Tesla trước bài kiểm tra sống còn với robotaxi tại Austin

Tương lai của xe tự lái phụ thuộc vào buổi ra mắt robotaxi tới đây của Tesla

CEO Elon Musk cho biết Tesla sẽ “tạm thời” mở dịch vụ robotaxi cho công chúng vào ngày 22.6 với 10 đến 20 xe Model Y. Ông kỳ vọng sự kiện này đánh dấu nỗ lực chấm dứt đà giảm doanh số toàn cầu do dòng xe điện đời cũ.

Những hoài nghi về robotaxi

Sau một thập niên hứa hẹn không thành về xe tự lái, Musk năm ngoái đã đặt tương lai của Tesla vào công nghệ này. Đó là cú chuyển hướng từ việc chạy theo tăng trưởng nhanh trong doanh số xe điện.

Một số nhà phân tích và nhà đầu tư cho rằng phần lớn giá trị cổ phiếu Tesla dựa vào kỳ vọng về robotaxi và robot humanoid (loại robot được thiết kế để có hình dạng cơ thể giống con người, với thân, đầu, hai tay và hai chân. Mục tiêu của việc tạo ra chúng là để chúng có thể tương tác và hoạt động hiệu quả trong môi trường do con người tạo ra, cũng như thực hiện các nhiệm vụ giống con người) chưa ra mắt. Vào năm ngoái, Musk từng nói nhà đầu tư nên “bán cổ phiếu Tesla” nếu không tin công ty sẽ vượt qua thách thức công nghệ xe không người lái.

Tại Austin, việc Tesla ra mắt robotaxi gia tăng lo ngại trong bối cảnh không có quy định. Bang Texas đã cấm các thành phố kiểm soát xe tự hành từ năm 2017 để thúc đẩy ngành công nghiệp này

Trung úy cảnh sát William White, phụ trách an toàn xe tự hành, cho biết các xe của Waymo (Alphabet) và Cruise nay đã ngừng hoạt động vì thường bị “đơ” trong tình huống giao thông phức tạp như lễ hội hay bỏ qua rào cản và đi vào khu vực cấm. White nói: “Rất bực bội từ góc độ an toàn. Nếu máy móc đang học, chúng chắc chắn không học đủ nhanh”.

Phát triển pháp lý và công nghệ

Tháng trước, Hội đồng bang Texas thông qua dự luật lần đầu tiên yêu cầu các công ty xe tự hành xin phép hoạt động, cho phép cơ quan nhà nước thu hồi giấy phép nếu xe “đe dọa công chúng,” đồng thời yêu cầu cung cấp thông tin hỗ trợ cảnh sát và cứu hộ. Tuy nhiên, theo phát ngôn viên Sở Giao thông vận tải Texas, hệ thống mới có thể chỉ có hiệu lực vào năm tới nếu được thống đốc ký.

Musk mô tả robotaxi tại Austin là “xe Tesla không qua chỉnh sửa” chạy phần mềm mới, nhưng không tiết lộ chi tiết về cảm biến hay công nghệ khác biệt so với tính năng “Full Self-Driving” (FSD) hiện tại, vốn không hoàn toàn tự lái.

Ông từng hứa mở dịch vụ gọi xe tự lái tại Austin vào tháng 6 (được nhắc lại vào tháng 1), sau đó mở rộng sang các thành phố Mỹ khác vào cuối năm, với mục tiêu “hàng triệu Tesla” tự lái vào nửa cuối năm 2026.

Gần đây, Musk thận trọng hơn. Trên CNBC tháng trước, ông nói rằng Tesla sẽ “đánh dấu ranh giới địa lý” và chỉ hoạt động ở “khu vực an toàn nhất” tại Austin, với nhân viên giám sát từ xa. Video trên X hôm 10.6 do Musk đăng lại cho thấy một Model Y “Robotaxi” chạy không tài xế, theo sau bởi xe Tesla thứ hai có lẽ là dùng để giám sát.

Áp lực an toàn và giám sát

Quảng cáo tuyển dụng “teleoperation” của Tesla cho thấy nhu cầu kiểm soát xe và robot humanoid từ xa. Tháng trước, Cục Quản lý An toàn giao thông đường cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA) đã gửi yêu cầu chi tiết về tính năng an toàn, lộ trình mở rộng, khu vực hoạt động và chuẩn bị cho tai nạn. Sau vụ tai nạn chết người liên quan FSD năm 2023, NHTSA lo ngại về an toàn của FSD (giá 99 USD/tháng) và kế hoạch Austin.

Chuyên gia an toàn Phil Koopman từ Đại học Carnegie Mellon nhận định các phát biểu của Musk “để lại nhiều mơ hồ” về công nghệ robotaxi, đặt câu hỏi liệu Tesla có sẵn sàng mở rộng nhanh chóng hay không. Koopman cho rằng: “Có 10 xe (tự lái) trên đường mà không tai nạn chỉ là điều cơ bản trong trò chơi này”.

Có thể nói ra mắt robotaxi tại Austin là thử thách sống còn cho Tesla, nhưng thiếu thông tin chi tiết và lo ngại an toàn có thể cản trở tham vọng của Musk, trong bối cảnh áp lực từ cơ quan quản lý và công chúng ngày càng tăng.

Anh Tú