Tết trong miền ký ức tuổi thơ

Có lẽ ai cũng có những ký ức tuổi thơ tuyệt đẹp về ngày Tết bên gia đình. Tôi cũng vậy. Nếu có một điều ước, tôi ước được một lần quay về tuổi thơ.

Đôi vai cha mẹ thêm nặng trĩu

Những ngày cuối năm có chút nắng vàng ươm, chút mưa phùn, chút gió lành lạnh, tiết trời đỏng đảnh như thiếu nữ vừa chớm biết yêu. Đường phố ngập tràn sắc màu, dòng người tấp nập, hối hả ngược xuôi.

Từng tờ lịch cũ trên tường cứ mỏng dần theo mỗi ngày, báo hiệu một năm nữa lại sắp đi qua. Con người và thời gian vào những thời khắc cuối cùng của năm cũ như đang có cuộc chạy đua. Nhìn dòng người xuôi ngược, những hồi ức về Tết xưa trong tôi lại trỗi dậy, rưng rưng với bao kỷ niệm ngọt ngào.

Ngày đó, khi người người rộn ràng mua sắm, chuẩn bị đón Tết thì gia đình tôi vẫn đang "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời". Dưới cái rét tê tái cùng những cơn mưa phùn, 4 chị em chúng tôi cùng mẹ khoác lên mình mảnh ni-lông mỏng manh bì bõm dưới ruộng.

Người ta vội vàng mua sắm, còn chúng tôi hối hả cấy cho nhanh mấy sào ruộng sâu, kịp xong trước Tết để còn dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa, bàn thờ tổ tiên. Đó là điều mà cha mẹ luôn tâm niệm và dạy bảo chúng tôi.

Mâm cơm ngày Tết nhà chúng tôi chỉ là mấy món ăn đơn giản như thịt heo kho dưa, canh xương hầm củ cải trắng, dĩa bánh chưng. Mẹ tôi nói: "Lễ bạc lòng thành"

Lúc nhỏ, tôi rất thích Tết. Tết đến, chị em tôi sẽ có áo quần, giày dép mới; được thoải mái ăn bánh kẹo, gói bánh chưng, bánh tét. Nhưng tôi đâu biết để có những điều đó, cha mẹ phải lo toan, nhọc nhằn nhiều hơn. Nhà nghèo, con đông, ngày thường lo miếng cơm manh áo cho 6 miệng ăn đã khó, Tết về đôi vai cha mẹ lại thêm nặng trĩu.

Cận Tết, mẹ tôi gồng gánh buôn bán thêm mớ rau; cha làm thuê đủ việc, kiếm thêm ít đồng lo cho các con một cái Tết tươm tất nhất có thể. Nhà nghèo nên chẳng bao giờ thấy cha mẹ mua cây mai, cây đào về chưng.

Năm nào khá lắm, chúng tôi xin mẹ mua gói hoa mai giả, chặt nhánh cây thật đẹp rồi hớn hở ngồi đính lên bỏ vào chậu. Sau một buổi sáng hì hục, chúng tôi cũng hoàn thiện cây hoa mai giả. Nhìn cây mai ngỡ như Tết đã về, gương mặt ai cũng tươi vui hẳn.

Quây quần bên nhau

Sáng 29 Tết, chúng tôi dậy thật sớm, lăng xăng, háo hức chờ đợi cùng mẹ đi chợ. Đứa nào cũng vui vẻ, cười nói hồn nhiên như những chú chim non nhảy nhót trên cành. Đây là dịp đặc biệt, bởi hiếm khi chúng tôi được mẹ cho đi chợ, tha hồ ngắm hàng hóa đầy màu sắc.

Quê nghèo, đa số người dân làm nghề nông, quanh năm chân lấm tay bùn. Vậy nên, chợ Tết là những thứ hàng hóa được làm ra bởi chính bàn tay của họ. Năm nào cũng vậy, mẹ cho đi chợ Tết là để mua sắm cho chúng tôi đứa đôi dép, đứa bộ quần áo mới. Mỗi người chỉ được chọn một thứ, áo quần hoặc giày dép. Thế nhưng, không đứa nào dám than vãn. Ngược lại, chúng tôi thấy vui sướng, hạnh phúc khi được ướm thử đôi dép mới, mặc thử bộ quần áo may sẵn.

