Teo thực quản nguy hiểm như thế nào?

Teo thực quản được định nghĩa là sự gián đoạn lưu thông thực quản kèm theo có hoặc không có sự thông thương bất thường giữa thực quản với khí quản. Hiện nay, mặc dù có những tiến bộ về phẫu thuật nối thực quản và hồi sức nhưng teo thực quản vẫn còn là một bệnh có tỷ lệ tử vong cao do thường kèm dò khí quản - thực quản gây viêm phổi hít.

Teo thực quản có thể được chẩn đoán sớm ngay từ trước khi sinh bằng phương pháp siêu âm ở 24 tuần tuổi. Những trẻ bị mắc bệnh teo thực quản thường phải được phẫu thuật để giúp trẻ có cơ hội sống cao hơn, nếu để lâu dễ dẫn đến nguy cơ viêm phổi, tăng áp phổi làm bệnh thêm trầm trọng. Việc phát hiện bệnh sớm có vai trò vô cùng quan trọng trong điều trị, nếu phát hiện muộn, hoại tử ruột có thể gây ra nguy hiểm cho bệnh nhi.

Hình ảnh teo thực quản bẩm sinh.

Nguyên nhân bệnh teo thực quản

Bệnh teo thực quản là hậu quả của quá trình tạo phôi bất thường giữa tuần thứ 4 và tuần thứ 6 thai kỳ, điều này giải thích cho hiện tượng teo thực quản thường kèm theo nhiều dị tật bẩm sinh phối hợp khác ở cột sống, thận, cơ quan sinh dục, tim mạch, tiêu hóa.

Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra sự bất thường trong quá trình tạo phôi vẫn chưa được biết đến.

Dấu hiệu trẻ bị teo thực quản bẩm sinh

Các triệu chứng của trẻ bị teo thực quản bẩm sinh xuất hiện rất sớm ngay sau khi ra đời. Trẻ bị teo thực quản thường có các dấu hiệu như:

Rối loạn hô hấp. Trẻ thở nhanh nông, tăng tiết nhiều nước bọt, dịch tiết sùi ra đường thở còn gọi là triệu chứng "sùi bọt cua" - dấu hiệu này sớm và thường là triệu chứng chỉ điểm, dịch có khi màu hồng có thể gây tắc đường thở.
Triệu chứng đường tiêu hóa. Trẻ tím tái ngay lần bú đầu tiên, ho sặc, nôn ói.
Bụng trướng lớn do dạ dày nhiều hơi hoặc ngược lại.
Viêm phổi sơ sinh do sặc hay dịch tiết dò vào khí phế làm cho tình trạng bệnh nặng hơn.

Phát hiện sớm các dấu hiệu ở trẻ bị teo thực quản đóng vai trò rất quan trọng, giúp trẻ tránh nguy cơ bị hoại tử ruột và các nguy cơ khác đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Điều trị teo thực quản bẩm sinh

Thường với những trẻ bị teo thực quản bẩm sinh, phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất là phẫu thuật. Các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật khâu hai đầu thực quản lại với nhau nếu trẻ bị teo thực quản tạo khoảng cách nhẹ. Điều này giúp thông đường tiêu hóa từ miệng tới dạ dày.

Đối với những trường hợp teo thực quản khoảng cách quá lớn, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật lấy một đoạn ruột đưa lên để ghép nối với thực quản. Hoặc các bác sĩ có thể đưa đầu trên thực quản ra cổ, mở thông dạ dày để cho trẻ ăn. Trẻ sẽ được phẫu thuật tạo hình thực quản sau 6 tháng.

Việc phát hiện và điều trị sớm ở trẻ bị teo thực quản bẩm sinh có ý nghĩa vô cùng quan trọng nhằm bảo vệ tính mạng trẻ. Phẫu thuật sớm sẽ tránh các nguy cơ biến chứng nguy hiểm, đe dọa tới tính mạng của trẻ.

Hàng năm, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận và điều trị cho 60-70 bệnh nhi teo thực quản. Từ năm 2010 tại Bệnh viện, phẫu thuật nội soi tạo hình thực quản đã trở thành phẫu thuật thường quy với kết quả tốt, tương đương với các Trung tâm Y khoa lớn trên thế giới.

BS Hương Giang