Thách thức lớn trong quản lý và sử dụng tài sản công

Để ngăn chặn nguy cơ lãng phí tài sản công sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính, cần một hệ thống giải pháp toàn diện-từ thể chế, công nghệ đến con người.

Một công sở dư thừa tại huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa bỏ hoang gây lãng phí. (Ảnh TTXVN)

Thời gian qua, Việt Nam đã thực hiện quyết liệt chủ trương cấu trúc lại hệ thống đơn vị hành chính nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và tạo lập mô hình quản trị hiện đại, phù hợp yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh mới. Mục tiêu lớn nhất của tiến trình này là tinh giản bộ máy, tiết kiệm ngân sách và tạo động lực cho phát triển kinh tế-xã hội, nhất là tại các địa phương còn nhiều khó khăn, dân cư phân tán, chi phí quản lý hành chính cao.

Việc sáp nhập, hợp nhất không chỉ giúp giảm biên chế cán bộ, tinh gọn đầu mối, mà còn hướng đến việc chuẩn hóa đội ngũ cán bộ công chức, cải thiện chất lượng quản trị địa phương, phân bổ lại nguồn lực đầu tư công theo hướng tập trung, hiệu quả hơn. Đồng thời, thông qua tái cấu trúc, Nhà nước kỳ vọng thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng chính quyền điện tử và nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ công ở cơ sở.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai tái cấu trúc hành chính tại nhiều địa phương cho thấy, quá trình sáp nhập không chỉ là bài toán tổ chức bộ máy, mà còn đặt ra thách thức lớn về quản lý và sử dụng tài sản công. Sau khi sáp nhập, hàng loạt trụ sở hành chính, nhà làm việc, nhà công vụ, xe ô-tô và trang thiết bị văn phòng… trở nên dư thừa do không còn phù hợp quy mô và cơ cấu tổ chức mới.

Nhiều trụ sở có vị trí đắc địa nhưng lại không có phương án chuyển đổi chức năng, dẫn đến nguy cơ lãng phí lớn tài nguyên đất đai và công sản.

Nhiều trụ sở có vị trí đắc địa nhưng lại không có phương án chuyển đổi chức năng, dẫn đến nguy cơ lãng phí lớn tài nguyên đất đai và công sản. Không chỉ có nhà đất, nhiều phương tiện vận tải, máy móc chuyên dụng, tài sản cố định… cũng rơi vào tình trạng “chờ thanh lý”, gây lãng phí ngân sách, trong khi nhu cầu sử dụng các tài sản đó tại một số đơn vị khác vẫn rất lớn nhưng không có cơ chế điều phối hiệu quả.

Lỗ hổng trong quản trị địa phương

Dưới góc độ quản trị công, một trong những nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng lãng phí tài sản công sau tái cấu trúc hành chính chính là sự thiếu hoàn thiện trong cơ chế quản lý, giám sát và khai thác tài sản tại cấp địa phương. Những lỗ hổng này không chỉ mang tính kỹ thuật-hành chính mà còn phản ánh sự bất cập về thể chế, năng lực tổ chức thực thi và trách nhiệm giải trình của các cấp chính quyền.

Sau quá trình sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh và bỏ cấp huyện, một khối lượng lớn tài sản công rơi vào tình trạng dư thừa, không còn phù hợp cơ cấu tổ chức mới. Tuy nhiên, việc phân loại, đánh giá, định giá và lên phương án xử lý số tài sản này lại chưa được quy định chặt chẽ, dẫn đến tình trạng bị động và lúng túng trong thực tiễn. Nhiều địa phương không có bộ tiêu chí rõ ràng để xác định tài sản nào cần giữ lại, tài sản nào nên thanh lý hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng. Thậm chí, việc xác định cơ quan chủ trì xử lý tài sản sau sáp nhập cũng chưa có sự thống nhất, gây ra chồng chéo và kéo dài thời gian xử lý.

Theo nhandan.vn