Ngày đó, cứ đến ngày 29 Tết, trong căn nhà nhỏ cũ kỹ, chúng tôi ngồi quây quần trên một manh chiếu. Xung quanh là lá chuối, lá dong cùng với gạo nếp và nhân đậu xanh đã được mẹ chuẩn bị từ đêm trước, cả nhà cùng gói bánh chưng, bánh tét. Cha tôi rất khéo tay, gói từng chiếc bánh rất vuông vức, đẹp mắt.

Mẹ tôi cùng chị gái ngồi làm món dưa kiệu, củ hành muối chua. Đây cũng là món ăn không thể thiếu trong 3 ngày Tết. Những miếng cà rốt, su hào, đu đủ được mẹ và chị cắt tỉa thành những bông hoa rất đẹp mắt. Chị tôi vì bóc vỏ củ hành cay quá mà mắt đỏ hoe, nước mắt đầm đìa, bị chúng tôi trêu chọc, cả nhà lại tràn ngập tiếng cười.

Tối 29 Tết, cả nhà ngồi bên bếp củi canh nồi bánh chưng. Cha tôi kể về những ngày Tết của ông lúc còn nhỏ. Chúng tôi ngồi nghe, thi thoảng lại nhìn nhau, bật cười.

Ngày 30 Tết, dưới bếp, mẹ và chị tất tả nấu mâm cơm rước ông bà, tổ tiên về ăn Tết. Cha sắp xếp lại bàn thờ, dọn mâm ngũ quả. Tôi chạy ra chạy vào gian bếp, hít hà mùi thơm của thịt cá, thứ đồ ăn xa xỉ mà lâu lâu chúng tôi mới được ăn.

Mâm cơm ngày Tết nhà chúng tôi chỉ là mấy món ăn đơn giản như thịt heo kho dưa, canh xương hầm củ cải trắng, dĩa bánh chưng. Mẹ tôi nói: "Lễ bạc lòng thành". Tôi hiểu, để có được mâm cơm thịnh soạn nhất trong năm đó, cha mẹ đã cố gắng rất nhiều.

Sau bữa cơm trưa, mẹ tôi đi quanh vườn hái đủ loại lá như bưởi, sả, tía tô, kinh giới... rửa sạch. Mẹ đun một nồi nước thật to cho cả nhà tắm rửa để rửa bỏ những điều xui rủi trong năm cũ, hy vọng sang năm mới gặp nhiều may mắn.

Khoảnh khắc thiêng liêng chính là thời khắc giao thừa. Sau khi thắp nén hương lên bàn thờ, cha gọi cả nhà dậy rồi lì xì cho chị em chúng tôi. Số tiền không nhiều nhưng là cả gia tài của chị em tôi lúc bấy giờ. Sáng mùng 1, chúng tôi mặc áo quần mới, chạy vào chạy ra, chờ mọi người đến chúc Tết để khoe…

Thời gian trôi nhanh nhưng những ký ức về Tết xưa bên gia đình còn in mãi trong tâm trí tôi. Đó là miền ký ức đẹp, gợi cho tôi nhớ về cội nguồn và tuổi thơ êm đềm bên gia đình.

Giờ đây, tôi đã trưởng thành, được đón rất nhiều cái Tết với mâm cao cỗ đầy nhưng không có bữa ăn nào ngon bằng bữa cơm ngày 30 Tết mẹ nấu năm ấy. Nhiều lúc thèm lắm, nhớ lắm hương vị của Tết xưa, tôi chỉ ước được quây quần, sum họp bên bữa cơm cùng gia đình nhưng khó quá. Chị em chúng tôi giờ đây mỗi người một ngả, ai cũng có mái nhà riêng. Mái nhà chung ngày ấy giờ chỉ còn cha mẹ mong ngóng đàn con trở về đón Tết.

Trương Hiền