Thách thức giữ chân nguồn nhân lực đối với y tế công lập

Hoạt động khám - chữa bệnh theo yêu cầu đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân và tăng thu nhập cho bác sỹ.

Nhiều bác sỹ xin nghỉ việc

Theo thống kê của Sở Y tế, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh có 25 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 9 bác sỹ. Nhiều lý do khiến các bác sỹ xin nghỉ việc, như hợp lý hóa gia đình, sức khỏe, nhưng chủ yếu vẫn là do thu nhập thấp nên chuyển ra làm việc cho đơn vị y tế tư nhân, một số tự mở phòng khám riêng. Có thể kể đến trường hợp 1 bác sỹ chuyên khoa I tại Bệnh viện Đa khoa thị xã Sa Pa. Cách đây vài năm, vợ anh cũng là bác sỹ ở cùng đơn vị đã xin thôi việc để ra làm tại bệnh viện tư nhân. Cả 2 trường hợp này đều là y sỹ được đơn vị tạo điều kiện đào tạo lên đại học và sau đại học, có trình độ chuyên môn vững.

Một trường hợp khác là bác sỹ làm việc tại Trung tâm Y tế huyện Bắc Hà, được đào tạo từ y sỹ lên bác sỹ và đang học chuyên khoa I, nhưng cũng xin nghỉ việc, chấp nhận bỏ ngang việc học.

Ông Đỗ Ngọc Păng, Trưởng Phòng Tổ chức, Sở Y tế cho biết: Khi các bác sỹ xin nghỉ việc, chúng tôi đều vận động họ ở lại. Có những trường hợp, chúng tôi đã 3 lần không giải quyết đơn xin nghỉ việc, nhưng không thay đổi được tâm ý và đành phải giải quyết. Từ năm 2017 đến tháng 9/2022, trong số 15 bác sỹ xin nghỉ việc ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh, có 8 bác sỹ sau đại học. Đây đa số là các bác sỹ chuyên khoa lẻ, dễ hoạt động độc lập, như răng - hàm - mặt, chẩn đoán hình ảnh.

Ông Phạm Văn Thinh, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Diễn biến phức tạp của dịch bệnh, nền kinh tế thị trường đã tác động không nhỏ đến đời sống xã hội, tâm tư, tình cảm, lý tưởng của không ít cán bộ, viên chức, người lao động ngành y tế. Đặc biệt, hơn 2 năm vừa qua, ngành y tế bước vào “cuộc chiến” chống dịch Covid-19, cán bộ y tế đều phải làm việc với cường độ cao nên việc rời vị trí từ bệnh viện công sang bệnh viện tư và bỏ nghề là điều hoàn toàn dễ hiểu. Ở bệnh viện công, bác sỹ chịu áp lực lớn về công việc, do lượng bệnh nhân nặng ngày càng nhiều, bệnh nhân đông, trang - thiết bị phục vụ làm việc thiếu, trong khi thu nhập thấp, lương tính theo ngạch bậc. Trong khi đó, ở bệnh viện tư, thu nhâp cao hơn, các bác sỹ khám - chữa các mặt bệnh nhẹ hơn, bệnh nhân ít, nếu là trường hợp bệnh nhân nặng, khó khăn trong điều trị thì chuyển bệnh nhân vào bệnh viện công.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh hiện có 183 bác sỹ, trong đó 77 bác sỹ có trình độ sau đại học. Tạo môi trường làm việc tốt là yếu tố quan trọng nhất mà Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã và đang thực hiện để giữ chân bác sỹ, đặc biệt là bác sỹ có trình độ chuyên môn cao. Bác sỹ chuyên khoa I Nguyễn Văn Hải, Trưởng khoa Ngoại tiết niệu chia sẻ: Trong môi trường y tế công lập, chúng tôi được cống hiến, ghi nhận, rèn luyện tay nghề và thường xuyên được đào tạo nâng cao trình độ, chuyên môn. Tôi sinh ra tại Lào Cai và có 30 năm gắn bó, cống hiến trong ngành y, mong muốn lớn nhất là đảm bảo trang - thiết bị y tế để chúng tôi có thể tiếp tục thực hiện các kỹ thuật phục vụ người bệnh.

Trong câu chuyện của chúng tôi với một bác sỹ, anh chia sẻ: Bệnh viện tư nhân thường thu hút những bác sỹ có chuyên môn cao với mức thu nhập cao hơn nhiều lần mức thu nhập hiện tại của bác sỹ tại bệnh viện công lập. Đây là lý do chính khiến các bác sỹ có chuyên môn cao nghỉ việc, chuyển từ bệnh viện công sang bệnh viện tư. Tuy nhiên, tại bệnh viện công, bác sỹ có môi trường làm việc ổn định hơn.

Để giữ chân bác sỹ, trong cơ chế thực hiện tự chủ, các bệnh viện công lập cũng đang tạo nhiều dịch vụ để tăng thu nhập cho bác sỹ, đầu tư máy móc hiện đại, cùng với việc thường xuyên đào tạo, giúp các bác sỹ tiếp cận với kỹ thuật hiện đại.

Chủ động trong tuyển dụng

Bác sỹ Pờ Sín Mai sau 1 năm về Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương làm việc được cử đi đào tạo chuyên khoa I chẩn đoán hình ảnh.

Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Lào Cai còn thiếu và cần đào tạo, tuyển dụng bổ sung 305 cán bộ y tế có trình độ từ bác sỹ đa khoa trở lên. Nhiều chính sách “trải thảm đỏ” được ban hành để thu hút nguồn nhân lực, như Nghị quyết số 11 ngày 4/12/2020; Hướng dẫn số 06 ngày 13/1/2021 thực hiện chính sách thu hút, đãi ngộ, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021 - 2025 của UBND tỉnh. Sở Y tế đã ban hành công văn giới thiệu chính sách thu hút, đãi ngộ, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021 - 2025 gửi đến các trường đại học y khoa, các bác sỹ, sinh viên y khoa và học sinh THPT.

Ông Đỗ Ngọc Păng, Trưởng Phòng Tổ chức, Sở Y tế khẳng định: Số lượng bác sỹ nghỉ việc so với số lượng bác sỹ đã được ngành chủ động tuyển dụng không nhiều, vì vậy không ảnh hưởng tới hoạt động của các đơn vị y tế. Trong 2 năm gần đây, việc tuyển dụng bác sỹ về làm việc tại Lào Cai không còn nhỏ giọt. Năm 2021, trong số 197 cán bộ y tế được tuyển dụng, có 68 bác sỹ. Đến thời điểm này, Sở Y tế đã tiếp nhận khoảng 40 hồ sơ xin việc của bác sỹ và tất cả đều được đào tạo chính quy.

Năm 2021, Nguyễn Ngọc Anh tốt nghiệp hệ chính quy Đại học Y dược Thái Nguyên, sau đó thi đỗ tiếp vào hệ bác sỹ nội trú. Đầu năm 2022, Ngọc Anh nộp hồ sơ xin việc vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh và đỗ kỳ thi tuyển dụng biên chế, làm việc tại Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân tỉnh. Nhờ chính sách thu hút, Ngọc Anh được nhận 70 triệu đồng. Trong 3 năm học bác sỹ nội trú, Ngọc Anh được nhận lương, hằng tháng được hỗ trợ 1,5 triệu đồng và khoảng 1 triệu đồng tiền nhà ở từ bệnh viện. Bác sỹ Ngọc Anh bộc bạch: Sau khi tốt nghiệp, tôi có nhiều cơ hội việc làm ở Hà Nội, Thái Nguyên. Tuy nhiên, vì muốn gần gia đình, tôi xác định gắn bó lâu dài với Lào Cai.

Là huyện vùng cao đặc biệt khó khăn, nhưng Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương đã rất linh hoạt trong khắc phục tình trạng thiếu bác sỹ bằng cách chủ động tuyển dụng cũng như đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ. Bệnh viện hiện có 39 bác sỹ, trong đó có 17 bác sỹ chuyên khoa I, hầu hết bác sỹ đa khoa được học chuyên khoa sơ bộ. Nhờ được hưởng lợi từ các dự án khám - chữa bệnh từ xa, bệnh viện vệ tinh và ký hợp tác hỗ trợ chuyên môn y tế với Bệnh viện Nhi Trung ương đã giúp đơn vị giải quyết một phần bài toán về nhân lực. Bác sỹ Phạm Hồng Việt, Giám đốc bệnh viện cũng trực tiếp về các trường y khoa gặp gỡ các sinh viên và giới thiệu chính sách thu hút nhân lực của tỉnh Lào Cai cũng như những ưu đãi riêng của đơn vị.

Tốt nghiệp tháng 7/2020, bác sỹ trẻ Pờ Sín Mai, dân tộc Bố Y trở về làm việc tại Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương. Bác sỹ Mai tâm sự: Học hệ cử tuyển, mỗi tháng tôi được tỉnh hỗ trợ 2 triệu đồng và từ kỳ 2 của năm học cuối, mỗi tháng được nhận thêm 3 triệu đồng của Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương. Khi ra trường, được tạo điều kiện làm việc theo đúng mong muốn và sau 1 năm công tác, tôi được cử đi đào tạo bác sỹ chuyên khoa I chẩn đoán hình ảnh tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Sự tạo điều kiện của đơn vị là động lực để tôi cố gắng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, cống hiến cho quê hương.

Vấn đề bác sỹ dịch chuyển từ y tế công lập sang y tế tư nhân không còn là mới của ngành y tế. So với các địa phương khác, tình trạng cán bộ y tế đặc biệt là bác sỹ xin nghỉ việc ở Lào Cai không nhiều, từ năm 2021 đến nay, lượng bác sỹ nghỉ việc chiếm chưa đến 1% tổng số cán bộ. Ông Hoàng Quốc Hương, Giám đốc Sở Y tế cho biết: Mặc dù số lượng y, bác sỹ xin nghỉ việc không nhiều như những tỉnh, thành phố khác và không phải là những bác sỹ có chuyên môn cao, nhưng đó là vấn đề phải quan tâm, nhất là trong bối cảnh hoạt động y tế tư nhân phát triển mạnh, với nhiều cơ chế hấp dẫn về thu nhập. Lào Cai đã có chính sách thu hút, đãi ngộ, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực và nhận được sự đồng thuận của số đông cán bộ y tế. Tuy nhiên, tỉnh cũng cần xem xét có chính sách hỗ trợ đội ngũ điều dưỡng viên, kỹ thuật viên, cán bộ y tế cơ sở, đồng thời đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang - thiết bị y tế, cải thiện điều kiện làm việc cho cán bộ, nhân viên y tế. “Nếu không khẩn trương thực hiện thì đội ngũ y, bác sỹ, điều dưỡng viên, kỹ thuật viên tại các bệnh viện công sẽ là “nguồn” cho các bệnh viện tư nhân”, Giám đốc Sở Y tế Hoàng Quốc Hương nói.