Thẩm định Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê

Theo Tờ trình, mục đích ban hành Luật nhằm cung cấp thông tin thống kê chính xác, khách quan, kịp thời, phản ánh đúng, đầy đủ tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ; giúp phân tích, hoạch định và điều hành chính sách vĩ mô; xây dựng cơ sở pháp lý để thu thập các chỉ tiêu thống kê quốc gia; bảo đảm yêu cầu so sánh quốc tế trong các lĩnh vực.

Dự thảo Luật gồm 02 điều. Điều 1 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê. Điều 2 điều khoản thi hành.

So với Luật Thống kê, Dự thảo Luật giữ nguyên 42 điều; sửa đổi 28 điều, trong đó có 08 điều liên quan đến tên gọi của bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thống kê nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; bổ sung 04 điều; và bãi bỏ 02 điều.

Dự thảo Luật tập trung sửa đổi những nội dung sau: Nhóm các quy định liên quan đến tên gọi của bộ ngành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thống kê nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Nhóm này sẽ sửa những vấn đề liên quan đến tên gọi của các cơ quan đơn vị theo quy định của Nghị quyết số 176/2025/QH15 ngày 18/2/2025 của Quốc hội quy định về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo quy định tại Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 203/2025/QH15.

Nhóm các quy định liên quan đến thanh tra chuyên ngành thống kê, theo cơ quan chủ trì soạn thảo, để bảo đảm thống nhất với Luật Thanh tra số 84/2025/QH15, dự thảo Luật bãi bỏ Điều 8. “Thanh tra chuyên ngành thống kê”; bổ sung Điều 8a. “Kiểm tra chuyên ngành thống kê”; sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 2 Điều 33, điểm d khoản 2 Điều 44 Luật Thống kê số 89/2015/QH13 theo hướng thay thanh tra chuyên ngành thống kê bằng kiểm tra chuyên ngành thống kê.

Nhóm liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ thống kê phát sinh trong thực tiễn, Dự thảo Luật sửa 15 điều của Luật Thống kê liên quan đến những vấn đề mới phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện; bổ sung 02 điều quy định về hệ thống thông tin thống kê cấp xã (Điều 16a) và chế độ báo cáo thống kê cấp tỉnh, cấp xã (Điều 42b) để thu thập thông tin của các chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp xã.

Đối với nhóm các quy định liên quan đến ứng dụng phương pháp thống kê, công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê nhà nước, theo cơ quan chủ trì soạn thảo, mục đích của việc sửa đổi, bổ sung quy định của nhóm nội dung này để thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chính vì vậy, dự thảo Luật đã sửa đổi “Điều 51. Phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông” của Luật Thống kê số 89/2015/QH13 đồng thời bổ sung 01 điều quy định về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia (Điều 52b)...

Góp ý tại Hội đồng, nhiều đại biểu nhất trí cao việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê; Dự án Luật bảo đảm các yêu cầu về an ninh, quốc phòng… Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung thêm nội dung về kinh nghiệm quốc tế; đề nghị cập nhật chi tiết hơn việc sửa 15 điều; bổ sung thêm một số quy định làm nguyên tắc cho việc áp dụng trí tuệ nhân tạo tại Điều 51; chuyển nội dung tại Điều 52b sang Điều 51 cho liền mạch, phù hợp hơn; đề nghị rà soát lại về mặt kỹ thuật, tránh trùng lặp về nội dung…

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh.

Kết luận phiên họp Hội đồng thẩm định, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ thẩm định của cơ quan chủ trì soạn thảo; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ hơn những nội dung sửa đổi, bổ sung mới trong Tờ trình; hoàn thiện Tờ trình theo mẫu; bổ sung nội dung thuyết minh rõ hơn về phân cấp, phân quyền.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh cũng đề nghị rà soát thêm các nội dung khác và tiếp thu các ý kiến của thành viên Hội đồng thẩm định để sửa đổi một cách toàn diện hơn nhằm bảo đảm tính ổn định, lâu dài, tính dự báo của Luật; bổ sung thêm quy định về trách nhiệm thi hành; rà soát lại ngôn ngữ, kỹ thuật, bảo đảm sự thống nhất, phù hợp với các Luật có liên quan…

Hồng Mây