Thận trọng mở rộng thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp dân sự

ĐB Nguyễn Minh Đức (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Cuối buổi sáng 23-6 và chiều 23-6, Quốc hội thảo luận ở tổ về các dự thảo luật: Tương trợ tư pháp về dân sự; Tương trợ tư pháp về hình sự; Tình trạng khẩn cấp; Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Dẫn độ.

Tại tổ đại biểu (ĐB) TPHCM, ĐB Nguyễn Thanh Sang nhận định, hiện nay, tình trạng tội phạm “phi truyền thống” phát triển hết sức phức tạp, tinh vi, việc ban hành các luật về tương trợ tư pháp là hết sức cần thiết, góp phần nâng cao hiệu quả đấu tranh với tội phạm.

Đại biểu Lê Thanh Phong (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Từ thực tiễn công tác tương trợ tư pháp thời gian qua, ĐB Lê Thanh Phong đề nghị quy định rõ hơn về những trường hợp không nhận được sự tương trợ, cũng không có phản hồi từ phía nước ngoài. ĐB cũng đề nghị rà soát nguyên tắc có đi có lại và trường hợp có xung đột giữa pháp luật Việt Nam với pháp luật nước nhận yêu cầu tương trợ để đảm bảo tính độc lập xét xử của Việt Nam.

Cũng tại tổ TPHCM, ĐB Nguyễn Minh Đức đề nghị chú trọng hơn đến một số nước, vùng lãnh thổ có số đông công dân Việt Nam sang lao động, học tập, sinh sống như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, vùng lãnh thổ Đài Loan… và đề nghị bên cạnh việc sửa đổi, bổ sung pháp luật, còn phải xúc tiến ký kết các hiệp định song phương với các địa bàn trọng điểm này, quy định chặt chẽ về chi phí thực hiện tương trợ tư pháp…

ĐB Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh). Ảnh: PHẠM THẮNG

Tại tổ ĐB số 13, ĐB Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) nhận định, dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về dân sự mở rộng thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp dân sự cho “cơ quan, người có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật Việt Nam” nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn trong công tác phối hợp quốc tế, giúp đa dạng hóa chủ thể tham gia, từ đó có thể tăng cường khả năng xử lý các yêu cầu tương trợ tư pháp linh hoạt và kịp thời hơn.

Tuy nhiên, ĐB cho rằng, quy định này tiềm ẩn nhiều nguy cơ pháp lý và quản lý đáng lo ngại. Việc mở rộng thẩm quyền một cách chung chung, thiếu cụ thể có thể dẫn đến sự chồng chéo, trùng lặp chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan trong lĩnh vực tư pháp và thi hành án dân sự.

Điều này không chỉ làm mờ nhạt ranh giới thẩm quyền mà còn gây khó khăn trong việc xác định trách nhiệm rõ ràng, từ đó làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước, thậm chí có thể phát sinh những tranh chấp nội bộ và làm chậm trễ quá trình tương trợ tư pháp. ĐB Nguyễn Thị Hà đề nghị ban soạn thảo dự luật rà soát kỹ lưỡng, đánh giá tính khả thi cũng như sự phù hợp của quy định này với thực tiễn và các quy định pháp luật hiện hành.

ANH PHƯƠNG