Thành phố Hồ Chí Minh đột phá, tăng hỗ trợ đất ở khi bồi thường nhà trên và ven kênh rạch

Hàng nghìn căn nhà nằm hai bên bờ kênh Đôi, quận 8 đang được thực hiện di dời, chỉnh trang. (Ảnh: THẾ ANH)

Tăng hỗ trợ và quyền lợi cho gần 4.000 trường hợp

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh nội dung của tờ trình này vừa được sở trình Ủy ban nhân dân thành phố xem xét, qua đó tạo điều kiện tối đa để địa phương thực hiện công tác bồi thường đối với hàng nghìn hộ dân có nhà trên và ven kênh, rạch được thuận lợi, đúng luật, đồng thời dễ nhận được sự đồng thuận của người dân.

Trước mắt, nếu được Ủy ban nhân dân thành phố thông qua, thành phố sẽ áp dụng chính sách này đối với 2 dự án trọng điểm có nguồn vốn ngân sách: Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm đi qua quận Gò Vấp và Bình Thạnh (2.200 hộ ảnh hưởng) và Dự án nạo vét, cải tạo môi trường bờ bắc kênh Đôi, quận 8 (1.633 hộ ảnh hưởng). Tổng số trường hợp thuộc diện thu hồi đất, thực hiện cả hai dự án khoảng 3.800 trường hợp.

Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh, bốn chính sách tái định cư và hai điểm hỗ trợ đặc thù sẽ giúp Chương trình giải tỏa, di dời nhà trên và ven kênh rạch của thành phố thực hiện một cách khả thi và hiệu quả. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, căn cứ Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/8/2024) và Nghị định 88 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cho phép Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng chính sách bồi thường đối với nhà ở trên và ven kênh rạch. Do đó, tháng 6 vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các sở, ngành đã xây dựng và hoàn chỉnh chính sách bồi thường để tham mưu báo cáo cho thành phố. Trong đó, đề xuất mức hỗ trợ về đất cao nhất là 70% (hiện nay hơn 32%) và mức hỗ trợ thấp nhất khoảng 42% tùy theo thời điểm sử dụng đất. Đồng thời, thời gian xem xét hỗ trợ được mở rộng, với mốc thời điểm để tính hỗ trợ được kéo dài đến ngày 1/7/2014, kéo dài thêm 10 năm thay vì ngày 1/7/2004 như trước đây.

Về tái định cư, chính sách lần này được thành phố xem xét là dùng quỹ nhà ở xã hội để bố trí tái định cư, đây là điều rất mới và thiết thực nhằm giải quyết chỗ ở tái định cư cho hộ dân bị thu hồi đất thực hiện dự án giải tỏa nhà trên và ven kênh rạch. Thứ hai, chính sách này có điểm hay là nếu người dân bị thu hồi nhà, đất mà không đủ điều kiện mua suất tái định cư thì được hỗ trợ một khoản tiền để bảo đảm mua suất tái định cư tối thiểu, đồng thời khi mua sẽ được giải quyết trả góp. Đối với trường hợp nhà có nhiều nhân khẩu, thành phố sẽ xem xét hỗ trợ thêm một suất tái định cư ngoài suất tái định cư xét duyệt ban đầu.

Hầu hết nhà nằm ở kênh Đôi, quận 8 đều nằm trên lòng kênh, kết cấu tạm bợ cần sớm được di dời, cải tạo, chỉnh trang đô thị. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Ông Thắng nhận định: “Như vậy với bốn chính sách tái định cư và hai điểm hỗ trợ đặc thù kỳ vọng sẽ giúp Chương trình giải tỏa, di dời nhà trên và ven kênh rạch của Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện một cách khả thi và hiệu quả hơn”.

Người dân mong có chỗ ở an cư, vừa túi tiền

Một trong hai dự án trọng điểm được Thành phố Hồ Chí Minh tập trung triển khai là Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ bắc kênh Đôi, quận 8 có hơn 1.600 hộ ảnh hưởng với nguồn vốn đầu tư khoảng 5.000 tỷ đồng (trong đó kinh phí bồi thường khoảng 3.000 tỷ đồng).

Ông Vũ Duy Hoàng (62 tuổi), ngụ 941 Nguyễn Duy, phường 12, quận 8, cho chúng tôi xem mẫu kê khai đăng ký hiện trạng nhà đất do phường phát xuống hộ dân nhiều tháng trước đây. Nhà ông Hoàng có diện tích 30m2, phần nhiều nằm trên mặt kênh Đôi với 10 nhân khẩu đang cư trú.

Ông Hoàng cho hay, năm 2017 quận 8 cũng đã thông báo chủ trương đến các hộ dân việc thành phố sẽ thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang bờ bắc kênh Đôi nhưng sau đó bị ngưng, rồi năm ngoái thành phố chính thức rót vốn làm nên lần này bản thân ông và gia đình thấy yên tâm vì dự án chắc chắc thực hiện. Ông Hoàng mong muốn, nếu thành phố thu hồi nhà, đất thì xem xét bồi thường hợp lý, hợp tình để người dân có đủ tiền tạo lập nơi ở mới, có chỗ an cư đàng hoàng, nhất là con cháu ông đang tuổi đi làm đi học.

Có nhà nằm ngay cạnh cây cầu sát cầu Hiệp Ân 2, bà Nguyễn Thị Giỏi, ngụ 579A Nguyễn Duy, phường 12, quận 8, lo lắng nhất mỗi khi triều cường dâng lên. Nhà bà Giỏi vốn trước đây là bến đò cũ, sau đó dựng tôn làm nhà ở nên căn nhà chồm ra ngay mé kênh, nằm lọt thỏm dưới chân cầu gần một mét. Gia đình bà Giỏi có hai đời sống tại căn nhà này đã hơn 30 năm nhưng do nhiều nhân khẩu nên phải cơi nới làm tạm căn gác bằng gỗ ván. Biết chủ trương di dời nhà trên kênh rạch của thành phố, bà Giỏi kỳ vọng: “Nếu thực hiện dự án, người dân phải di dời thì chính quyền ưu tiên xem xét chỗ tái định cư hợp lý, vừa túi tiền để người dân an tâm giao nhà đất cho địa phương”.

Gia đình bà Nguyễn Thị Giỏi, ngụ 579A Nguyễn Duy, phường 12, quận 8, thuộc diện di dời của dự án cải tạo bờ bắc kênh Đôi. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Theo Ủy ban nhân dân phường 12, quận 8, phường có 439 trường hợp, trong đó có 288 trường hợp có nhà nằm trên kênh rạch phải di dời, giải tỏa để thực hiện dự án cải tạo bờ bắc kênh Đôi. Đây cũng là một trong sáu phường của quận 8 bị ảnh hưởng bởi dự án.

Trưởng Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 8 Nguyễn Hồng Thuận cho biết, hiện quận phối hợp Ủy ban nhân dân các phường đo đạc, kiểm đếm cũng như xác minh nguồn gốc tạo lập. Dự kiến, cuối tháng 10, quận 8 sẽ ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường để chi trả bồi thường cho người dân thuộc dự án bờ bắc kênh Đôi.

Theo ông Thuận, Luật Đất đai 2024 có hiệu lực sớm hơn so với dự kiến, cùng với nhiều chính sách bồi thường thoáng hơn, mở hơn, nhất là chính sách mà Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố xây dựng, đề xuất thành phố xem xét, nếu sớm thông qua sẽ rất thuận lợi cho công tác giải tỏa, di dời, nhất là được nhân dân đồng thuận, ủng hộ cao.

LÊ VŨ QUÝ HIỀN