Thành Sen - từ dặm dài lịch sử đến khát vọng vươn xa

Trải qua thời kỳ lịch sử, Thành Sen đã phát triển và lớn lên cùng đất nước. Trong 2 cuộc kháng chiến, Thành Sen - TX Hà Tĩnh là vị trí chiến lược về quân sự, thường xuyên bị đánh phá ác liệt, song khói lửa chiến tranh đã hun đúc lên một hình ảnh người Thành Sen kiên trung, kiên cường, vượt qua mọi khó khăn.

Người dân Thành Sen đã cùng đất nước viết nên trang sử hào hùng của dân tộc. Lịch sử còn lưu danh những địa điểm từng là trận địa ác liệt như: Núi Nài, sông Phủ, tuyến đường quốc lộ 1, cầu Đông… Trong ảnh: Sông Phủ (trái), núi Nài (phải), những địa danh gắn liền với mảnh đất Thành Sen.

Vừa kháng chiến, vừa xây dựng, những hạ tầng ghi dấu cho sự phát triển của trung tâm tỉnh lỵ sau này cũng được xây dựng trong những ngày gian khó như: chợ TP Hà Tĩnh, công viên Lý Tự Trọng, Trường THPT Phan Đình Phùng... Từ năm 1991, tỉnh Hà Tĩnh chính thức tách từ tỉnh Nghệ An, thị xã Hà Tĩnh là trung tâm tỉnh lỵ. Trong ảnh: Trụ sở Thành ủy (đường Nguyễn Chí Thanh) và UBND thành phố (đường Phan Đình Phùng).

Khu lưu niệm Bác Hồ về thăm Hà Tĩnh - địa danh gắn liền với sự kiện lịch sử quan trọng, có ý nghĩa như mạch nguồn thiêng liêng, là động lực thắp sáng khát vọng vươn lên của Đảng bộ và Nhân dân Hà Tĩnh nói chung và TP Hà Tĩnh nói riêng.

Nhớ lời Người, Đảng bộ, Nhân dân Thành Sen đã phát huy truyền thống anh hùng, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, đoàn kết, tranh thủ mọi nguồn lực của Trung ương, của tỉnh để cùng thực hiện tốt tâm nguyện của Người là xây dựng Hà Tĩnh ngày càng phát triển.

24 năm kể từ thời điểm tái lập tỉnh (1991), từ một đơn vị hành chính chỉ có 2 phường với diện tích 2,5 km2, dân số hơn 1,5 vạn người (trước tháng 9/1989); năm 2007, TP Hà Tĩnh được công nhận thành phố trực thuộc tỉnh; tháng 2/2019, là đô thị loại II và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào tháng 11/2019. Đầu năm 2025, TP Hà Tĩnh sáp nhập 14 xã của huyện Thạch Hà và Cẩm Xuyên mở rộng quy mô với 27 phường, xã, diện tích là 220 km2, dân số 266.321 người.

Từ một thị xã nghèo nàn, cơ sở hạ tầng lạc hậu, TP Hà Tĩnh đã tạo được những bước tiến dài về phát triển hệ thống hạ tầng, từng bước đồng bộ, hiện đại, thông minh. Đặc biệt, nhờ sự đoàn kết, thống nhất trong cấp ủy Đảng và hệ thống chính trị, TP Hà Tĩnh đã tranh thủ tối đa các nguồn lực, thực hiện nhiều dự án trọng điểm như: đường vành đai phía Đông, đường Xô Viết Nghệ Tĩnh kéo dài về phía Đông, đường Ngô Quyền kéo dài về phía Tây kết nối với đường bộ cao tốc Bắc - Nam, hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu... đã mở ra không gian phát triển mới, kết nối vùng.

