Tay vợt Nga tức giận vì AI 'thiên vị' đối thủ nước Anh tại Wimbledon
Wimbledon lên tiếng xin lỗi sau khi một nhân viên kỹ thuật vô tình tắt hệ thống trọng tài điện tử sử dụng AI, dẫn đến sự cố mà Ban tổ chức thừa nhận là 'lỗi con người'.

Ảnh minh họa một tay vợt nữ tranh cãi với trọng tài AI
Sự cố nghiêm trọng này xảy ra đúng thời điểm quan trọng trong trận đấu giữa Sonay Kartal và Anastasia Pavlyuchenkova trên sân trung tâm, khiến hệ thống AI mới tại Wimbledon vướng phải tranh cãi lớn nhất từ trước đến nay.
Sự cố khó chấp nhận
Sự cố xảy ra đúng thời điểm hai tay vợt đang hòa 4-4 và Pavlyuchenkova cầm giao bóng ở lợi điểm. Kartal đánh một cú trái tay bay xa khỏi vạch cuối sân – dường như bóng ra ngoài cả một bước chân nhưng hệ thống trọng tài điện tử không can thiệp và điểm số vẫn tiếp tục. Trọng tài chính Nico Helwerth phải ra lệnh dừng trận đấu bằng tiếng hô “dừng, dừng lại”. Helwerth tin rằng bóng đã ra ngoài, dù hệ thống ELC không báo.
Trước đó, Emma Raducanu và Jack Draper từng lên tiếng phàn nàn về độ chính xác của hệ thống, nhưng chỉ đến trận Kartal – Pavlyuchenkova thì nó mới có trục trặc rõ ràng và nghiêm trọng.
Trận đấu phải tạm dừng khoảng 4 phút để kiểm tra hệ thống. Không có đoạn quay lại từ Hawk-Eye như thường lệ với những pha bóng “gây tranh cãi”.
Sự cố diễn ra ngay trên sân trung tâm và đang giờ phát sóng chính trên truyền hình. Ban tổ chức Wimbledon thừa nhận lỗi thuộc về người điều hành: “Hệ thống ELC đang hoạt động bình thường đã bị tắt nhầm một phần phía sân server trong một game do lỗi từ người điều hành. Trong thời gian đó, ba pha bóng không được ELC xử lý, hai trong số đó do trọng tài tự quyết, mà không được thông báo rằng hệ thống đã bị vô hiệu hóa".
Ban tổ chức xin lỗi các tay vợt và khẳng định: “Trọng tài đã làm đúng quy trình. Chúng tôi gửi lời xin lỗi đến các tay vợt. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào độ chính xác của công nghệ, nhưng đây là lỗi con người. Wimbledon sẽ rà sát toàn bộ quy trình và điều chỉnh phù hợp”.
Hệ thống ELC dùng 12 camera mỗi sân với 50 kỹ thuật viên điều phối. Mỗi người vận hành hai sân và có trọng tài giám sát liên lạc trực tiếp với trọng tài chính (trong trường hợp này là Helwerth). Tuy nhiên, vào thời điểm quyết định, hệ thống đã bị lỗi.
Khác với Australian Open hay US Open, Wimbledon đã không sử dụng hệ thống video replay - khiến nhiều người đặt nghi vấn.
Tay vợt Nga đặt nghi vấn thiên vị
Dù sau đó giành chiến thắng, Pavlyuchenkova cho rằng trọng tài nên can thiệp rõ ràng hơn: “Tôi mong đợi một quyết định khác. Trọng tài cũng nói sau trận là ông ấy thấy bóng ra ngoài. Đó là lý do ông ấy ngồi ghế trọng tài và phải chủ động, nhưng cuối cùng chỉ kêu đánh lại điểm. Tôi không biết có phải do cô ấy (Kartal) là tay vợt chủ nhà không…”.
Tay vợt Nga cho rằng Wimbledon cần hệ thống giống VAR trong bóng đá: “Nếu chuyện như vậy xảy ra ở thời điểm then chốt, cần có replay để rõ ràng. Việc này có thể ám ảnh tôi suốt trận còn lại".
Wimbledon năm nay đã chấm dứt truyền thống 147 năm sử dụng trọng tài biên, chuyển sang hệ thống AI như các giải khác. Tuy nhiên, không ít tay vợt đã phàn nàn về độ chính xác. Raducanu và Draper cho biết họ bị gọi sai trong các trận đấu. Draper thậm chí còn nghi ngờ toàn bộ công nghệ này.
Một số HLV chia sẻ rằng họ thiếu niềm tin vào hệ thống ELC, đặc biệt là trên mặt sân cỏ vốn không chính xác bằng sân cứng như ở Melbourne hay New York.
Tuy nhiên, Wimbledon phủ nhận các cáo buộc này. Bà Debbie Jevans, Chủ tịch All England Club, khẳng định: “Việc triển khai công nghệ mới là theo mong muốn của các tay vợt”.
Ưu và nhược điểm của việc dùng AI làm trọng tài trong tennis
Ưu điểm:
- Độ chính xác cao (sai số vài milimet).
- Khách quan, loại bỏ cảm xúc, mệt mỏi, áp lực.
- Quyết định nhanh, nhất quán, giảm tranh cãi.
- Tăng trải nghiệm khán giả (đồ họa 3D Hawk-Eye trực quan).
- Giảm chi phí thuê đào tạo trọng tài biên dài hạn, giải phóng nhân lực cho vai trò phức tạp hơn.
Hạn chế:
- Chi phí lắp đặt, bảo trì cao.
- Rủi ro lỗi kỹ thuật hoặc vận hành, như sự cố Wimbledon.
- Không xử lý tốt tình huống bất thường (bóng chạm vật cản lạ).
- Thiếu yếu tố “con người”, làm giảm không khí truyền thống.
- Độ chính xác trên sân cỏ đôi khi kém hơn sân cứng.
Cuối cùng, nếu AI quyết định sai, trọng tài chính vẫn là người chịu trách nhiệm.