Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý trách nhiệm trong 2 dự án bệnh viện ở Hà Nội

Liên quan việc thanh tra dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Kết luận thanh tra chỉ rõ những sai phạm, lãng phí và trách nhiệm của Bộ trưởng Y tế (qua các thời kỳ).

Theo kết luận thanh tra, năm 2014, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt đề án Đầu tư xây dựng mới 5 bệnh viện tuyến trung ương và tuyến cuối trong đó có 2 dự án bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2. Chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý Dự án y tế trọng điểm.

Quá trình triển khai dự án có nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm, sai phạm dẫn đến phải dừng thi công từ tháng 1-2021 đến nay, không đạt được mục tiêu đề ra, gây lãng phí thiệt hại ngân sách.

Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2. Ảnh: Thanh Tú

Báo cáo không trung thực, khách quan

Kết luận thanh tra chỉ rõ một số sai phạm. Về trình phê duyệt chủ trương thuê tư vấn nước ngoài lập phương án thiết kế kiến trúc, lập dự án đầu tư, Thanh tra Chính phủ xác định chủ đầu tư cố ý trình, phê duyệt chủ trương thuê tư vấn nước ngoài khi chưa làm rõ khả năng đáp ứng của đơn vị trong nước.

Chủ đầu tư cố ý vi phạm các quy định của pháp luật về xây dựng khi báo cáo không trung thực, không khách quan, không đủ cơ sở đáp ứng điều kiện áp dụng phương thức tuyển chọn đơn vị tư vấn. Việc lập, thẩm tra chi phí thuê tư vấn nước ngoài không có cơ sở, cao hơn nhiều lần định mức quy định.

Trong Thông báo số 417 ngày 9-5-2014, Bộ trưởng Bộ Y tế có ý kiến chỉ đạo xác định Công ty VK Group (Vương quốc Bỉ) là đơn vị tư vấn lập dự án khi chưa tổ chức lựa chọn nhà thầu.

Việc trình, phê duyệt chủ trương thuê tư vấn nước ngoài lập dự án mang tính chủ quan, cố ý lựa chọn tư vấn nước ngoài là Công ty VK Group khi chưa đánh giá khả năng đáp ứng điều kiện về năng lực, kinh nghiệm của tư vấn trong nước, vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật về đấu thầu và quy chế thuê tư vấn nước ngoài trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam.

“Việc lập, phê duyệt dự án đầu tư thiếu nội dung theo quy định, một số nội dung còn hạn chế dẫn đến phải thay đổi, điều chỉnh ngay sau khi ký kết hợp đồng làm tăng tổng mức đầu tư với số tiền tạm tính khoảng 503 tỉ đồng, gây lãng phí trong đầu tư xây dựng”- kết luận nêu.

Quá trình thực hiện một số gói thầu tư vấn, thi công, cung cấp thiết bị… có nhiều vi phạm xảy ra.

Đối với 4 gói thầu tư vấn (TV4/2014, TV5/2014, TVBM-04 và TVVĐ-04), có việc cố ý vi phạm quy định về đấu thầu, xây dựng như nhà thầu không đủ điều kiện, chỉ định thầu sai quy định, cố ý báo cáo sai, không trung thực khi đánh giá hồ sơ dẫn đến sai lệch kết quả chỉ định thầu…

Quá trình thương thảo, ký kết các hợp đồng tư vấn cũng có sai phạm, giá trị hợp đồng được ký cao hơn nhiều lần giá trị tính theo định mức.

Cụ thể, giá hợp đồng tư vấn lập dự án cao gấp khoảng 5,6 lần (số tiền cao hơn tạm tính khoảng hơn 35,8 tỉ đồng với 2 dự án).

Giá trị hợp đồng của công tác tư vấn thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công của dự án (trong đó, giá trị 2 hợp đồng tư vấn thiết kế kiến trúc chiếm 72% tổng giá trị) cao gấp khoảng 2,3 lần (số tiền cao hơn tạm tính khoảng hơn 69 tỉ đồng với 2 dự án).

Như vậy, tổng giá trị hợp đồng cao hơn giá trị tính theo Định mức 957 khoảng 104,86 tỉ đồng. Tổng giá trị đã thanh toán cho các hợp đồng cao hơn giá trị tính theo Định mức 957 tạm tính khoảng 80 tỉ đồng. Điều này, gây thiệt hại ngân sách số tiền tạm tính khoảng 80 tỉ đồng.

Sai phạm có tính hệ thống

Thanh tra Chính phủ xác định vi phạm pháp luật trong triển khai 2 dự án xảy ra ở hầu hết các khâu từ chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư, từ phê duyệt chủ trương, kế hoạch lựa chọn nhà thầu đến tổ chức thực hiện các gói thầu. Các vi phạm có tính hệ thống, vi phạm sau có nguyên nhân từ vi phạm trước.

Những vi phạm này trực tiếp dẫn đến việc sử dụng không hiệu quả, không sử dụng hết nguồn vốn được cấp, gây lãng phí lớn, có dấu hiệu thiệt hại.

Kết luận nêu rõ các nguyên nhân của sai phạm. Trong đó, Bộ trưởng Bộ Y tế, Thứ trưởng phụ trách (thời kỳ thanh tra) đã có hành vi vi phạm trong việc phê duyệt chủ trương tuyển tư vấn nước ngoài thiếu căn cứ, không đáp ứng điều kiện quy định, kết luận chỉ đạo trái pháp luật về đơn vị tư vấn nước ngoài khi chưa thực hiện quy trình lựa chọn nhà thầu.

Bộ trưởng Bộ Y tế, Thứ trưởng kết luận thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, không đôn đốc, kiểm tra, giám sát và không thực hiện đầy đủ, đúng đắn các nhiệm vụ, quyền hạn của người quyết định đầu tư. Từ đó, dẫn đến nhiều thiếu sót, khuyết định, vi phạm, sai phạm nêu trên.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách 2 dự án (theo từng thời kỳ) liên quan đến vi phạm, sai phạm đã được nêu trong Kết luận.

BÙI TRANG