Để tạo động lực phát triển thành phố, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết 36/2021/NQ-HĐND quy định về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tạo nguồn lực xây dựng thành phố Hà Tĩnh, thể hiện quan điểm thống nhất "Cả tỉnh vì thành phố, thành phố vì tỉnh". Diện mạo đô thị trung tâm ngày càng khởi sắc. Tất cả các tuyến đường từ Phan Đình Phùng, Nguyễn Công Trứ, Lê Duẩn, Vũ Quang, Xuân Diệu... đều được nâng cấp hạ tầng, hệ thống thoát nước, hạ ngầm hệ thống hạ tầng kỹ thuật viễn thông, điện gắn với chỉnh trang tuyến phố văn minh, hiện đại.

Động lực từ các dự án đầu tư công đã "kích hoạt" các phong trào xây dựng đô thị văn minh, NTM đi vào chiều sâu, gắn với lợi ích, nhu cầu đời sống Nhân dân. Nhờ đó, các phong trào được Nhân dân đồng thuận, chung tay góp nguồn lực xã hội hóa để cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cấp tiêu chí đô thị loại II, xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, trồng cây xanh. Giai đoạn 2020 - 2025, thành phố trồng mới gần 200.000 cây xanh.

Việc sáp nhập thêm 14 xã không chỉ mở rộng không gian đô thị mà còn gia tăng đáng kể tiềm lực kinh tế, với lợi thế đa dạng trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, đặc biệt là khai thác hiệu quả tiềm năng từ rừng và biển, tạo động lực mới cho tăng trưởng bứt phá, hiện thực hóa mục tiêu “Xây dựng và phát triển TP Hà Tĩnh có quy mô phù hợp, hạ tầng đồng bộ, từng bước hiện đại, thông minh, phấn đấu trở thành một trong những đô thị trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030” mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã xác định. 6 tháng đầu năm 2025, tổng thu ngân sách đạt 820 tỷ đồng, bằng 71% kế hoạch, cao nhất tỉnh.

Nông nghiệp đô thị được chuyển theo hướng ứng dụng công nghệ cao, xây dựng chuỗi giá trị. TP Hà Tĩnh đã xây dựng được nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả gắn với phát triển du lịch sinh thái và các đặc sản thương hiệu địa phương, góp phần nâng cao đời sống Nhân dân và xây dựng quê hương.

TP Hà Tĩnh trên đà phát triển mạnh mẽ, hội nhập nhanh, năng động nhưng đằm sâu trong đó vẫn giữ được nét trầm lắng, sâu sắc và bản sắc riêng của một Thành Sen giàu truyền thống lịch sử, văn hóa. Thành Sen còn được coi là thành phố lễ hội như: lễ hội đua thuyền trên sông Cụt, sông Phủ, lễ hội đánh cá ở Thạch Hưng, lễ hội đền Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi...

Lễ hội Văn Miếu - một trong những lễ hội mang đậm bản sắc, văn hóa người Thành Sen. Không chỉ giữ gìn nét đẹp truyền thống, lễ hội còn góp phần xây dựng đời sống tinh thần phong phú và nâng cao ý thức cộng đồng trong Nhân dân.

Chính quyền địa phương luôn đặt người dân làm trung tâm, không ngừng chăm lo đời sống, nhất là đối với những người yếu thế, hoàn cảnh đặc biệt. Năm 2025, thành phố đã hoàn thành xây dựng, sửa chữa 184 ngôi nhà thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Thành phố Hà Tĩnh hôm nay tiếp tục hòa vào dòng chảy của quê hương, đất nước, thực hiện sứ mệnh lịch sử mới, xây dựng một bộ máy chính quyền 2 cấp của dân, do dân và vì dân. Thực hiện Nghị quyết 1665 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 16/6/2025 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của Hà Tĩnh năm 2025, TP Hà Tĩnh được sắp xếp từ 27 xã, phường xuống còn 7 đơn vị hành chính, gồm 3 phường và 4 xã. Bước chuyển mình hôm nay sẽ tiếp tục nối dài hành trình lịch sử của mảnh đất Thành Sen từ quá khứ, hội tụ tinh hoa và kiến tạo giá trị mới để cùng cả tỉnh xây dựng Hà Tĩnh phát triển giàu mạnh.

Nguyễn Oanh - Đình Nhất