Thách thức của kinh tế Anh sau khi Nữ hoàng qua đời

"Cái chết của Nữ hoàng Elizabeth II đã đánh dấu khởi đầu của một kỷ nguyên mới đối với Vương quốc Anh. Nhưng đó là kỷ nguyên của bất ổn kinh tế và niềm tin suy yếu", nhà báo Karen Gilchrist của CNBC viết.

Nữ hoàng Anh vừa qua đời ở tuổi 96 sau 70 năm trị vì. Bà đã chứng kiến từ Thế chiến II đến cuộc bỏ phiếu Brexit năm 2016 và đại dịch toàn cầu, trở thành biểu tượng của sự bất biến giữa dòng chảy của lịch sử.

Ngày 8/9, truyền thông Anh đồng loạt đưa tin Nữ hoàng Anh Elizabeth II đã băng hà, hưởng thọ 96 tuổi. Ảnh: New York Times.

Giai đoạn bất ổn

Trong ít nhất 10 ngày tới, một loạt sự kiện và nghi lễ sẽ diễn ra để chuẩn bị cho tang lễ của cố Nữ hoàng. Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) cũng đã hoãn cuộc họp chính sách của mình.

Nữ hoàng Anh băng hà chỉ vài ngày sau khi Vương quốc Anh bổ nhiệm bà Liz Truss làm tân thủ tướng. Bà Truss bước vào số 10 Downing Street vào thời điểm nhiều biến động của nước Anh.

Đất nước đang trượt dài trong cuộc khủng hoảng năng lượng ngày càng sâu sắc, bất bình đẳng gia tăng và triển vọng kinh tế u ám nhất trong vòng nhiều năm.

Theo số liệu được Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS) công bố, trong tháng 7, chỉ số giá tiêu dùng tại Anh đã tăng 10,1% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức 9,4% trong tháng 6 và cao nhất trong vòng 40 năm qua.

Vài giờ trước khi Nữ hoàng qua đời, bà Truss bắt đầu vạch ra kế hoạch để đối phó với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đang đè nặng lên nước Anh. Bà công bố gói hỗ trợ quy mô lớn nhằm hỗ trợ người tiêu dùng Anh trang trải chi phí năng lượng, vốn đã tăng cao do cuộc chiến ở Ukraine.

Nước Anh đang lao đao khi lạm phát lập đỉnh 40 năm, khiến sức mua của người tiêu dùng sụt giảm. Ảnh: Reuters.

Theo Bộ Tài chính Anh, gói hỗ trợ - dự kiến trị giá khoảng 100 tỷ bảng Anh - sẽ giúp giảm lạm phát 4-5 điểm phần trăm. Tuy nhiên, giới quan sát cảnh báo rằng động thái này có thể thúc đẩy chi tiêu, từ đó khiến tình hình lạm phát càng trở nên nghiêm trọng.

Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Anh đã thực hiện đợt nâng lãi suất lớn nhất trong vòng 27 năm nhằm hạ nhiệt lạm phát. Giới đầu tư dự báo trong cuộc họp tới, BoE sẽ tiếp tục tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm.

Một số thậm chí cho rằng ngân hàng trung ương nước này còn phải hành động mạnh tay và gấp rút hơn nữa.

Nguy cơ suy thoái

Nguy cơ suy thoái của nền kinh tế Anh đang gia tăng. Tuần trước, ngân hàng đầu tư Goldman Sachs cảnh báo kinh tế Anh có thể rơi vào suy thoái trong quý IV. Trước đó, BoE cũng từng đưa ra dự báo tương tự.

Các hộ gia đình và doanh nghiệp Anh cũng sẽ đối mặt với nhiều thách thức hơn khi mùa đông đến. Đồng bảng Anh đã lao dốc trong vài tháng qua. Hôm 8/9, đồng tiền này rơi xuống 1,1469 USD đổi 1 bảng Anh, mức thấp nhất trong vòng 37 năm.

Điều này gây áp lực lên cả bà Truss và Vua Charles III - hai lãnh đạo mới của nước Anh với vai trò củng cố niềm tin trong thời kỳ khủng hoảng. Hai người sẽ có cuộc gặp vào ngày 9/9 tại London.

Chế độ quân chủ của Anh cũng đang đối mặt với những chỉ trích vì bị cho là "lỗi thời và tiêu tốn ngân sách công". Theo Independent, Anh sẽ thiệt hại hàng tỷ bảng do những gián đoạn đối với các hoạt động kinh tế trong thời gian tiến hành các nghi thức tang lễ.

Đồng bảng Anh đã suy yếu trong những tháng qua. Ảnh: Reuters.

Đất nước cũng tốn một khoản lớn để in tiền mới mang hình Vua Charles III và những thay đổi khác sau khi Nữ hoàng qua đời. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đang đè nặng lên ví tiền của người dân.

“Vua Charles đã có những kế hoạch để thu gọn Hoàng gia Anh. Chúng ta sẽ chứng kiến điều này trong các tháng tới, và chắc chắn là nhiều năm nữa", giáo sư Andrew Roberts tại King’s College London nhận định.

"Rõ ràng là chúng ta đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, và những gì mà người dân muốn thấy là Hoàng gia Anh cũng bị ảnh hưởng bởi điều này", ông nói thêm.

Thảo Phương