Tàu phá băng chiến đấu Ivan Papanin lạc hậu ngay khi chưa vào biên chế?

Tổng cộng, 4 chiếc tàu phá băng chiến đấu Ivan Papanin đã được lên kế hoạch chế tạo cho Hải quân (phân lớp Arktika) và Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nga (phân lớp Ermak), sự khác biệt giữa hai cấu hình là khá nhỏ.

Những con tàu này có tổng lượng giãn nước 8.500 tấn, tương ứng với một tàu khu trục tầm trung, chúng đang được chế tạo tại Nhà máy đóng tàu Admiralty ở St. Petersburg.

Những con tàu nói trên có tốc độ tối đa 18 hải lý/giờ, tầm hoạt động lớn nhất đạt 10.000 hải lý đối với Arktika và 12.000 đối với Ermak. Cả hai đều có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau: hoạt động như tàu phá băng, tàu kéo, tàu chữa cháy hoặc trực tiếp như tàu chiến.

Lớp tàu đặc biệt này được xem như một loại phao cứu sinh cho nhu cầu của Hạm đội phương Bắc của Hải quân Nga, đồng thời là tàu “điều tiết” đa chức năng trên Tuyến đường biển phía Bắc.

Thực tế là các tàu tuần tra Dự án 23550 được phát triển trong thời bình và các đặc tính kỹ chiến thuật của chúng không hàm ý tham gia trực tiếp vào các hoạt động tác chiến thực sự trên biển, thậm chí cả trong điều kiện khắc nghiệt của Bắc Băng Dương.

Chỉ cần nhìn vào vũ khí mà Arktika hoặc Ermak được trang bị cũng có thể thấy điều này. Chiếc đầu tiên có một bệ pháo AK-176MA 76,2 mm và 8 tên lửa vác vai Igla hoặc Verba làm hệ thống phòng không.

Cấu hình Arktika có thể được trang bị thêm súng máy 12,7 mm 6P59 Kord và 2 bệ phóng dạng container của hệ thống tên lửa hành trình chống hạm Kalibr-K, mỗi bệ mang 4 quả Kalibr hoặc Uran.

Như vậy có nghĩa là trên thực tế, tàu không có hệ thống phòng không được đánh giá đủ hiệu quả cũng như trang bị hệ thống phòng thủ chống tàu ngầm.

Điều đáng ngạc nhiên là cấu hình Ermak, dành cho nhu cầu của lực lượng Bảo vệ bờ biển Nga, lại có vũ khí phòng không tốt hơn một chút so với phiên bản dành cho Hải quân, khi nó mang theo hai bệ pháo AK-630M cỡ 30 mm.

Như vậy, hóa ra cả 4 tàu phá băng của Nga đều sẽ là mục tiêu dễ dàng cho các tên lửa chống hạm phóng từ trên không và trên biển, cũng như tàu ngầm của đối phương.

Kinh nghiệm đối đầu với Hải quân Nga ở Biển Đen cho thấy các tàu không người lái cảm tử trên mặt nước và trong tương lai là phương tiện đi ngầm dưới nước đều có thể gây ra mối nguy hiểm cực độ.

Liên quan đến những vấn đề trên, có vẻ nên trang bị cho các tàu tuần tra Dự án 23550 ít nhất hệ thống phòng không Tor-M2 và tùy chọn nữa là thiết bị tác chiến chống tàu ngầm.

Nếu không, vẻ đẹp và niềm tự hào của Hạm đội phương Bắc thuộc Hải quân Nga có nguy cơ bị tiêu diệt một cách nhanh chóng trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công tổng hợp bởi hàng loạt vũ khí tiên tiến đã nói ở trên.

Như vậy nếu thiếu thiết kế bổ sung, có thể nhìn nhận thẳng thắn là các tàu phá băng chiến đấu nói trên đã trở nên lỗi thời ngay cả trước khi chúng được đưa vào hoạt động, khi tỏ ra không đáp ứng đầy đủ những thách thức thực sự của thời đại.