Thái Nguyên: Xây dựng đội ngũ công nhân lao động và tổ chức công đoàn đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới

Liên đoàn Lao động tỉnh Thái Nguyên đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Thái Nguyên là 1 trong 10 địa phương có đông công nhân lao động nhất cả nước, đến thời điểm này, toàn tỉnh có trên 214.000 công nhân, viên chức lao động, trong đó có 185.000 đoàn viên đang sinh hoạt tại 1.429 công đoàn cơ sở thuộc Liên đoàn Lao động 9 huyện, thành phố, thị xã, 6 Công đoàn ngành và Công đoàn các đơn vị Trung ương trên địa bàn. Số cán bộ công đoàn các cấp từ tỉnh đến cơ sở là 3.940 người. Đội ngũ công nhân viên chức lao động luôn yên tâm công tác, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước do các cấp, các ngành và tổ chức Công đoàn phát động.

Với 3 chức năng đã được quy định trong Hiến Pháp năm 2013 và Luật Công đoàn năm 2012, trong những năm qua các cấp Công đoàn trong tỉnh đã chủ động bám sát các Chỉ thị, Nghị quyết của cấp ủy cũng như công đoàn cấp trên để cụ thể hóa thành chương trình công tác của cấp mình, trong đó đặc biệt là công tác chăm lo, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho công nhân viên chức lao động.

Với chủ đề hoạt động hàng năm như: “Năm phát triển đoàn viên”, “Năm vì lợi ích đoàn viên”, “Năm Công đoàn tham gia xây dựng Đảng”; với phương châm hướng về cơ sở, lấy cơ sở là địa bàn, lấy công nhân viên chức lao động là đối tượng để tổ chức các hoạt động, đồng thời lấy chăm lo lợi ích là sợi dây gắn kết giữa công đoàn với người lao động.

Bằng các hoạt động cụ thể và thiết thực, Công đoàn các cấp đã thực sự là người đại diện, bảo vệ, chăm lo, đồng thời là chỗ dựa tin cậy của người lao động, điển hình như: Chương trình Tết Sum vầy với trên 200 chuyến xe đưa công nhân về quê ăn Tết mỗi năm, trên 100 nghìn suất quà được trao cho công nhân lao động nhân dịp Tết cổ truyền của dân tộc và Tháng Công nhân hàng năm.

Các cấp công đoàn trong tỉnh đã thực hiện có hiệu quả “Chương trình Nhà mái ấm công đoàn” do Tổng Liên đoàn phát động, trong 5 năm qua đã có gần 400 ngôi nhà mang hơi ấm và tình cảm của tổ chức Công đoàn, hàng ngàn công nhân lao động được tổ chức công đoàn hỗ trợ vay vốn để giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập. Cùng với đó, các cấp công đoàn trong tỉnh cũng đã thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống và hỗ trợ công nhân lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19.

Cùng với công tác chăm lo lợi ích vật chất thì các hoạt động văn hóa tinh thần cũng được tổ chức công đoàn chăm lo cho người lao động như: Các hội diễn văn nghệ quần chúng, các giải thi đấu thể thao hàng năm, các chương trình Hát cho công nhân nghe, chương trình lễ cưới tập thể, các hoạt động nhân dịp Tháng công nhân hàng năm; tặng tủ sách pháp luật, tivi và sách báo cho công nhân trong các khu nhà trọ nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho công nhân lao động. Đây chính là những hoạt động thiết thực và cụ thể mà tổ chức công đoàn đã chăm lo cho người lao động, qua đó đã góp phần quan trọng trong công tác an sinh xã hội, đặc biệt là chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới của tỉnh Thái Nguyên trong 10 năm qua.

Một trong những việc Liên đoàn Lao động tỉnh thường xuyên chỉ đạo các cấp công đoàn thực hiện có hiệu quả, đó là phối hợp với chuyên môn để tổ chức Hội nghị cán bộ công chức, viên chức và Hội nghị người lao động gắn với tổ chức đối thoại tại nơi làm việc nhằm thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, nhưng đồng thời cũng giải quyết ngay những vướng mắc phát sinh từ cơ sở.

Kết quả, hàng năm có bình quân trên 95% các đơn vị tổ chức Hội nghị cán bộ công chức, viên chức và 72% các doanh nghiệp tổ chức Hội nghị người lao động. Công đoàn các cấp cũng đóng góp vai trò quan trọng trong việc tổ chức đối thoại tại nơi làm việc giữa người lao động và người sử dụng lao động, giữa Công đoàn với chính quyền các cấp, phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nhất là những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động tại doanh nghiệp.

