Thanh tra HSBC Việt Nam, phát hiện thiếu sót về giám sát sau cho vay
Sau 16 năm hoạt động tại Việt Nam, Ngân hàng TNHH Một thành viên HSBC (HSBC VN) đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, kết luận thanh tra từ Cục Thanh tra giám sát ngân hàng I mới đây cũng đã chỉ ra một số tồn tại, sai sót cần khắc phục để đảm bảo sự phát triển lâu dài.
Duy trì hoạt động ổn định
Cục Thanh tra giám sát ngân hàng I vừa thông báo kết luận thanh tra Ngân hàng TNHH Một thành viên HSBC (HSBC VN). Theo kết luận này, sau 16 năm đi vào hoạt động, cơ cấu tổ chức bộ máy của HSBC VN đáp ứng được yêu cầu quản lý, hoạt động trong điều kiện hiện tại. Ngân hàng này cũng đã ban hành Điều lệ, hệ thống chính sách, cơ chế, quy trình, quy định nội bộ và vận hành hệ thống thông tin quản lý để điều hành công tác tổ chức và hoạt động của ngân hàng.
Trong thời kỳ thanh tra, Hội đồng thành viên (HĐTV), Chủ tịch HĐTV, Ban kiểm soát (BKS), Trưởng BKS và TGĐ đều đáp ứng được các tiêu chuẩn, điều kiện quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017) và đã thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và quy định nội bộ của HSBC VN.
HSBC VN chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng truyền thống (hoạt động cấp tín dụng; hoạt động huy động vốn...). Nợ xấu chiếm tỷ trọng nhỏ (duy trì dưới 1% trong thời kỳ thanh tra). HSBC VN đã ban hành đầy đủ các quy định nội bộ liên quan đến các nội dung thanh tra. HSBC VN tuân thủ quy định của pháp luật và quy định nội bộ về mua, bán ngoại tệ và chuyển tiền ra nước ngoài.
Song song đó, ngân hàng này cũng thực hiện các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và của Ngân hàng Nhà nước về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2024, về lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân, lãi suất cho vay các chương trình tín dụng, gói tín dụng và các loại lãi suất cho vay khác (nếu có) trong năm 2023, 2024, về hỗ trợ lãi suất và các chính sách nội bộ, quyết định, nghị quyết của HĐTV..., trong đó có việc thực hiện bảo vệ bí mật Nhà nước trong ngành ngân hàng. Hoạt động kinh doanh của HSBC VN ổn định và có lãi; đảm bảo mức vốn điều lệ theo quy định, góp phần hỗ trợ nhu cầu vay vốn của khách hàng là tổ chức kinh tế, cá nhân.
Vi phạm giám sát cho vay và thiếu sót trong cơ cấu Hội đồng xử lý rủi ro
Theo kết luận thanh tra, bên cạnh những mặt đạt được, Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng I cũng đã phát hiện một số vi phạm, tồn tại, sai sót của HSBC VN. Cụ thể, ngày 25/9/2024, Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng I đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 88/QĐ-XPHC đối với HSBC VN về 03 hành vi vi phạm hành chính.
Ngoài ra, số lượng thành viên Hội đồng xử lý rủi ro của HSBC VN không đầy đủ theo quy định trong 08 tháng; Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ chưa hoàn thiện cùng một số vi phạm, tồn tại, thiếu sót về giám sát sau cho vay, về hạch toán khoản phải thu phát sinh từ hợp đồng hoán đổi lãi suất đối với một số khách hàng chọn mẫu.
Cục thanh tra, giám sát ngân hàng I cũng chỉ ra một số tồn tại, sai sót khác của HSBC VN liên quan đến biên bản họp của BKS, đồng thời đề nghị quy định nội bộ và báo cáo kết quả kiểm toán nội bộ của Kiểm toán nội bộ, mẫu thỏa thuận cho vay có thông tin cần được ghi cụ thể hơn.
Cục thanh tra, giám sát ngân hàng I đánh giá, những vi phạm, tồn tại, sai sót nêu trên của HSBC VN chủ yếu do thiếu sự rà soát kỹ lưỡng một số quy định pháp luật, ngoài ra, HĐTV, BKS, NĐH (trong đó có TGĐ) chưa chỉ đạo sát sao bộ phận tham mưu rà soát kỹ để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và thực tế hoạt động tại HSBC VN.
Cục Thanh tra giám sát ngân hàng I đề nghị HĐTV, BKS, NĐH của HSBC VN trong từng thời kỳ chịu trách nhiệm chung cho các vi phạm, tồn tại, sai sót nêu trên. Ngoài ra, trách nhiệm cụ thể đối với từng vi phạm, tồn tại, sai sót nêu trên thuộc về chủ sở hữu của HSBC VN (Ngân hàng HSBC Hồng Kông) và các cá nhân khác có liên quan đến từng vi phạm, tồn tại, sai sót.
Căn cứ kết quả thanh tra, Cục Thanh tra giám sát ngân hàng yêu cầu HSBC VN thực hiện 04 kiến nghị chung và 08 kiến nghị cụ thể, trong đó có yêu cầu HSBC VN đề ra các biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ để phòng ngừa, hạn chế vi phạm, sai sót, rủi ro phát sinh; chỉ đạo các bộ phận, cá nhân thực hiện kiểm điểm, xác định trách nhiệm đối với các vi phạm, tồn tại, sai sót và xử lý theo quy định của pháp luật, quy định nội bộ của HSBC VN.
Đối với Ban lãnh đạo HSBC VN, cần chấn chỉnh toàn hệ thống, thực hiện kiểm tra, rà soát các quy định nội bộ cũng như hồ sơ cấp tín dụng, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật, quy định nội bộ và an toàn hoạt động của HSBC VN. Riêng TGĐ HSBC VN tổ chức thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với các cá nhân, bộ phận có liên quan đến các vi phạm, tồn tại, sai sót tại HSBC VN đã được phát hiện qua thanh tra.
Thời hạn thực hiện các kiến nghị là trước ngày 31/12/2024, trừ một số kiến nghị có thời hạn 03 tháng/06 tháng kể từ ngày ban hành Kết luận thanh tra.