Thẩm phán chặn sắc lệnh hạn chế quyền công dân theo nơi sinh của ông Trump
Một thẩm phán liên bang đã chặn lệnh hành pháp của Tổng thống đảng Cộng hòa nhằm hạn chế việc được hưởng quyền công dân tự động khi sinh ra tại Hoa Kỳ, gọi lệnh này là 'vi hiến trắng trợn'.
Ông Trump tuyên bố sẽ kháng cáo
Thẩm phán liên bang tại Seattle John Coughenour hôm 23/1 đã ban hành lệnh cấm tạm thời theo yêu cầu của bốn tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo gồm Washington, Arizona, Illinois và Oregon để ngăn cản chính quyền thực thi lệnh này. Ông Trump đã ký lệnh này vào ngày đầu tiên ông trở lại nhiệm sở.
Vị thẩm phán, người được cựu Tổng thống đảng Cộng hòa Ronald Reagan bổ nhiệm, đã đưa ra quyết định pháp lý đầu tiên chống lại các chính sách cứng rắn về nhập cư vốn là trọng tâm trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai của Trump.
"Rõ ràng là chúng tôi sẽ kháng cáo", ông Trump nói về phán quyết của Coughenour.
Sắc lệnh hành pháp của ông Trump đã chỉ đạo các cơ quan Hoa Kỳ từ chối công nhận quyền công dân của trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ nếu cả cha và mẹ đều không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp.
Các tiểu bang lập luận rằng lệnh của Trump đã vi phạm quyền được ghi nhận trong điều khoản về quyền công dân của Tu chính án thứ 14 trong Hiến pháp Hoa Kỳ, quy định rằng bất kỳ ai sinh ra tại Hoa Kỳ đều là công dân.
Lệnh của Coughenour, được công bố sau phiên điều trần ngắn tại một phòng xử án đông đúc với sự theo dõi của các thẩm phán khác, ngăn chặn chính sách của Trump được thực thi trên toàn quốc trong 14 ngày trong khi thẩm phán xem xét liệu có nên ban hành lệnh cấm sơ bộ có hiệu lực lâu dài hay không. Ông sẽ nghe các lập luận về việc có nên làm như vậy hay không vào ngày 6/2.
Theo lệnh của ông Trump, bất kỳ trẻ em nào sinh ra tại Hoa Kỳ sau ngày 19/2 mà mẹ và cha không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp sẽ bị trục xuất và sẽ bị ngăn cản việc nhận số An sinh xã hội, nhiều phúc lợi của chính phủ và khả năng làm việc hợp pháp khi chúng lớn lên.
Luật sư Bộ Tư pháp Brett Shumate lập luận rằng hành động của Trump là hợp hiến và gọi bất kỳ lệnh tư pháp nào ngăn chặn hành động này là "hoàn toàn không phù hợp". Nhưng trước khi Shumate kịp phản hồi xong lập luận của Polozola, Coughenour đã nói rằng ông đã ký lệnh cấm tạm thời.
Bộ Tư pháp ủng hộ ông Trump
Bộ Tư pháp có kế hoạch nộp hồ sơ vào tuần tới để thúc giục thẩm phán không ban hành lệnh cấm dài hơn, Shumate cho biết. Một phát ngôn viên của Bộ Tư pháp cho biết họ có kế hoạch tiếp tục "bảo vệ mạnh mẽ" lệnh của Trump.
Người phát ngôn cho biết: "Chúng tôi mong muốn trình bày một lập luận đầy đủ về bản chất vụ việc trước tòa án và trước người dân Mỹ, những người đang rất mong muốn luật pháp của quốc gia chúng ta được thực thi".
Tổng chưởng lý Washington Nick Brown, một đảng viên Dân chủ, cho biết ông không thấy lý do gì để mong đợi Bộ Tư pháp sẽ thành công trong việc lật ngược phán quyết của Coughenour khi kháng cáo, ngay cả khi vấn đề này được đưa lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, nơi có đa số bảo thủ 6-3 bao gồm 3 thẩm phán do Trump bổ nhiệm.
Theo các tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo, hơn 150.000 trẻ sơ sinh sẽ bị từ chối quyền công dân hàng năm nếu lệnh của ông Trump được chấp thuận.
Kể từ khi Trump ký lệnh, ít nhất 6 vụ kiện đã được đệ trình để thách thức lệnh này, phần lớn là từ các nhóm dân quyền và Tổng Chưởng lý đảng Dân chủ từ 22 tiểu bang.
Các Tổng Chưởng lý tiểu bang theo đảng Dân chủ cho biết sự hiểu biết về điều khoản quyền công dân trong Hiến pháp đã được củng cố từ 127 năm trước khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ phán quyết rằng trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ có cha mẹ không phải là công dân có quyền được hưởng quyền công dân Hoa Kỳ.
Tu chính án thứ 14, được thông qua năm 1868 sau Nội chiến Hoa Kỳ, đã lật ngược phán quyết Dred Scott khét tiếng năm 1857 của Tòa án Tối cao, trong đó tuyên bố rằng sự bảo vệ của Hiến pháp không áp dụng cho người da đen bị bắt làm nô lệ.
Trong bản tóm tắt được đệ trình vào cuối thứ Tư, Bộ Tư pháp gọi lệnh này là "một phần không thể thiếu" trong nỗ lực của Trump "nhằm giải quyết hệ thống nhập cư đang bị phá vỡ của quốc gia này và cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở biên giới phía nam".
Hôm thứ Ba, 36 đồng minh đảng Cộng hòa của Trump tại Hạ viện Hoa Kỳ đã đệ trình riêng một dự luật nhằm hạn chế quyền công dân tự động chỉ dành cho trẻ em sinh ra từ công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp.
