Thái Niên sắp qua thời 'ốc đảo'

Người dân xã Thái Niên chuyển đổi diện tích lúa chiêm kém hiệu quả sang trồng dưa tố nữ.

Cách đây mấy năm, khi ngồi nghe mấy lão nhân có nhiều năm lái đò ngang sông Hồng từ thôn Múc, xã Thái Niên tới phường Xuân Tăng (thành phố Lào Cai) kể chuyện khiến tôi cứ ám ảnh mãi. Đó là câu chuyện về những đôi trai gái ở đôi bờ sông Hồng, vì đò giang cách trở mà đành bội ước, mối tình dở dang. Chuyện những cặp vợ chồng vì lỡ đò, chỉ có thể trở về nhà vào ngày hôm sau khiến đôi bên nghi kỵ, lục đục rồi gia đình tan vỡ. Rồi chuyện những nông dân ham lao động đến kỳ xuất bán nông sản chỉ biết ngồi khóc khi nước sông Hồng lên cao không thể quá giang mang hàng sang bên kia bờ... Ngoài bến đò thôn Múc, xã Thái Niên còn có bến đò ngang khác trên sông Hồng và mỗi bến đò lại là những câu chuyện buồn như thế. Nhưng không bao lâu nữa, tuyến đường mở mới từ xã Vạn Hòa (thành phố Lào Cai) bám dọc sông Hồng tới xã Kim Sơn (huyện Bảo Yên) hoàn thành thì một trang sử mới sẽ mở ra với miền đất này. Như để bù đắp cho những thiệt thòi bấy lâu, tuyến đường đi qua nhiều phường, xã, thị trấn của thành phố Lào Cai, huyện Bảo Thắng, huyện Bảo Yên với chiều dài 63 km, trong đó riêng chiều dài qua xã Thái Niên là 25 km. Tới đây, nhờ tuyến đường này mà người dân xã Thái Niên muốn tới trung tâm huyện chỉ phải di chuyển trên chặng đường dài 7 km, thay vì 18 km như trước đây và để tới thành phố Lào Cai chặng đường cũng đã rút xuống còn hơn một nửa.

Ông Vũ Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Thái Niên bảo khi tỉnh chính thức khởi công xây dựng tuyến đường đi qua xã, dù đã chờ đợi rất lâu nhưng bản thân ông cũng cảm thấy như bất ngờ. Bởi cũng như bao người dân địa phương, ông Phó Chủ tịch UBND xã đã chờ đợi quá lâu, hơn ai hết ông hiểu rằng chỉ có giao thông mới nhanh chóng mở mang văn hóa, tiến bộ, chỉ giao thông mới đem đến hội nhập, giao thương, kết nối, tạo xung lực phát triển.

Trong 10 năm qua, người dân xã Thái Niên đã góp công, góp của xây dựng 47 km đường bê tông, rải cấp phối 26 km đường liên thôn, con số này cao gấp nhiều lần so với mức đầu tư của một xã bình thường (thậm chí là xã vùng thấp) nhưng bởi diện tích tự nhiên rộng nên xã vẫn còn 28 km đường liên thôn, đường ngõ xóm chưa được đầu tư cứng hóa. Người dân có thể xây dựng đường giao thông nông thôn nhưng đường huyết mạch để kết nối phải trông chờ hoàn toàn vào đầu tư của Nhà nước. Xã Thái Niên hiện có 16 thôn, dân số hơn 8 nghìn người, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 46,7%, điều kiện tự nhiên không thuận lợi, đó lại chính là động lực để cấp ủy, chính quyền và người dân Thái Niên đoàn kết, quyết tâm vươn lên.

Trong thi đua phát triển kinh tế, Thái Niên là xã điển hình nổi bật với phong trào trồng cây ăn quả, trong đó quả bưởi Múc nổi tiếng đã hoàn thành đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, bán giá cao hơn nhiều quả bưởi thông thường nhưng việc tiêu thụ vẫn thuận lợi. Ngoài ra, Thái Niên còn có vùng na tập trung tại thôn Báu, thôn Lạng với sản lượng gần 200 tấn trong năm 2019, giá trị kinh tế đạt xấp xỉ 1 tỷ đồng. Nhiều diện tích đất lúa kém hiệu quả, nhất là trong vụ xuân đã được người dân các thôn Đo ngoài, Mom Đào, Hải Niên chuyển sang trồng hoa, dưa lê, dưa tố nữ, thanh long mang lại giá trị kinh tế cao. Thái Niên cũng là xã đi đầu của huyện Bảo Thắng đầu tư sản xuất vùng cam V2 tập trung cho dù tính hiệu quả đến nay vẫn đang được đánh giá. Chăn nuôi cũng được xã quan tâm phát triển với 30 trang trại chăn nuôi quy mô lớn, sản lượng thịt hơi xuất chuồng trong năm qua đạt hơn 2 nghìn tấn. Đến xã Thái Niên dù là vào mùa nào cũng thấy màu xanh của thiên nhiên ngút ngàn, cùng với vời vợi những vườn cây ăn quả, toàn xã Thái Niên có gần 7 nghìn ha gỗ rừng trồng, sản lượng khai thác hàng năm đạt gần 6.000 m3 gỗ tròn, đây là nguyên liệu ổn định cung cấp cho 9 xưởng ván bóc trên địa bàn, cùng với gần 400 tấn vỏ quế, tổng giá trị ngành lâm nghiệp hằng năm của xã Thái Niên đạt ngưỡng 10 tỷ đồng.

Là xã nhiều năm đứng trong tốp đầu của huyện về tỷ lệ hộ nghèo cao 2 con số thì đến nay chỉ còn 8,17%, số hộ cận nghèo chiếm 7,69%. Phó Chủ tịch UBND xã Vũ Văn Hải trò chuyện rằng người dân Thái Niên vốn cần cù, chịu thương, chịu khó, tích cực học hỏi, sáng tạo, thiên hạ có nghề gì, có cây gì, con gì thì trên đất này cũng có. Nhưng Thái Niên phát triển, người dân tìm đường làm giàu trong trăn trở, bí bách nên địa phương chưa bao giờ bứt phá được bởi ngặt một nỗi đường sá quá khó khăn. Cách mấy trăm mét là thành phố Lào Cai bên kia sông Hồng nhưng ra Quốc lộ 70 để tới đó là chặng đường dài hơn 40 km. Và tiếng là xã giáp với thị trấn Phố Lu nhưng để tới huyện lỵ cũng mất gần 1 tiếng di chuyển. Nhiều người mở đường tắt bám dọc đường sắt để tới thị trấn, có đoạn họ dắt xe máy trên cây cầu dành cho xe lửa, chênh vênh, chới với, tàu hỏa lao tới, năm nào cũng có vài ba vụ ngã nhào, tai nạn, nhưng họ vẫn cứ chấp nhận mạo hiểm thay vì đi theo lộ trình quá xa xôi.
Ước mơ có đường giao thông thuận lợi nay sắp thành hiện thực, ông Ngô Ngọc Sửu, Trưởng thôn Múc, nơi có vựa bưởi nổi tiếng bảo, dù đường Vạn Hòa - Kim Sơn đang thi công dang dở, nhiều đoạn còn chưa mở tuyến nhưng nhiều người dân địa phương đã mơ thấy mình cưỡi xe bon bon trên đó để chở nông sản đi khắp nơi. Ông vui vẻ: “Thái Niên sắp qua thời ốc đảo thật rồi!”.

Cao Cường