Thành tích học tập của học sinh Mỹ đang thấp kỷ lục

Kết quả khảo sát giáo dục toàn quốc mới công bố cho thấy thành tích của học sinh trung học Mỹ trong môn Toán và Đọc hiểu tiếp tục suy giảm, chạm mức thấp nhất trong hơn 20 năm qua. Đây là hệ quả của xu hướng đi xuống kéo dài suốt một thập kỷ, vốn càng trở nên rõ rệt trong giai đoạn đại dịch COVID-19.

Dữ liệu Đánh giá Quốc gia về Tiến bộ Giáo dục chỉ ra sự đi xuống kéo dài trong nhiều môn học, từ Toán, Đọc hiểu đến Khoa học, đồng thời nhấn mạnh khoảng cách ngày càng lớn giữa các nhóm học sinh. Ảnh: iStock/Getty Images

Điểm số “thấp kỷ lục”

Theo Đánh giá Quốc gia về Tiến bộ Giáo dục Mỹ (NAEP), thường được ví như “bảng điểm quốc gia” của Mỹ, điểm số môn Toán và Đọc hiểu của học sinh lớp 12 năm 2024 ở nước này giảm xuống mức thấp kỷ lục. Đồng thời, học sinh lớp 8 cũng ghi nhận sự sụt giảm đáng kể trong kỹ năng khoa học.

Theo số liệu, điểm Đọc hiểu trung bình năm 2024 thấp nhất trong lịch sử đánh giá kể từ năm 1992, với 32% học sinh lớp 12 không đạt mức “cơ bản” - tức không thể xác định được chi tiết trong văn bản để hiểu ý nghĩa.

Trong môn Toán, điểm trung bình năm 2024 ở mức thấp nhất kể từ năm 2005, khi khung đánh giá được điều chỉnh. Có tới 45% học sinh lớp 12 không đạt mức “cơ bản” - tỷ lệ cao nhất từ thời điểm đó đến nay. Chỉ 33% học sinh được đánh giá đủ khả năng theo học các môn toán ở bậc đại học, giảm so với mức 37% năm 2019.

Một điểm đáng lo ngại khác là khoảng cách giữa học sinh giỏi nhất và yếu nhất đang gia tăng. Ở môn Khoa học lớp 8, khoảng cách này hiện đã ở mức rộng nhất từ trước tới nay. Xu hướng tương tự cũng xuất hiện trong môn Toán lớp 12.

Số liệu Đánh giá Quốc gia về Tiến bộ Giáo dục cho thấy xu hướng đi xuống rõ rệt trong gần một thập kỷ qua, ngày càng nhiều học sinh trung học cuối cấp ở Mỹ không đạt đến những kỹ năng cơ bản tối thiểu. Nguồn: NAEP

“Điểm số của nhóm học sinh có thành tích thấp nhất đang ở mức thấp kỷ lục”, ông Matthew Soldner, quyền Giám đốc Trung tâm Thống kê Giáo dục Quốc gia cho biết. “Kết quả này cần thúc đẩy toàn xã hội Mỹ có hành động quyết liệt, tập trung để đẩy nhanh tiến độ học tập của học sinh”.

Theo bà Lesley Muldoon, Giám đốc điều hành Hội đồng Quản trị NAEP, ngày càng nhiều học sinh không đạt mức “cơ bản” trong các môn học. Dù chuẩn “thành thạo” của NAEP là một mục tiêu cao, tuy nhiên đây không phải là yêu cầu phi lý, mà phản ánh năng lực cần có khi học sinh kết thúc bậc trung học.

“Thế hệ học sinh hôm nay đang bước vào đời với ít kỹ năng và kiến thức nền tảng hơn so với thế hệ cách đây một thập kỷ”, bà Muldoon cảnh báo.

Đi tìm nguyên nhân

Đại dịch COVID-19 có tác động lớn đến thành tích học tập, song các chuyên gia nhận định sự suy giảm thành tích này không thể chỉ quy về nguyên dân do trường học phải đóng cửa hay tình trạng nghỉ học gia tăng.