Công đoàn các cấp cũng đã làm tốt công tác tuyên truyền để người lao động chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cũng như nội quy, quy chế của doanh nghiệp, thường xuyên sâu sát với cơ sở để nắm bắt tâm tư nguyện vọng của người lao động, khi có sự việc thì chủ động trao đổi và đối thoại trực tiếp với chủ sử dụng lao động để giải quyết kịp thời, dứt điểm những phát sinh ngay tại cơ sở, bảo đảm hài hòa quyền và lợi ích của người lao động cũng như người sử dụng lao động. Qua đó, xây dựng được mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp, từ đó đã hạn chế tối đa các cuộc tranh chấp lao động xảy ra trên địa bàn tỉnh trong nhiều năm qua.

Bên cạnh công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động, với tư cách là một thành viên trong hệ thống chính trị, trong những năm qua Liên đoàn Lao động tỉnh cũng như các cấp công đoàn đã thực hiện tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, phối với chính quyền để vận động đoàn viên tham gia có hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, đặc biệt là phong trào thi đua Lao động giỏi, lao động sáng tạo, phong trào thi đua Doanh nghiệp xuất sắc, doanh nhân tiêu biểu.

Thông qua các phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều tập thể lao động xuất sắc, nhiều tấm gương lao động tiêu biểu đã được Đảng, Nhà nước cũng như các cấp, các ngành tôn vinh bằng những phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba, Chiến sĩ thi đua các cấp, Bằng lao động sáng tạo và các giải thưởng từ những hội thi. Nhiều cán bộ công chức, viên chức và công nhân lao động trực tiếp đã vinh dự được đứng vào trong hàng ngũ của Đảng cũng như được đảm nhận các vị trí quan trọng trong các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp khi tuổi đời còn rất trẻ.

Cán bộ viên chức, lao động tích cực tham gia ủng hộ đồng bào các tỉnh miền Trung khắc phục hậu quả thiên tai.

Những kết quả từ các phong trào thi đua yêu nước do tổ chức công đoàn thực hiện đã góp phần quan trọng vào việc hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng cũng như công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh trong thời gian vừa qua.

Trong 5 năm trở lại đây, cùng với sự phát triển nhanh và vượt bậc của tỉnh, thì đội ngũ công nhân lao động trong tỉnh cũng không ngừng lớn mạnh về số lượng và chất lượng. Từ chỗ chỉ có 112.000 công nhân viên chức lao động với 45.000 đoàn viên công đoàn năm 2010, thì đến thời điểm này toàn tỉnh đã có trên 214.000 công nhân viên chức lao động với 185.000 đoàn viên công đoàn. Phần lớn số cán bộ công chức, viên chức đã được chuẩn hóa theo yêu cầu, đội ngũ công nhân lao động đều được đào tạo cơ bản, ý thức tổ chức kỷ luật và tác phong làm việc đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Đội ngũ cán bộ công đoàn từ tỉnh đến cơ sở đều được đào tạo và tập huấn thường xuyên, có kỹ năng vận động và phương pháp hoạt động, cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu của công nhân viên chức lao động; hoạt động công đoàn đã có nhiều đổi mới và sáng tạo theo hướng thiết thực và hiệu quả. Công tác nữ công được quan tâm thường xuyên, hàng năm có trên 90% chị em được công nhận danh hiệu Nữ công hai giỏi, nhiều chị em nữ được đảm nhận các chức vụ cao trong cơ quan.

Công tác kiểm tra và tài chính công đoàn đã đi vào nề nếp và luôn tuân thủ theo đúng các quy định hiện hành. Công tác xây dựng công đoàn cơ sở trong sạch vững mạnh luôn được các cấp ủy đảng quan tâm, nhiều cán bộ công đoàn đã trưởng thành từ cơ sở và được giao các vị trí quan trọng trong các cơ quan từ tỉnh đến cơ sở, Liên đoàn Lao động tỉnh nhiều năm liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao nên đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý như: Cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ 2 năm liên tục (năm 2017, 2018); Huân chương Lao động hạng Nhất (lần 2) năm 2019.

Những kết quả đạt được của tổ chức Công đoàn tỉnh trong thời gian qua là kết quả tổng hợp, gắn liền với sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, sự phối hợp chặt chẽ giữa công đoàn với chính quyền, các sở, ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị, từ tỉnh đến cơ sở, sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ, đoàn viên và người lao động trong tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, thì hoạt động công đoàn và đội ngũ công nhân viên chức lao động trong tỉnh vẫn còn bộc lộ một số hạn chế đó là: Số lượng và chất lượng đội ngũ công nhân lao động tuy đã được phát triển, song vẫn chưa tương xứng với điều kiện và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trình độ tay nghề của công nhân lao động mặc dù đã được qua đào tạo nhưng vẫn còn thấp, thiếu đội ngũ công nhân lành nghề, có tay nghề cao. Ý thức tổ chức kỷ luật của một bộ phận công nhân còn hạn chế, dẫn đến vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật. Công tác tuyên truyền, học tập chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong công nhân lao động còn gặp nhiều khó khăn.

