Thái Nguyên sau sáp nhập: Phát huy vai trò truyền thông chính sách để giảm nghèo hiệu quả

Người dân vùng cao Thái Nguyên được cải thiện cuộc sống nhờ chính sách giảm nghèo bền vững

Dự án 6 hỗ trợ truyền thông chính sách

Từ ngày 1/7/2025, sự kiện sáp nhập giữa Thái Nguyên và Bắc Kạn đánh dấu bước chuyển quan trọng trong quá trình tái cơ cấu địa bàn hành chính khu vực trung du miền núi phía Bắc. Một tỉnh Thái Nguyên “mới” được hình thành với diện tích rộng hơn, dân số đông hơn và đặc biệt là sự đa dạng văn hóa, dân tộc được mở rộng đáng kể. Điều này cũng đồng nghĩa với việc công tác quản lý, phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an sinh đặt ra nhiều thách thức chưa từng có.

Trong bối cảnh đó, Dự án 6 về Truyền thông và giảm nghèo về thông tin, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, trở thành một trong những trụ cột quan trọng để thu hẹp khoảng cách vùng miền, tăng cường bình đẳng trong tiếp cận thông tin và tạo nền tảng cho phát triển bền vững.

Khi chưa tiến hành sáp nhập, Thái Nguyên đã xác định truyền thông giảm nghèo là một trong những công cụ hữu hiệu nhất để nâng cao nhận thức người dân, đặc biệt tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Trong năm 2024, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh đã chủ động phối hợp với các cơ quan báo chí địa phương như Báo Thái Nguyên và Đài phát thanh truyền hình tỉnh đẩy mạnh sản xuất tin, bài tuyên truyền về các chính sách giảm nghèo, mô hình sản xuất tiên tiến, gương điển hình vượt khó… Những nội dung này không chỉ tiếp cận rộng rãi mà còn tác động trực tiếp đến tư duy kinh tế của người dân, giúp họ mạnh dạn thay đổi cách làm, từng bước tham gia vào chuỗi sản xuất, kinh doanh.

Dịch vụ công trực tuyến đến 100% xã, phường, thị trấn, và phổ cập smartphone đến gần 90% dân số

Song song với đó, hệ thống loa truyền thanh được lắp đặt tại nhiều xã, phường, thị trấn đã trở thành kênh phổ biến thông tin hữu hiệu, góp phần đưa các chương trình an sinh, hỗ trợ sản xuất và chính sách giảm nghèo đến với người dân một cách nhanh chóng và dễ hiểu.

Nhờ triển khai bài bản, tỷ lệ hộ nghèo của Thái Nguyên giảm còn 2,04% vào cuối năm 2024, mức giảm bình quân 1,15%/năm, vượt mục tiêu đề ra. Các chỉ số phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng tăng rõ rệt: thu nhập bình quân tăng gấp đôi sau 5 năm, hạ tầng thiết yếu được đầu tư đồng bộ.

Trong lĩnh vực xây dựng nông thôn mới, Thái Nguyên trước sáp nhập trở thành một trong những địa phương dẫn đầu khu vực khi có 115/121 xã đạt chuẩn, 50 xã nâng cao, 12 xã kiểu mẫu; 7/9 huyện hoàn thành nhiệm vụ, trong đó Phú Bình là huyện đầu tiên của vùng trung du miền núi phía Bắc đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Hơn 2.200 km đường giao thông, hàng trăm trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được xây dựng mới; hơn 480.000 lượt người tham gia trên 800 đợt ra quân xây dựng nông thôn mới. Những con số này minh chứng cho hiệu quả của việc giảm nghèo thông tin là nền tảng để người dân tiếp cận tri thức, chính sách và các mô hình sinh kế mới.

Trước khi sáp nhập, Bắc Kạn là địa phương có tới 88% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, tập trung nhiều xã đặc biệt khó khăn. Việc triển khai các mô hình giảm nghèo thông tin tại đây vì vậy gặp nhiều trở ngại, từ địa hình chia cắt đến hạn chế trong khả năng tiếp cận dịch vụ công nghệ.

Tuy nhiên, Bắc Kạn đã kiên trì thực hiện hàng loạt giải pháp như mở rộng hạ tầng viễn thông, phủ sóng di động - internet đến các thôn bản, triển khai phần mềm quản lý văn bản, dịch vụ công trực tuyến đến 100% xã, phường, thị trấn, và phổ cập smartphone đến gần 90% dân số. Chính điều này giúp người dân có thể tiếp cận thông tin về khoa học kỹ thuật, chính sách hỗ trợ sản xuất, vay vốn hay đào tạo nghề một cách thuận lợi hơn.

