Thách thức lớn cho triển vọng phục hồi kinh tế Australia

Người dân mua sắm tại một siêu thị ở Sydney, Australia. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo trang mạng abc.net.au, Australia đã phục hồi tốt hơn hầu hết các quốc gia khác sau đại dịch COVID-19, với thước đo Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng trưởng so với trước đại dịch hơn 7%.

Trong năm 2022, nền kinh tế của Australia đã tăng trưởng 2,7% - mức tăng lớn hơn so với bất kỳ nền kinh tế nào trong số 7 nền kinh tế tiên tiến lớn nhất và hơn gấp 2 lần tốc độ tăng trưởng trung bình của các nước trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).

Bộ trưởng Ngân khố Australia Jim Chalmers cho rằng bức tranh kinh tế của năm 2022 khá tươi sáng, nhưng viễn cảnh của năm 2023 là không thể đoán trước. Ông tỏ ra "lạc quan thận trọng" khi cho rằng lạm phát đã lên đến đỉnh điểm. Mặc dù vậy, ông cảnh báo rằng giá cả tăng cao vẫn là "thách thức rõ ràng" trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và bất ổn địa chính trị. Đặc biệt, ông nhấn mạnh đến những lo ngại về lãi suất tăng và tiền lương không theo kịp với mức tăng chi phí sinh hoạt.

Trong quý đầu tiên của năm 2022, tăng trưởng GDP của Australia là 0,6%; tiếp đến là 0,9% trong quý II/2022 và 0,7% trong quý III/2022. Do đó, mức tăng trưởng 0,5% trong quý IV/2022 cho thấy hoạt động kinh tế đang chậm lại.

Trong quý IV/2022, xuất khẩu tăng 1,1% trong bối cảnh thị trường du lịch và giáo dục quốc tế phục hồi. Nhập khẩu giảm 4,3%, cho thấy một phần chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ nước ngoài đã được thay thế bằng hàng hóa và dịch vụ trong nước.

Các công ty đã đầu tư ít hơn; đây là một dấu hiệu cho thấy niềm tin thấp hơn về tương lai. Đầu tư nhà ở cũng giảm. Cục Thống kê Australia cho rằng điều này là do chương trình hỗ trợ thị trường bất động sản HomeBuilder của Chính phủ tiền nhiệm Scott Morrison đã kết thúc.

Điều này có ý nghĩa gì đối với người dân bình thường? Chỉ báo được cho là tích cực trong báo cáo của Cục thống kê Australia là thu nhập khả dụng ròng thực tế bình quân đầu người của quốc gia. Điều này loại bỏ các tác động của tăng trưởng dân số và lạm phát. Tuy nhiên, một số sự gia tăng gần đây là do giá hàng hóa cao hơn mang lại lợi ích cho những người khai thác và nông dân, điều này có thể không đến được với những dân người Australia "trung bình".

Thực tế là lạm phát tăng không phải do lương tăng. Tỷ lệ thu nhập quốc dân dành cho lao động (công nhân) vẫn ở gần mức thấp nhất trong 60 năm. Ngược lại, tỷ lệ chuyển thành vốn (dưới dạng lợi nhuận cho chủ sở hữu và nhà đầu tư) gần mức cao nhất trong 60 năm.

Tiết kiệm của các hộ gia đình tăng mạnh trong thời kỳ COVID-19 do các cơ hội chi tiêu cho vui chơi, giải trí và du lịch bị hạn chế. Tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình hiện đã trở lại mức trước đại dịch COVID-19. Điều này một phần là do chi tiêu cao hơn cho dịch vụ, nhưng điều đó cũng phản ánh việc thắt chặt ngân sách do áp lực chi phí sinh hoạt và lãi suất tăng đè nặng lên ngân sách gia đình.

Nhìn chung, chi tiêu của người tiêu dùng trong quý IV/2022 chỉ tăng 0,3% - mức tăng hàng quý yếu nhất kể từ quý III/2021, vốn bị ảnh hưởng bởi các đợt phong tỏa ở Melbourne và Sydney do đại dịch COVID-19.

Bất chấp sự lạc quan thận trọng của Bộ trưởng Chalmers rằng lạm phát đã lên đến đỉnh điểm, Ngân hàng Dự trữ Australia (ngân hàng trung ương) vẫn có khả năng tăng lãi suất hơn nữa với “sứ mệnh” đưa lạm phát trở lại phạm vi mục tiêu 2-3%, trong khi không làm suy giảm hoạt động kinh tế đến mức dẫn đến suy thoái. Thống đốc Ngân hàng Dự trữ Australia, Philip Lowe, đã mô tả đó là một "con đường hẹp", và ông ấy đã đúng./.

Thanh Tú (P/v TTXVN tại Sydney)