Tên lửa hành trình mới của Nga khiến NATO lo ngại
Nga được cho là đã lần đầu tiên sử dụng tên lửa hành trình phóng từ mặt đất 9M729 Novator trong thực chiến.
Ngàu 31/10, theo tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andrii Sybiha, Nga đã phóng 23 quả tên lửa 9M729 kể từ tháng 8, cùng hai vụ phóng thử trước đó vào năm 2022. Giới quan sát nhận định việc triển khai loại vũ khí mới này không chỉ nhằm mục đích thử nghiệm trong điều kiện thực chiến mà còn là động thái thể hiện sức mạnh với phương Tây.
Phóng thử tên lửa hành trình 9M728. (Nguồn: MW)
Tên lửa 9M729 được cho là một phiên bản phóng từ mặt đất của dòng tên lửa hành trình 3M14 Kalibr nổi tiếng, vốn được Hải quân Nga sử dụng rộng rãi trong chiến dịch quân sự tại Syria và Ukraine. Tên lửa có thể được tích hợp vào hệ thống phóng di động Iskander-K, mang đầu đạn nặng khoảng 450 kg và sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính kết hợp vệ tinh, cho phép tự so khớp địa hình ở giai đoạn cuối để đạt độ chính xác cao.
Tầm bắn được xác nhận của 9M729 vượt quá 1.200 km, song nhiều nguồn độc lập ước tính con số thực tế có thể lên tới 2.500 km. Nếu đúng như vậy, loại vũ khí này có khả năng tấn công hầu hết các mục tiêu NATO ở châu Âu, từ các căn cứ quân sự ở Ba Lan, Đức, đến các trung tâm hậu cần tại Tây Âu.
Việc Nga triển khai 9M729 diễn ra trong thời điểm đặc biệt nhạy cảm. Tại Mỹ, các cuộc thảo luận về khả năng cung cấp bệ phóng tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine đang được thúc đẩy, trong khi tại châu Âu, nhiều tiếng nói kêu gọi triển khai lực lượng mặt đất đã xuất hiện. Cả hai động thái này đều khiến nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Moscow và NATO gia tăng đáng kể.
Song song đó, các lực lượng Ukraine với sự hỗ trợ tình báo, dữ liệu mục tiêu và cố vấn từ phương Tây, đang tăng cường tấn công vào cơ sở hạ tầng trọng yếu của Nga, đặc biệt là hệ thống năng lượng. Trong bối cảnh đó, việc Moscow đưa 9M729 vào thực chiến được xem như lời đáp trả mạnh mẽ, khẳng định rằng Nga vẫn giữ trong tay năng lực tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương nếu cần thiết.
Với khả năng mang cả đầu đạn hạt nhân lẫn thông thường, cùng ưu thế cơ động cao nhờ bệ phóng di động khó bị phát hiện và tiêu diệt, 9M729 trở thành một trong những "quân bài quan trọng" trong chiến lược răn đe của Nga. Đây cũng là phần mở rộng của định hướng phát triển "vũ khí bất đối xứng" mà Moscow theo đuổi trong nhiều năm qua – nhằm bù đắp những hạn chế về lực lượng không quân và công nghệ so với NATO.
Ngoài 9M729, Nga còn đầu tư mạnh vào các hệ thống tên lửa di động khác như Bastion, đã được nâng cấp để tấn công chính xác cả mục tiêu trên bộ lẫn trên biển.
Trong tương lai gần, các bệ phóng cơ động dự kiến sẽ được trang bị tên lửa siêu thanh Zircon với tầm bắn khoảng 1.000 km, tốc độ Mach 9 và khả năng cơ động cực cao, giúp Nga mở rộng đáng kể phạm vi tác chiến. Bên cạnh đó, hệ thống tầm trung Oreshnik mang phương tiện lượn siêu thanh cũng đang được hoàn thiện và dự kiến đưa vào biên chế trước cuối năm 2025.
