Thanh long đã hết tắc đường sang Châu Âu, nhưng hồ tiêu vẫn vướng
Thanh long đã hết tắc đường sang Châu Âu, nhưng hồ tiêu vẫn vướng. Một doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu ở Đồng Nai đến nay vẫn chưa thể xuất hàng sang Châu Âu.
Chiều nay, 29-7, trao đổi với PLO, ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận (tỉnh Lâm Đồng), cho biết các lô hàng thanh long xuất khẩu đi Châu Âu đã được gỡ vướng, không còn bị ách tắc.
“Các lô hàng được xuất khẩu trở lại từ thứ sáu tuần trước” - ông Cảnh cho biết.
Hồ tiêu vẫn tắc đường sang châu Âu
Thanh long đã hết tắc đường sang châu Âu, nhưng hồ tiêu vẫn vướng. Theo ông Lê Việt Anh, Tổng thư ký Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), một doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu ở Đồng Nai đến nay vẫn chưa thể xuất hàng sang Châu Âu. Nhiều lô hàng có giá trị cao đang bị đình trệ tại kho, không thể làm thủ tục xuất khẩu do thiếu các giấy chứng nhận cần thiết, ảnh hưởng lớn về kinh tế và uy tín trên thị trường quốc tế.
“Vì doanh nghiệp xuất khẩu thanh long ở TP.HCM nên Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đã bảo lãnh tạm thời. Còn doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu này ở tỉnh Đồng Nai, hiện Sở NN&MT tỉnh Đồng Nai vẫn chưa biết giải quyết thế nào, đang chờ Bộ hướng dẫn” - đại diện VPSA cho hay.
Nông dân thu hoạch hồ tiêu. Ảnh: Tiến Thoại
Trước thực trạng này, Hiệp hội đề nghị Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ NN&MT) cùng Sở NN&MT tỉnh Đồng Nai xem xét linh hoạt áp dụng cách làm của Sở An toàn thực phẩm TP.HCM. Đồng thời, sớm ban hành hướng dẫn chính thức để tháo gỡ khó khăn trước mắt cho ngành hàng.
Tại hội nghị trực tuyến tập huấn, phổ biến quy định pháp luật về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật gắn với tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp do Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ NN&MT) tổ chức chiều qua, đại diện Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đã đề cập đến vấn đề này.
Theo Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, trong quá trình tiếp nhận hồ sơ theo quy định tại Điều 24 của Thông tư số 12/2025 của Bộ NN&MT, nhiều doanh nghiệp khi nộp hồ sơ cho lô hàng trái cây xuất khẩu sang Châu Âu gặp khó khăn vì phải nộp thủ tục theo mẫu của Châu Âu mà không có hướng dẫn cụ thể về cấp phép theo mẫu của quốc gia nhập khẩu. Và hiện tại không rõ liệu các hồ sơ nào cần được đính kèm để đảm bảo không xảy ra trục trặc trong quá trình xuất khẩu trái cây.
Vị đại diện cho biết thêm Sở cũng đã tiếp nhận và thực hiện cấp một số loại giấy chứng nhận theo yêu cầu của nước nhập khẩu, căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 42 Luật An toàn thực phẩm.
Cụ thể, quy định này cho phép cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam được cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS), chứng nhận y tế (HC), chứng nhận nguồn gốc, xuất xứ hoặc các giấy chứng nhận khác có liên quan đến thực phẩm xuất khẩu nếu nước nhập khẩu có yêu cầu.
Tuy nhiên, khoản 2 Điều 42 lại giao cho các Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT (nay là Bộ NN&MT) và Bộ Công Thương quy định cụ thể về hồ sơ, thủ tục cấp các loại giấy chứng nhận này trong phạm vi lĩnh vực quản lý.
Trong khi đó, Thông tư số 12/2025 hiện mới chỉ quy định việc cấp thông báo theo mẫu và không có nội dung liên quan đến việc xem xét cấp các loại giấy chứng nhận khác, đặc biệt là theo định dạng mẫu EU hay yêu cầu riêng của từng quốc gia nhập khẩu. Điều này dẫn đến việc thiếu căn cứ pháp lý rõ ràng để các địa phương có thể chủ động cấp các loại chứng nhận cần thiết cho doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực nông sản xuất khẩu.
Sở An toàn thực phẩm TP.HCM tiếp tục cho biết hiện nay, Sở đã cấp hồ sơ cho 4-5 doanh nghiệp xuất khẩu thanh long sang thị trường Châu Âu và nhận được phản ánh thực tế. Theo đó, các nước nhập khẩu yêu cầu hồ sơ có chữ ký sống (chữ ký tay), không chấp nhận chữ ký điện tử, thậm chí yêu cầu nộp từ 3-4 bản gốc có chữ ký và đóng dấu trực tiếp. Điều này đặt ra thách thức về quy trình hành chính, năng lực đáp ứng và tính pháp lý của các văn bản được địa phương cấp.
Cục đang trình sửa đổi Thông tư 12/2025
Phản hồi lại, ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, ghi nhận các ý kiến phản hồi và cho biết Cục đang trình sửa đổi các văn bản liên quan như Thông tư 12/2025… để chuẩn hóa và tháo gỡ vướng mắc trong các thủ tục hành chính.
Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phát biểu tại hội nghị tập huấn chiều nay.
Để đảm bảo việc xuất khẩu không ách tắc, ông Đạt đề nghị Sở An toàn thực phẩm TP.HCM phối hợp Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 2 tiếp tục hỗ trợ triển khai các thủ tục này, không để xảy ra ách tắc. Nếu cần thiết thì cử người phối hợp trực tiếp với Sở để xử lý các vấn đề phát sinh; hoặc báo cáo Bộ để có hướng giải quyết kịp thời.
“Bởi bản chất phía EU họ chấp nhận tất cả các văn bản do cơ quan có thẩm quyền cấp, chữ ký cũng như trình tự thủ tục cũng sẽ tuân thủ theo quy định của nước xuất khẩu. Do vậy, việc chúng ta làm không có gì sai cả” - ông Đạt nói.
Nói thêm về chứng nhận an toàn thực phẩm xuất khẩu, ông Đạt cho biết giấy chứng nhận này chỉ được cấp khi có yêu cầu cụ thể từ nước nhập khẩu, số lượng không phải lớn, mỗi nước sẽ có những yêu cầu khác nhau. Do vậy, Cục sẽ tiếp tục tổng hợp và thông báo để các địa phương triển khai thống nhất.