Nhờ đa dạng hóa mô hình truyền thông, Bắc Kạn giảm được 2,49% hộ nghèo trong năm 2024, đưa tỷ lệ nghèo toàn tỉnh xuống còn 19,46%. Các huyện nghèo giảm bình quân 4,17%, riêng hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm 3,38%.

Những kết quả này đã tạo cơ sở quan trọng để khi sáp nhập vào Thái Nguyên, các mô hình của Bắc Kạn tiếp tục được kế thừa, kết hợp và phát huy hiệu quả trong địa bàn rộng hơn.

Dự án 6: “Đòn bẩy” để thu hẹp khoảng cách thông tin

Sau sáp nhập, tỉnh Thái Nguyên mới đặt mục tiêu triển khai đồng bộ các chính sách giảm nghèo đa chiều, tập trung vào nâng cao chất lượng hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đẩy mạnh chuyển đổi số và hiện đại hóa hệ thống thông tin cơ sở.

Một trong những nhiệm vụ cấp bách nhất là xử lý tình trạng nhà tạm, nhà dột nát tại khu vực Bắc Kạn cũ. Qua rà soát, toàn tỉnh có 4.979 hộ sống trong nhà tạm, trong đó 4.176 hộ cần xây mới và 803 hộ cần sửa chữa. Đến giữa tháng 7/2025, 83,8% số hộ đã được khởi công, nhiều hộ đã hoàn thiện. Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh đã phát động đợt thi đua cao điểm, đặt mục tiêu xóa toàn bộ nhà tạm trước ngày 31/8/2025.

Song song, các cơ quan chức năng đang tiến hành cập nhật dữ liệu hộ nghèo, hộ cận nghèo sau sáp nhập, rà soát vốn và kế hoạch thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững năm 2025. Những dữ liệu này đóng vai trò quan trọng để xây dựng chính sách và phân bổ nguồn lực cho phù hợp với thực tiễn từng khu vực.

Trong bối cảnh tỉnh Thái Nguyên mới có sự khác biệt lớn về điều kiện kinh tế, xã hội giữa hai vùng trước sáp nhập, Dự án 6 được xác định là giải pháp then chốt để đảm bảo quyền tiếp cận thông tin bình đẳng và hỗ trợ người dân nắm bắt chính sách, pháp luật, cơ hội sản xuất - kinh doanh

Tỉnh xác định giảm nghèo thông tin cũng là tăng khả năng tham gia của người dân vào các mô hình phát triển kinh tế, qua đó thúc đẩy tinh thần tự lực, tự cường vươn lên thoát nghèo. Dự án hướng đến truyền thông đa phương tiện, tận dụng nền tảng số, phát huy vai trò hệ thống truyền thanh cơ sở, đồng thời bồi dưỡng kỹ năng cho cán bộ làm công tác giảm nghèo. Bên cạnh đó, tỉnh sẽ nhân rộng các mô hình hay, gương sáng, sáng kiến hiệu quả từ cả hai địa phương trước sáp nhập để lan tỏa trong cộng đồng.

Hợp nhất hai địa phương với nhiều khác biệt cũng đồng nghĩa với việc tỉnh Thái Nguyên mới cần có những giải pháp đủ mạnh, đủ linh hoạt và đủ bao trùm. Xóa nghèo về thông tin là nhiệm vụ cốt lõi của Dự án 6, cũng là chính là chìa khóa để phá vỡ rào cản phát triển, giúp người dân tiếp cận tri thức, công nghệ và các nguồn lực xã hội một cách công bằng.

Như tinh thần được nhấn mạnh tại nhiều hội nghị tổng kết chương trình mục tiêu quốc gia, Thái Nguyên xác định quá trình giảm nghèo không đơn thuần là hỗ trợ vật chất mà phải gắn với nâng cao nhận thức, tăng năng lực, khơi dậy ý chí tự vươn lên của người dân. Khi người dân sở hữu thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời, họ sẽ có cơ hội chủ động hơn trong phát triển kinh tế gia đình, mạnh dạn tham gia các mô hình sản xuất hàng hóa và hướng tới sinh kế bền vững./.

Minh Huế