Tháng ba trẩy hội Nàng Hai

Theo truyền thống của đồng bào Tày nơi đây, lễ hội sẽ được tổ chức 2 năm một lần vào các năm chẵn. Lễ hội được diễn ra từ ngày 22 đến hết ngày 23/3 Âm lịch. Dù vậy, trước đó 1 ngày mọi người đã cùng chuẩn bị lễ vật, dựng lều trăng và tổ chức giao lưu văn nghệ.

Theo tín ngưỡng của người Tày, trên trời có Mẹ Trăng và 12 nàng tiên, gọi là các Nàng Hai chuyên lo chăm sóc đời sống, mùa màng cho người dân dưới trần gian. Bởi vậy, Lễ hội Nàng Hai còn có ý nghĩa cầu mùa, với các đêm hát xướng để mời các Nàng Hai trên trời xuống vui hội trần gian và giúp người dân trong công việc đồng áng, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, gia súc sinh sôi.

Già làng Đinh Thị Dương (xóm Hợp Thành, xã Tiên Thành, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng) cho biết, trước đây, lễ hội kéo dài từ cuối tháng Giêng đến gần hết tháng Ba âm lịch, nhưng nay rút ngắn còn 2 ngày.

“Làng xóm ngày trước ở đây người dân đều là làm nông, nên các bà các mẹ đều cầu bằng Nàng Tiên để cho tháng Tư, tháng Năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, người dân ấm no, hạnh phúc. Ngày xưa đường sá đi lại khó khăn, dịp lễ còn là để trai gái đến cùng gặp gỡ, hát giao duyên nữa” - già làng Đinh Thị Dương cho biết.

Đến với lễ hội, du khách còn được thưởng thức những điệu múa, câu hát đặc sắc của người Tày như lượn Slương, lượn Nàng Hai hay hòa mình cùng chơi các trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, tung còn…

Ông Nông Minh Lý - người Tày tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng nói: "Đây là lễ hội cổ truyền của khu vực Tiên Thành nhưng cũng là của cả huyện Quảng Hòa. Lễ hội đã kết hợp được cả tâm linh lẫn tinh thần sản xuất, giữa cái cũ và cái mới nên rất hấp dẫn, ý nghĩa và phù hợp truyền thống địa phương”.

Nghi lễ hát mời các nàng tiên tại Lễ hội Nàng Hai

Lễ hội Nàng Hai là lễ hội mang tính diễn xướng dân gian tập thể, tính nhân văn và giá trị lịch sử sâu sắc. Năm 2017, Lễ hội Nàng Hai xã Tiên Thành được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Hiện nay, trên địa bàn xã Tiên Thành còn 3 xóm gìn giữ và phục dựng nguyên trạng các nghi thức của lễ hội này.

Đông đảo người dân tham gia lễ hội

Ông Đinh Quang Vũ - Chủ tịch UBND xã Tiên Thành, huyện Quảng Hòa cho biết thêm: “Xã luôn vận động bà con quan tâm luyện tập để các bài hát, điệu múa ngày càng hay hơn, sâu sắc hơn. Đồng thời thành lập ban chỉ đạo, lập các tổ văn hóa, văn nghệ để phát huy được các nhân tố là nghệ nhân văn hóa, văn nghệ ở các xóm làng để bảo tồn, duy trì Lễ hội Nàng Hai này”./.

Công Luận-CTV Lục Thị Niên/VOV-Đông Bắc