Những hạn chế trong quá trình xây dựng đội ngũ công nhân lao động và tổ chức công đoàn của tỉnh trong thời gian vừa qua có những nguyên nhân chủ quan và khách quan, có những nguyên nhân thuộc tổ chức công đoàn, có những nguyên nhân thuộc về người sử dụng lao động và cả người lao động, cụ thể là: Việc nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, tình cảm của cán bộ công đoàn đối với công nhân lao động có lúc chưa kịp thời; hoạt động công đoàn tuy đã có những đổi mới xong vẫn chưa đáp ứng đươc yêu cầu đặt ra của người lao động.

Ở nhiều đơn vị, nhất là các doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài thì tổ chức Đảng và đoàn thể chưa đồng bộ. Một bộ phận công nhân lao động trẻ, còn có biểu hiện lười học chính trị, không siêng năng làm việc, ý thức tổ chức kỷ luật không nghiêm. Mặt khác, do đang trong quá trình hội nhập nên hệ thống luật pháp của Việt Nam chưa đầy đủ và thiếu tính đồng bộ nến ít nhiều cũng ảnh hưởng đến quá trình thực thi pháp luật, nhất là những vấn đề liên quan đến chế độ, chính sách đội với người lao động.

Lãnh đạo Liên đoàn Lao động tỉnh Thái Nguyên trao kinh phí hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa xóm Suối Bốc, xã Yên Ninh, Phú Lương (Ảnh TL).

Phát huy và kế thừa những kết quả trong thời gian qua, đồng thời nghiêm túc khắc phục những hạn chế tồn tại nêu trên, trong thời gian tới các cấp Công đoàn trong tỉnh tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động theo phương châm: Hướng về cơ sở, lấy cơ sở là địa bàn, lấy công nhân lao động là đối tượng, đồng thời là mục tiêu để tổ chức các hoạt động.

Mục tiêu trong 5 năm tới mà tổ chức công đoàn tỉnh hướng tới là:

Tham mưu cho Tỉnh ủy xây dựng đội ngũ công nhân và tổ chức Công đoàn tỉnh Thái Nguyên lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, có trình độ học vấn và tay nghề cao, có khả năng tiếp nhận và làm chủ khoa học, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, thích ứng nhanh với kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế; có giác ngộ giai cấp, bản lĩnh chính trị vững vàng, tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động đáp ứng yêu cầu của tỉnh nhà trong thời gian tới.

Phối hợp với các cấp chính quyền nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của công nhân lao động tương xứng với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cũng như những đóng góp của đội ngũ công nhân lao động, đặc biệt là các vấn đề: Việc làm, thu nhập, nhà ở, nơi sinh hoạt văn hóa - thể thao, cơ sở nuôi dạy trẻ là con của công nhân viên chức lao động trong các khu công nghiệp.

Phấn đấu đến năm 2025, về cơ bản tất cả công nhân khi vào làm việc cho doanh nghiệp đều được qua đào tạo; có 90% doanh nghiệp trong các thành phần kinh tế có tổ chức công đoàn ký được thỏa ước lao động tập thể; giảm thiểu số vụ tai nạn lao động và công nhân mắc bệnh nghề nghiệp; người lao động làm việc trong các doanh nghiệp đều được tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định.

Đào tạo cho được đội ngũ cán bộ công đoàn có đủ kỹ năng và phương pháp hoạt động, am hiểu chính sách pháp luật, có bản lĩnh chính trị vững vàng, thường xuyên sâu sát với cơ sở, tâm huyết với người lao động, dám đấu tranh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho công nhân lao động.

Thực hiện tốt chức năng cơ bản, cốt lõi của tổ chức Công đoàn là đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Coi đây là nội dung then chốt để thu hút người lao động tham gia, ủng hộ, tin tưởng và gắn bó với tổ chức công đoàn. Nâng cao hiệu quả phương thức đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp.

Đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức hoạt động công đoàn, tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi mà đoàn viên, người lao động quan tâm, phương châm là: “Tổ chức những hoạt động mà người lao động cần, chứ không phải các nội dung mà công đoàn có”. Nội dung hoạt động phải thiết thực, phù hợp với điều kiện của từng đối tượng, phương thức hoạt động phải linh hoạt, đa dạng, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong các hoạt động.

Vũ Duy Hoàng
Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Thái Nguyên