Tên lửa rực trời, Israel và Iran đối đầu dữ dội trên không

Tính đến ngày 18/6, ước tính khoảng 350 người được xác nhận đã thiệt mạng, hơn 1.500 người khác bị thương ở cả Israel và Iran. Những con số thương vong đang không ngừng tăng lên khi cả hai bên tiếp tục các cuộc tấn công đáp trả lẫn nhau.

Không kích và tình báo quy mô lớn

Cuộc chiến giữa hai bên không còn dừng ở đòn trả đũa thông thường. Liên tiếp trong 7 ngày qua, Israel đã tung ra chiến dịch không kích và tình báo quy mô lớn mang tên "Sư tử trỗi dậy" nhằm vào hàng loạt mục tiêu quân sự và hạt nhân trên lãnh thổ Iran. Trong đó có các nhà máy sản xuất linh kiện tên lửa, trạm radar và cơ sở ly tâm làm giàu uranium.

Riêng ngày 18/6, Quân đội Israel thông báo đã thực hiện một đợt không kích quy mô lớn nhằm vào các mục tiêu quân sự của Iran, với sự tham gia của hơn 50 máy bay chiến đấu.

Hình ảnh các địa điểm của Iran bị Israel không kích. Đồ họa: Reuters,

Dựa trên phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), Israel đã phá hủy ít nhất 1/3 số bệ phóng tên lửa của Iran trong những ngày đầu chiến dịch. Một số cơ sở quân sự nằm sâu trong lòng đất cũng bị UAV găm đạn từ trên cao, theo Reuters.

Đáp trả, Iran đã phóng hơn 400 tên lửa, trong đó có cả tên lửa được cho là siêu thanh Haj Qassem và Fattah-1, cùng hàng trăm UAV cảm tử hướng về các thành phố lớn của Israel. Hình ảnh video cho thấy rất nhiều tên lửa của Iran đã bị Israel đánh chặn.

Thế nhưng, dù hệ thống phòng không Iron Dome và Arrow 3 hoạt động với hiệu suất 80–90%, một số tên lửa vẫn xuyên thủng, gây thiệt hại ở trung tâm Tel Aviv, Bat Yam và khu phức hợp quân sự Kirya.

Tờ Wall Street Journal dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho biết Israel đang thiếu hụt tên lửa đánh chặn Arrow. Trong khi đó, theo Reuters dẫn phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho biết Iran đã sử dụng hết ít nhất 1/3 và có thể đạt tới 50% kho tên lửa tầm xa. Cục diện chiến sự buộc hai bên phải chuyển sang chiến thuật phòng thủ kết hợp tấn công.

Kho vũ khí của Iran được đánh giá là kho tên lửa đạn đạo lớn nhất ở Trung Đông với nhiều tên lửa tầm xa có thể bắn tới Israel. Đồ họa: Reuters.

“Chúng tôi không thể ngừng bắn trong khi bị tấn công. Người Iran không đầu hàng,” Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei tuyên bố trên truyền hình quốc gia ngày 18/6.

Siêu tên lửa và cuộc đua đánh chặn

Iran tuyên bố đã sử dụng tên lửa siêu thanh Fattah-1 trong đợt tấn công mới nhất nhằm vào Israel. "Đợt tấn công thứ 11 của chiến dịch đầy tự hào “Lời hứa đích thực 3” đã sử dụng tên lửa Fattah-1", Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thông báo trên truyền hình nhà nước ngày 18/6.

Tên lửa Fattah-1 có khả năng đạt tốc độ gấp ít nhất 5 lần tốc độ âm thanh, với tầm bắn lên tới 1.400 km và tốc độ tối đa khoảng 15.000 km/h, cho phép nó xuyên thủng hầu hết hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại.

Hình ảnh một số địa điểm của Israel bị tên lửa Iran tấn công gây thiệt hại. Đồ họa: Reuters.

Theo tuyên bố của IRGC, việc sử dụng Fattah-1 không chỉ nhằm đáp trả các đòn không kích của Israel, mà còn thể hiện quyết tâm của Iran trong việc nâng cao khả năng răn đe và kiểm soát không phận tại khu vực Trung Đông.

Các chuyên gia nhận định việc Iran triển khai tên lửa siêu thanh đã làm dấy lên lo ngại về sự leo thang căng thẳng, bởi loại vũ khí này rất khó bị phát hiện và đánh chặn, có thể làm thay đổi cán cân sức mạnh trong xung đột.

Hình ảnh tên lửa Iran phóng xuống các địa điểm tại Tel Aviv, Israel. Ảnh: Reuters.

Giới chức quốc phòng Israel thừa nhận họ đang đối mặt với nguy cơ "vượt ngưỡng đánh chặn", khi số lượng tên lửa quá lớn khiến Iron Dome hoạt động quá tải.

“Chúng tôi cần thêm hệ thống đánh chặn Arrow và các cảm biến radar mới để đối phó với tốc độ và tầm xa của tên lửa Iran”, tướng Yoav Har‑Even cho biết.

Ngoại giao tê liệt, lo ngại chiến tranh lan rộng

Trong khi bom vẫn nổ ở Trung Đông, các nỗ lực ngoại giao của phương Tây gần như tê liệt. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lên tiếng phản đối các bên dùng biện pháp quân sự để thay đổi chế độ ở Iran, cảnh báo điều đó có thể dẫn đến hỗn loạn ở khu vực. Còn Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington “theo dõi sát sao” và mong muốn “tránh leo thang”.

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ không chấp nhận “lệnh ngừng bắn thông thường” mà yêu cầu Iran đầu hàng vô điều kiện. Mỹ đã điều thêm chiến đấu cơ, máy bay tiếp dầu và lực lượng kỹ thuật tới căn cứ Al Udeid (Qatar), Bahrain và Địa Trung Hải, nhưng chưa chính thức tấn công.

Những tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Donald Trump đang khiến giới chuyên gia nhận định về khả năng can thiệp quân sự của Mỹ vào cuộc xung đột Israel - Iran. Ảnh: Reuters.

Đáp lại, Iran cảnh báo nếu Mỹ can thiệp quân sự, “đây sẽ là chiến tranh toàn diện” và tuyên bố đã đặt các lực lượng ở Syria, Lebanon, Iraq trong trạng thái sẵn sàng.

Một tín hiệu hòa hoãn duy nhất đến từ đề xuất của Iran thông qua trung gian Qatar, Oman và Saudi Arabia, đề nghị đàm phán ngừng bắn nếu Mỹ và phương Tây cho phép khôi phục chương trình hạt nhân hòa bình dưới giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA). Tuy nhiên, Israel vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức.

Người dân sơ tán

Hàng trăm nghìn người dân Iran đã sơ tán khỏi Tehran và các thành phố lớn từ ngày đầu chiến sự. Giao thông tắc nghẽn, nguồn nước và điện bị gián đoạn tại nhiều khu vực.

Một số nước như Đức, Hy Lạp, Pakistan đã tiến hành sơ tán công dân khỏi Iran, trong khi đại sứ quán Mỹ và Anh đóng cửa tạm thời ở Israel.

Người dân thành phố Haifa, Israel, đang trú ẩn bên trong đường hầm sau một cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran. Ảnh: Reuters.

Tình trạng nhân đạo đang ở mức báo động. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên Hợp Quốc kêu gọi ngừng bắn nhân đạo để tiếp cận y tế và cứu trợ, trong bối cảnh ít nhất 3 nhân viên Hội Chữ thập đỏ Iran đã thiệt mạng khi hỗ trợ cứu hộ ở Tehran.

Thu Ngoan