mức hơn 40% hiện nay lên 70% vào năm 2035 và lượng tiêu thụ sữa bình quân đầu người là khoảng 54 lít/người/năm.

Đề xuất hai kịch bản phát triển đến năm 2030

Dựa trên thực tiễn sản xuất và năng lực hiện tại của Tập đoàn TH, đơn vị dẫn đầu về thị phần sữa tươi tại Việt Nam, ông Ngô Minh Hải đưa ra hai kịch bản phát triển cho ngành sữa đến năm 2030:

Kịch bản 1: Nếu phát triển đàn bò sữa theo mô hình nuôi tập trung công nghệ cao như của TH (năng suất trung bình đạt 35 lít/con/ngày), để đáp ứng khoảng 70% nhu cầu nội địa vào năm 2035, Việt Nam cần đạt quy mô đàn khoảng 700.000 con bò sữa.

Theo đại diện TH true MILK, việc tăng trưởng đàn bò sữa là điều kiện tiên quyết để tạo sự đột phá cho chiến lược phát triển ngành sữa. Ảnh TH cung cấp.

Kịch bản 2: Nếu chăn nuôi vẫn dựa vào mô hình nông hộ truyền thống (năng suất thấp hơn), tổng đàn cần tăng nhanh hơn, khoảng 1,2 triệu con để bù đắp khoảng cách về sản lượng.

“Như vậy, việc tăng trưởng đàn bò sữa là điều kiện tiên quyết để tạo sự đột phá cho chiến lược phát triển ngành sữa và hiện thực hóa mục tiêu tự chủ nguyên liệu”, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH khẳng định.

Kiến nghị chính sách đột phá

Từ các phân tích nêu trên, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH đề xuất nhiều chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển ngành chăn nuôi bò sữa.

Về thuế và tài chính, cần áp dụng thuế VAT 0% cho sữa tươi nguyên liệu tiêu thụ nội địa để kích cầu tiêu dùng và sản xuất; trợ giá đầu tư tài sản cố định, lãi suất vay và con giống cho các doanh nghiệp đầu tư vào chăn nuôi bò sữa công nghệ cao.

Về đất đai, cần có chính sách khuyến khích tích tụ ruộng đất, chuyển đổi các nông lâm trường hoạt động kém hiệu quả để hình thành các vùng chăn nuôi tập trung. Đồng thời, khuyến khích người nông dân tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất ứng dụng công nghệ cao cùng doanh nghiệp.

Về dinh dưỡng học đường, ông Ngô Minh Hải nhấn mạnh vai trò chiến lược của việc sớm triển khai Chương trình Bữa ăn học đường. Với 13,8 triệu trẻ em lứa tuổi mẫu giáo và tiểu học, nếu mỗi em sử dụng 5 ly sữa/tuần tại trường và 2 ly tại nhà, nhu cầu sữa sẽ đạt khoảng 0,9 triệu tấn/năm. “Đây không chỉ là cơ hội thúc đẩy ngành sữa mà còn là trách nhiệm chăm lo sức khỏe thế hệ tương lai của đất nước”, ông Ngô Minh Hải nói.

Những đề xuất của ông Ngô Minh Hải không chỉ dựa trên lý thuyết mà được rút ra từ kinh nghiệm thực tiễn của Tập đoàn TH - thương hiệu đã tạo dấu ấn trong việc làm chủ chuỗi sản xuất sữa tươi sạch, ứng dụng công nghệ cao từ đồng cỏ đến ly sữa.

Năm 2009, khi Tập đoàn TH bước chân vào ngành sữa, tỷ lệ sữa hoàn nguyên chiếm tới 92% sản lượng sữa dạng lỏng tại Việt Nam. Sữa tươi nguyên liệu gần như không đủ đáp ứng thị trường. Sau hơn một thập kỷ, TH đã góp phần thay đổi căn bản cơ cấu tiêu dùng: Tỷ lệ sữa tươi trong tiêu dùng sữa lỏng tăng mạnh, tiêu thụ sữa bình quân đầu người từ 8-12 lít/năm (năm 2008) lên khoảng 36 lít/năm (năm 2025).

TH hiện sở hữu đàn bò sữa gần 70.000 con, đạt năng suất trung bình 35 lít/con/ngày, cao hàng đầu khu vực. Với sản lượng hơn 350 triệu lít sữa/năm, TH đang vận hành cụm trang trại chăn nuôi bò sữa công nghệ cao, khép kín lớn nhất thế giới tại Nghệ An (được công nhận kỷ lục thế giới năm 2020).

Thanh Minh