Tesla mất 68 tỷ USD giá trị sau khi Elon Musk tuyên bố muốn thành lập một đảng chính trị

Vào thứ Bảy tuần trước, Musk cho biết đảng mà ông dự định thành lập sẽ được gọi là "Đảng Mỹ", có thể tập trung "chỉ vào 2 hoặc 3 ghế Thượng viện và 8 đến 10 khu vực Hạ viện". Ông cho rằng điều này sẽ "đủ để đóng vai trò là lá phiếu quyết định đối với các luật gây tranh cãi, đảm bảo rằng chúng phục vụ cho ý chí thực sự của người dân".

Musk mô tả đảng mới của mình trên nền tảng X là tập trung vào công nghệ, chú trọng ngân sách, ủng hộ năng lượng và trung dung, với mục tiêu thu hút cả những người Dân chủ và Cộng hòa không hài lòng với chính sách hiện tại. Musk đã chỉ trích dự luật cắt giảm thuế, dự kiến sẽ làm tăng thêm khoảng 3,4 nghìn tỷ USD vào nợ công của Mỹ.

Các chuyên gia chính trị cho rằng việc phá vỡ sự kìm kẹp của hệ thống lưỡng đảng đối với các cuộc bầu cử liên bang Mỹ sẽ cần nguồn lực khổng lồ và cam kết lâu dài. Những nỗ lực tương tự đã thất bại, cho thấy việc giành được chỗ đứng ở một quốc gia mà các cuộc bầu cử được tổ chức theo từng tiểu bang là rất khó khăn.

"Có những rào cản rất, rất lớn đối với việc thành lập một đảng thứ ba khả thi", David A. Hopkins, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Boston, cho biết. Ông nói rằng những thách thức bao gồm xây dựng cơ sở hạ tầng của đảng, tổ chức tình nguyện viên và đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu.

Sự tham gia của vị tỷ phú Tesla vào chính trường đã trở thành điểm gây tranh cãi đối với các nhà đầu tư. Đầu năm nay, Musk đã đóng vai trò quan trọng trong cái gọi là Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) và hợp tác chặt chẽ với Tổng thống Donald Trump, một động thái được cho là có khả năng gây tổn hại đến thương hiệu của Tesla.

Tuy nhiên, Musk rời DOGE vào tháng 5, điều này đã giúp cổ phiếu của Tesla tăng trưởng. Nhưng hiện việc tỷ phú công nghệ này quay trở lại chính trường đang khiến các nhà đầu tư lo lắng.

"Nói một cách đơn giản, việc Musk dấn thân sâu hơn vào chính trị và giờ đây đang cố gắng đối đầu với giới thượng lưu hoàn toàn trái ngược với hướng đi mà các nhà đầu tư/cổ đông Tesla mong muốn ông ấy thực hiện trong giai đoạn quan trọng này đối với câu chuyện của Tesla", Dan Ives, giám đốc nghiên cứu công nghệ toàn cầu tại Wedbush Securities, nhận định. "Mặc dù những người ủng hộ cốt lõi của Musk sẽ luôn ủng hộ Musk bất kể điều gì xảy ra, nhưng nhiều nhà đầu tư Tesla đang cảm thấy kiệt sức khi Musk tiếp tục dấn thân vào con đường chính trị”.

Nước cờ trong bàn cờ chính trị Mỹ trước đây của Musk đã giúp ông nhận được lời khen ngợi của ông Trump trong những ngày đầu, nhưng kể từ đó, ông đã khiến Tổng thống Mỹ tức giận.

Hai người đã xung đột về nhiều lĩnh vực chính sách, bao gồm dự luật chi tiêu của ông Trump, mà Musk cho biết sẽ làm tăng gánh nặng nợ của Mỹ. Musk đã phản đối việc cắt giảm cụ thể các khoản tín dụng thuế và hỗ trợ cho năng lượng mặt trời, năng lượng gió và xe điện.