“Chúng ta chưa biết nguyên nhân chính xác, nhưng giả định rằng nếu không có COVID-19 thì điểm số sẽ không giảm là thiếu cơ sở”, bà Christine Cunningham, Phó Chủ tịch cấp cao về giáo dục STEM tại Bảo tàng Khoa học Boston phân tích. “Dữ liệu từ trước đại dịch đã không cho thấy điều đó”.

Nhiều yếu tố tiềm ẩn khác đã được nhắc tới, như thời gian học sinh sử dụng thiết bị điện tử nhiều hơn, khả năng tập trung suy giảm, và xu hướng ít đọc các tác phẩm dài cả trong lẫn ngoài lớp học.

Sự suy giảm trong giáo dục này không chỉ là hệ quả của đại dịch COVID-19, mà còn phản ánh những vấn đề lâu dài của hệ thống giáo dục Mỹ. Ảnh: iStock/Getty Images

Theo bà Carol Jago, Phó Giám đốc Dự án Đọc và Văn học California (Đại học UCLA), sự thay đổi trong phương pháp giảng dạy Ngữ văn cũng là một nguyên nhân. Nếu như 20 năm trước, một lớp học trung học thường phải đọc khoảng 20 cuốn sách trong năm, thì hiện nay nhiều lớp chỉ đọc ba cuốn. “Để tăng cường khả năng đọc hiểu, học sinh cần có sức bền để kiên trì với văn bản, ngay cả khi gặp khó khăn. Chúng ta đang không còn rèn luyện điều đó cho các em”, bà nhấn mạnh.

Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon cho rằng kết quả NAEP đã cho thấy rõ lý do chính quyền Tổng thống Donald Trump muốn trao thêm quyền tự chủ cho các bang trong chi tiêu giáo dục. “Dù liên bang chi hàng tỷ USD mỗi năm cho nhiều chương trình từ mầm non tới trung học phổ thông, khoảng cách thành tích vẫn mở rộng, và ngày càng nhiều học sinh trung học cuối cấp không đạt chuẩn cơ bản về Toán và Đọc hiểu”, bà nói.

Cần giải pháp toàn diện

Những số liệu từ NAEP cho thấy bức tranh giáo dục Mỹ đang đối mặt với thách thức lớn, không chỉ do ảnh hưởng tức thời của đại dịch mà còn bởi những vấn đề sâu xa tích tụ trong nhiều năm. Thành tích suy giảm, khoảng cách chênh lệch ngày càng rộng và sự xuất hiện trở lại của bất bình đẳng giới trong các môn học then chốt là lời cảnh tỉnh đối với toàn hệ thống giáo dục Mỹ.

Kết quả đánh giá mới công bố đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cho nền giáo dục Mỹ. Ảnh: The New York Times

Trước thực trạng đáng lo ngại này, giới chuyên gia cho rằng Mỹ cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phục hồi và nâng cao chất lượng giáo dục. Trước hết, các trường học cần khuyến khích học sinh quay lại với những hình thức học tập nền tảng, đặc biệt là đọc sách và rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện. Song song, việc mở rộng các chương trình hỗ trợ cá nhân hóa học tập cho học sinh có thành tích thấp là hết sức cần thiết.

Ngoài ra, các chính sách giáo dục nên tập trung thu hẹp khoảng cách thành tích và bất bình đẳng giới trong các môn STEM bằng cách duy trì, mở rộng những chương trình khuyến khích học sinh nữ và các nhóm yếu thế. Đầu tư cho hoạt động trải nghiệm, học tập trực quan và tăng cường tương tác trong lớp học cũng được xem là chìa khóa giúp khôi phục hứng thú và khả năng tiếp thu của học sinh.

Cuối cùng, sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng giữ vai trò then chốt. Khi công nghệ và xã hội đặt ra yêu cầu ngày càng cao, chỉ bằng những nỗ lực chung và chiến lược lâu dài, nền giáo dục Mỹ mới có thể giúp thế hệ trẻ lấy lại những gì đã mất và vững vàng bước vào tương lai.

Hồng Nhung