Tập trung đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Đó là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trong công tác giải ngân vốn đầu tư công từ nay đến cuối năm tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đẩy mạnh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 do Chính phủ tổ chức sáng 16-7.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Tham dự hội nghị này còn có các Phó Thủ tướng Chính phủ, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành T.Ư và các tỉnh, thành phố trong cả nước. Ông Huỳnh Đức Thơ, Chủ tịch UBND TP và ông Trần Văn Miên, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đồng chủ trì tại điểm cầu Đà Nẵng.

Giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp

Báo cáo của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, trong 6 tháng đầu năm 2020, tổng vốn đầu tư công đã giải ngân hơn 159.000 tỷ đồng, chỉ đạt 33,9% so với kế hoạch đề ra. Trong đó, vốn trong nước hơn 145.000 tỷ đồng, đạt 37,55% kế hoạch; vốn nước ngoài hơn 7.061 tỷ đồng, đạt 12,52% kế hoạch; vốn Chương trình mục tiêu quốc gia hơn 7.065 tỷ đồng, đạt 25,85% kế hoạch. Mặc dù các bộ, ngành và địa phương đã quyết liệt chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, số vốn giải ngân tăng so với cùng kỳ năm 2019 song tỷ lệ giải ngân trong 6 tháng qua vẫn thấp so yêu cầu. Có 3 bộ, cơ quan T.Ư và 9 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 50%; 33 bộ, cơ quan T.Ư và 3 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 20%, trong đó, có 7 bộ, cơ quan T.Ư có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 5%. Trên cơ sở báo cáo của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã biểu dương các bộ, ngành, địa phương có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công như: tỉnh Đồng Nai, điển hình là giải ngân cho dự án Sân bay Long Thành; tỉnh Tiền Giang, nổi bật trong công tác giải ngân cho dự án đường Trung Lương - Mỹ Thuận; Bộ GTVT đã giải ngân có hiệu quả cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia… Ngược lại, Thủ tướng Chính phủ phê bình nghiêm khắc nhiều bộ, ngành và địa phương trì trệ, chậm giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là trên lĩnh vực xây dựng cơ bản.

Đâu là nguyên nhân?

Theo ông Phạm Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư, nguyên nhân khách quan đầu tiên của tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công thời gian qua là do gặp phải một số vướng mắc về thể chế, quy định pháp luật. Đơn cử như cơ chế lập, giao kế hoạch đầu tư công hàng năm còn thiếu linh hoạt; việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công hàng năm phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ Kế hoạch – Đầu tư theo quy định tại Điều 75 Luật Đầu tư công. Đối với cấp địa phương, nhiều trường hợp điều chỉnh kế hoạch đầu tư công cần phải báo cáo HĐND, trong khi đó, việc tổ chức họp HĐND bất thường đòi hỏi mất nhiều thời gian tổ chức. Công tác chuẩn bị đầu tư dự án còn nhiều bất cập liên quan đến thẩm định thiết kế, định mức đơn giá xây dựng chậm được cập nhật; một số trường hợp dự án chuẩn bị được phê duyệt quyết định đầu tư nhưng do vướng điều chỉnh quy hoạch đất đai của địa phương nên phải dừng lại chờ phê duyệt quy hoạch xong mới triển khai được bước phê duyệt quyết định đầu tư...

Tham gia ý kiến tại hội nghị này, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Miên cho biết: tính đến ngày 15-7, TP giải ngân vốn đầu tư công hơn 3.600 tỷ đồng, đạt khoảng 30% so với kế hoạch đề ra, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, nhiều đơn vị có kế hoạch vốn lớn nhưng đã nỗ lực trong giải ngân như: Ban QLDA ĐTXD Các công trình dân dụng và công nghiệp giải ngân đạt 48%, Ban QLDA ĐTXD Các công trình giao thông giải ngân đạt 30%, Ban QLDA ĐTXD Hạ tầng và Phát triển đô thị giải ngân đạt 30%, Ban QLDA ĐTXD Cơ sở hạ tầng ưu tiên giải ngân đạt 31%, v.v... TP đã khởi công hàng trăm công trình, dự án, trong đó, có nhiều công trình trọng điểm và động lực như: Đường và cầu qua sông Cổ Cò, Đường vành đai phía Tây 2, Cải thiện môi trường nước phía Đông Q.Sơn Trà, Nhà máy nước Hòa Liên, Cải tạo cụm nút giao thông phía Tây cầu Trần Thị Lý, Nâng cấp và cải tạo bãi rác Khánh Sơn… Tuy nhiên, so với kế hoạch, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn thấp. Từ thực tiễn công tác giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn TP thời gian qua, ông Trần Văn Miên nêu thêm một nguyên nhân khách quan nữa là do vướng mắc từ công tác giải phóng mặt bằng. Đây được xem là trong một trong những vướng mắc lớn nhất ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công, thực hiện các dự án và giải ngân kế hoạch vốn đã giao.

Hội nghị cũng đã nghe các tham luận về công tác giải ngân vốn đầu tư trong thời gian qua đến từ các địa phương Nghệ An, Đồng Nai, Tiền Giang, Thái Bình, Hưng Yên, Bộ GTVT, Bộ Nông nghiệp và PTNT, v.v… và ý kiến đóng góp của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh.

Phó Chủ tịch Trần Văn Miên báo cáo tình hình giải ngân đầu tư công của TP tại điểm cầu Đà Nẵng.

Giải quyết cho được “ba cái đọng”

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, kinh tế đất nước tăng trưởng thấp so với những năm trước đây, nhân dân đang khó khăn về việc làm và thu nhập do dịch Covid-19 gây ra. “Vì vậy, đầu tư công là một trong những cứu cánh quan trọng để giúp chúng ta vượt qua khó khăn, giúp giải quyết việc làm, tạo thu nhập, tăng trưởng KT-XH. Trách nhiệm của Chính phủ, của các bộ ngành và địa phương là rất lớn, phải tập trung giải ngân hết vốn đầu tư công 28 tỷ USD, tương đương hơn 633.000 tỷ đồng trong năm nay”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh thêm.

Để hoàn thành nhiệm vụ này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo các bộ, ngành T.Ư và các địa phương xác định công tác giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm từ nay đến cuối năm, tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là phải giải quyết cho được "ba cái đọng": Không được để vốn đọng, tức là có tiền mà không tiêu được; không được để nợ đọng, tức là các hạng mục, công trình thi công xong mà không quyết toán; không được để đọng thủ tục dự án. Thủ tướng Chính phủ cho biết, sau hội nghị này, Chính phủ sẽ thành lập các đoàn công tác đi kiểm tra và xử lý vướng mắc về giải ngân vốn đầu tư công tại các bộ, ngành và địa phương. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng lưu ý để công tác giải ngân vốn đầu tư công đạt hiệu quả, các bộ, ngành T.Ư và địa phương cần quy trách nhiệm rõ ràng đối với người đứng đầu đơn vị; quyết liệt điều chỉnh vốn, chuyển vốn từ những dự án, công trình, địa phương trì trệ sang cho các dự án, công trình, địa phương triển khai tốt việc giải ngân vốn đầu tư công; công tác giải ngân vốn đầu tư công gắn liền với công tác thi đua khen thưởng cũng như chế tài, xử phạt phân minh; hệ thống chính trị tại các địa phương cần vào cuộc đẩy mạnh công tác vận động giải tỏa, giải phóng mặt bằng, góp phần đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công…; đặc biệt là tăng cường đấu tranh chống tham nhũng, nhũng nhiễu, tiêu cực trong công tác giải ngân vốn đầu tư công.

PHÚ NAM