Thành công từ phương châm '4 tại chỗ'

Cán bộ Đồn Biên phòng cảng Cửa Tùng (BĐBP Quảng Trị) yêu cầu ngư dân sắp xếp phương tiện đúng quy định phòng, chống bão số 4. Ảnh: Đình Tiến

Các tỉnh, thành phố miền Trung nơi bão đổ bộ vào ghi nhận 5 người bị thương, 160 nhà hư hỏng, trên 500 cây xanh gãy đổ..., đặc biệt không có thiệt hại về người. Điều này cho thấy công tác ứng phó “siêu bão” đã thành công. Trong đó phương châm “4 tại chỗ” (lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, vật tư và hậu cần tại chỗ) là yếu tố quyết định đến hiệu quả công tác phòng, chống bão ở các địa phương.

Theo Ban chỉ đạo quốc gia về PCTT, phương châm “4 tại chỗ” luôn là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt trong công tác PCTT và tìm kiếm cứu nạn (TKCN). Trong cơn bão số 4, các cấp, các ngành, các lực lượng đã thực hiện nghiêm chỉ đạo của cấp trên, xây dựng các phương án, kịch bản phòng, chống bão phù hợp với tình hình thực tế, chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện, nhân lực sẵn sàng ứng phó bão.

Điển hình như Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo duy trì 244.768 cán bộ, chiến sĩ với 2.921 phương tiện ứng trực sẵn sàng xử lý các tình huống phức tạp. Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố từ Thanh Hóa đến Bình Thuận huy động 2.568 cán bộ, chiến sĩ và 257 phương tiện giúp dân phòng, chống bão.

Khi bão mới hình thành đi vào Biển Đông, các đơn vị BĐBP đã chủ động kêu gọi, hướng dẫn 57.840 phương tiện với 299.678 lao động thoát khỏi khu vực nguy hiểm, vào bờ tránh bão; vận động, sơ tán 2.285 hộ dân ra khỏi khu vực nguy hiểm, đến nơi an toàn; chằng chống 914 nhà dân, neo buộc 6.254 lồng bè; sắp xếp cho 1.840 tàu thuyền và kéo 1.326 phương tiện lên bờ an toàn…

Theo các chuyên gia, đây là yếu tố quyết định để không bị thiệt hại về người và tàu thuyền mặc dù bão số 4 di chuyển nhanh, sức gió mạnh. Sự chủ động và tuân thủ phương châm “4 tại chỗ” đã giúp chúng ta luôn xử lí tốt các sự cố trong thiên tai.

Việt Nam hằng năm chịu ảnh hưởng của hàng chục cơn bão, áp thấp nhiệt đới mang theo lượng mưa lớn. Với đặc điểm địa hình 3/4 diện tích lãnh thổ là đồi núi, độ dốc, chia cắt lớn, nên khi mưa, bão lớn rất dễ xảy ra ngập úng, lũ lụt, sạt lở đất, gây hậu quả nghiêm trọng về người, tài sản.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn chú trọng tăng cường công tác PCTT, TKCN, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của cả hệ thống chính trị và toàn dân với phương châm “4 tại chỗ”. Hơn thế nữa, phương châm “4 tại chỗ” còn được pháp luật quy định là 1 trong 7 nguyên tắc cơ bản trong PCTT; các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cộng đồng phải có trách nhiệm thực hiện phương châm này trong PCTT.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc triển khai thực hiện phương châm “4 tại chỗ” ở một số địa phương vẫn bị động, lúng túng, thậm chí chỉ là phương châm được thể hiện trong phương án PCTT.

Để đáp ứng yêu cầu PCTT trong tình hình thiên tai diễn biến phức tạp, bất thường, theo chiều hướng cực đoan, phương châm “4 tại chỗ” phải được chuẩn bị theo hướng đa dạng, linh hoạt, khả thi và triển khai đồng bộ với kế hoạch, phương án PCTT của các cấp, các ngành.

Đây là yêu cầu, đòi hỏi cấp bách được đặt ra từ thực tiễn, nhằm mục tiêu cao nhất của Chiến lược quốc gia PCTT đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là người dân được bảo đảm an toàn trước thiên tai. Đến năm 2030, giảm 50% thiệt hại về người do lũ quét, sạt lở đất so với giai đoạn 2011 - 2020; thiệt hại về kinh tế do thiên tai không vượt quá 1,2% GDP.

Muốn vậy, cùng với thực hiện tốt công tác dự báo, phát hiện, cảnh báo sớm thì các cấp, các ngành cần chú trọng kiểm tra việc thực hiện phương châm “4 tại chỗ”, điều chỉnh, bổ sung nội dung để bảo đảm phương châm này sát với thực tế và phù hợp với đặc thù thiên tai ở từng vùng, từng lĩnh vực, từng loại hình thiên tai.

Thanh Thảo