Tàu vũ trụ NASA có thể đâm vào mặt trăng lớn nhất của sao Mộc khi kết thúc nhiệm vụ

Hình ảnh minh họa tàu vũ trụ Europa Clipper bay quanh sao Mộc

Europa Clipper (trước đây được gọi là Europa Multiple Flyby Mission) là một sứ mệnh liên hành tinh đang được NASA phát triển bao gồm một tàu quỹ đạo. Được thiết lập để phóng vào tháng 10.2024, tàu vũ trụ đang được phát triển để nghiên cứu mặt trăng Galilean Europa thông qua một loạt các mảnh bay trong quỹ đạo xung quanh sao Mộc.

Europa Clipper sẽ thực hiện các nhiệm vụ tiếp theo đối với những nghiên cứu được thực hiện trước đó bởi tàu vũ trụ Galileo trên quỹ đạo sao Mộc. Số liệu thăm dò của Galileo cho thấy sự tồn tại của một đại dương dưới bề mặt bên dưới lớp vỏ băng của Europa.

Tuy nhiên, sau khi kết thúc nhiệm vụ, thay vì hướng đến sao Mộc như đã được lên kế hoạch trước đó, Europa Clipper có thể sẽ đâm vào Ganymede hoặc Callisto, 2 trong số các mặt trăng Galilean của sao Mộc, nhà khoa học Bob Pappalardo thuộc dự án Europa Clipper cho biết tại cuộc họp ngày 15.6.

“Mục tiêu để loại bỏ tàu vũ trụ vốn là sao Mộc, nhưng sẽ tiết kiệm nhiên liệu và hiệu quả hơn nếu hướng Europa Clipper đến các mặt trăng Ganymede hoặc Callisto để xử lý”, Pappalardo nói.

Sao Mộc hay Mộc tinh là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt trời. Nó là hành tinh khí khổng lồ với khối lượng bằng một phần nghìn của Mặt trời nhưng bằng hai lần rưỡi tổng khối lượng của tất cả các hành tinh khác trong hệ Mặt trời cộng lại.

Nhà thiên văn học Galileo Galilei là người đầu tiên quan sát được sao Mộc qua kính thiên văn. Trong khoảng thời gian từ năm 1609-1610, Galileo đã phát hiện ra 4 mặt trăng lớn nhất quay quanh sao Mộc là Io, Europa, Ganymede và Callisto. Chúng được gọi là mặt trăng Galilean để vinh danh ông.

Việc thay đổi địa điểm xử lý là một trong các biện pháp tiết kiệm ngân sách được thực hiện trong kế hoạch gần đây nhất của Europa Clipper. Trong số 2 vệ tinh được lựa chọn, Ganymede - mặt trăng lớn nhất trong hệ Mặt trời - được ưu tiên lựa chọn vì những ý nghĩa khoa học tiềm năng của nó.

“Tác động đến Ganymede thay vì Callisto hoặc sao Mộc có thêm lợi ích tiềm năng về khoa học khi kết hợp với nhiệm vụ JUICE (viết tắt của Jupiter Icy Moons Explorer)”, Pappalardo nói và đề cập đến sứ mệnh thám hiểm sao Mộc của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA). JUICE được lên kế hoạch phóng vào năm 2023, giúp ESA nghiên cứu 3 mặt trăng Galilean của sao Mộc là Europa, Calliso và Ganymede.

Pappalardo cho biết: “Nếu sứ mệnh JUICE vẫn còn trong quỹ đạo của Ganymede vào thời điểm Europa Clipper được loại bỏ, thì các công cụ của JUICE có thể theo dõi tác động đó và tìm hiểu về các đặc tính của Ganymede theo cách đó”.

Sao Mộc có ít nhất 80 vệ tinh tự nhiên quay quanh, trong đó 4 mặt trăng lớn nhất là Io, Europa, Ganymede và Callisto (xếp từ dưới lên)

Europa Clipper không phải là tàu vũ trụ đầu tiên quan sát hệ thống sao Mộc bị phá hủy khi kết thúc nhiệm vụ. Năm 2003, tàu vũ trụ Galileo của NASA được chỉ định lao vào sao Mộc do nó có nguy cơ đâm vào Europa, nơi con tàu phát hiện có thể có các điều kiện thích hợp để hỗ trợ sự sống. Một khi tàu vũ trụ không thể kiểm soát sau khi hết nhiên liệu, nó có thể đâm vào Europa, làm ô nhiễm mặt trăng này và bất kỳ dạng sống tiềm năng nào trên đó.

Kể từ đó, nhiều tàu vũ trụ đã bị phá hủy một cách có chủ ý bằng cách cho va chạm hoặc tan rã trong bầu khí quyển, thường là để bảo vệ các môi trường có khả năng hỗ trợ sự sống. Trong các trường hợp khác, sự sụp đổ của một tàu vũ trụ là một phần của nhiệm vụ thu thập dữ liệu khoa học, ví dụ như tàu thăm dò Deep Impact của NASA đã tấn công một sao chổi để các nhà khoa học có thể nghiên cứu thành phần của nó.

Việc cho Europa Clipper cố ý đâm vào Ganymede hoặc Callisto nhằm để bảo vệ Europa, một mặt trăng mỏng manh hơn. Giống như Europa, Ganymede được cho là có một đại dương dưới bề mặt, có nghĩa là nó có thể có các thành phần để hỗ trợ sự sống. Tuy nhiên, nhóm sứ mệnh đã làm việc với bộ phận Bảo vệ hành tinh của NASA để xác định rằng nguy cơ tàu vũ trụ làm ô nhiễm vùng nước này là rất ít do độ dày của lớp vỏ băng giá và thạch quyển của Ganymede.

Long Hải