Vào Chủ Nhật tuần qua, ông Trump gọi động thái thành lập một đảng chính trị của Musk là "vô lý", đồng thời nói thêm rằng ông chủ Tesla đã "hoàn toàn mất kiểm soát".

Musk đang phải đối mặt với nhiều vấn đề hơn là chỉ có tình hình bất ổn chính trị. Tesla báo cáo rằng lượng xe giao trong quý 2/2025 đã giảm 14% so với cùng kỳ năm ngoái, không đạt kỳ vọng. Công ty đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng, đặc biệt là ở thị trường trọng điểm của mình là Trung Quốc.

Cổ phiếu Tesla đã giảm hơn 22% trong năm nay khi Musk dành nhiều tháng làm người đứng đầu nhóm cố vấn Nhà Trắng có tên là Bộ Hiệu quả Chính phủ. Lợi nhuận của công ty đã giảm 71% trong quý đầu tiên và doanh số bán xe giảm so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều khách hàng có đang lên án thương hiệu này để đáp trả vai trò của ông Musk tại Nhà Trắng. Một số người nổi tiếng thậm chí còn đưa ra bố “từ bỏ” Tesla họ. Giá bán lại của xe Tesla đã qua sử dụng đã giảm mạnh vào đầu năm nay, cho thấy nhu cầu có thể giảm.

Giới chuyên gia cho rằng Musk lẽ ra đã có thể chọn một con đường truyền thống hơn, sử dụng ủy ban hành động chính trị của mình để ủng hộ các ứng cử viên Cộng hòa đương nhiệm trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới, cuộc bầu cử sẽ quyết định quyền kiểm soát Quốc hội.

Musk là nhà tài trợ lớn nhất trong chu kỳ chiến dịch tranh cử năm 2024 của Mỹ, đóng góp gần 300 triệu USD, chủ yếu tập trung vào việc giúp ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Những thiệt hại về giá trị vốn hóa thị trường của Tesla là rất lớn ở thời điểm hiện tại.

Thực tế, khoảng ba mươi cuộc đua được các nhà phân tích phi đảng phái coi là cạnh tranh thường đã tràn ngập tiền mặt từ các đảng phái chính trị và các nhà gây quỹ bên ngoài, và bản thân các ứng cử viên thường ôn hòa hơn về mặt tư tưởng. Điều này sẽ khiến các ứng cử viên của Musk khó tạo ra sự khác biệt.

Trong lịch sử của Mỹ, các ứng cử viên quốc hội bên ngoài hai đảng lớn đã phải vật lộn để vượt qua những bất lợi trong các nỗ lực địa phương nhằm tổ chức và vận động cử tri đi bỏ phiếu.

Musk cũng bị công chúng Mỹ nhìn nhận kém thiện cảm hơn ông Trump - chỉ 36% số người được hỏi trong cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos hồi tháng 6 có cái nhìn thiện cảm về Musk so với 42% có cái nhìn thiện cảm về iibf Trump, trong khi 59% số người được hỏi có cái nhìn không thiện cảm về Musk so với 55% có cái nhìn không thiện cảm về ông Trump.

Nhưng điểm yếu lớn nhất của Musk có thể là việc ông đang cố gắng thách thức Tổng thống Trump về mặt chính trị trong khi vẫn dựa vào sự ủng hộ từ chính những cử tri của ông Trump. Musk đã nhận được mức ủng hộ cao nhất - 78% thiện cảm - trong số những người đã bỏ phiếu cho ông Trump vào tháng 11.

"Bản thân Musk không được lòng dân cho lắm, và sức hấp dẫn của ông ấy có sự chồng chéo rất lớn với liên minh Cộng hòa hiện tại", Hans Noel, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Georgetown, cho biết. "Thực sự không có một phong trào nào mà ông ấy đại diện. Ông ấy khó có thể bầu cho nhiều ứng cử viên của Đảng Cộng hòa”.

Nam Nguyễn