Thanh tra phát hiện hàng loạt sai phạm cổ phần hóa Tổng công ty Tín Nghĩa ở Đồng Nai

Trụ sở Tổng công ty Tín Nghĩa. Ảnh Nghiêm Ý

Hàng loạt sai phạm

Theo Thông báo kết luận thanh tra số 1991/TB-TTCP ngày 25-9-2024, việc cổ phần hóa Tổng công ty Tín Nghĩa là đúng với chủ trương chung. Quá trình cổ phần hóa Tổng công ty Tín Nghĩa được Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy Đồng Nai quan tâm chỉ đạo và triển khai thực hiện đạt những kết quả tích cực, công tác chuẩn bị và triển khai các bước của cổ phần hóa cơ bản theo đúng quy định của pháp luật, qua cổ phần hóa đã huy động được nguồn lực từ các thành phần kinh tế đầu tư nâng cao năng lực tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, cơ quan thanh tra cũng chỉ ra nhiều thiếu sót, vi phạm trong quá trình cổ phần hóa Tổng công ty Tín Nghĩa. Cụ thể, về xác định giá trị tài sản công trình xây dựng trên đất, theo kết luận đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Grant Thornton xác định không đúng suất đầu tư, đơn giá vật liệu… dẫn đến giá trị tài sản được định giá có chênh lệch giảm so với quy định hơn 15 tỷ đồng, cần thu hồi về ngân sách của Tỉnh ủy Đồng Nai.

Ban Chỉ đạo cổ phần hóa đã không đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai có ý kiến về việc xác định giá đất đối với diện tích chưa chuyển nhượng tại khu dân cư Tân Biên 1 và 2, khu phố chợ Tân Biên, khu đất dự kiến xây dựng Chung cư Tân Biên.

Việc này dẫn đến có khả năng giá trị quyền sử dụng đất chưa được xác định đầy đủ theo quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách của Tỉnh ủy Đồng Nai, kết luận nêu.

Bên cạnh đó, giai đoạn 2005-2013, Tổng công ty Tín Nghĩa tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm mục đích mở rộng các dự án đầu tư, không đúng quy định pháp luật.

Đến thời điểm thanh tra, diện tích hơn 491.000m2 đất này chưa có chủ trương đầu tư và quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của UBND tỉnh Đồng Nai, chưa thực hiện được thủ tục chuyển sang tên của tổng công ty.

Theo kết luận, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp dựa trên kết quả xác định giá theo phương pháp giá trị tài sản ròng. Tuy nhiên, Ban chỉ đạo cổ phần hóa và Ban Thường vụ Tỉnh ủy chưa xem xét, đánh giá, so sánh với kết quả định giá doanh nghiệp theo phương pháp khác, là không đúng quy định.

Ngoài ra, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai quyết định sử dụng giá trị sổ sách để tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa đối với 4 tài sản trên đất thuê trả tiền hàng năm (trạm dừng chân Tân Phú, trạm dừng chân Xuân Lộc, xí nghiệp xây dựng - nhà máy đá và nhà máy gạch) bị kết luận là không đúng quy định về xác định giá trị tài sản.

Về việc chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính dài hạn, Tổng công ty Tín Nghĩa thực hiện chuyển nhượng cổ phần tại Công ty cổ phần Tín Khải, Công ty cổ phần Xây dựng và Kinh doanh nhà Phú Tín, Công ty liên doanh Proconco và Công ty cổ phần cầu kiện bê tông Đông Sài Gòn với hình thức bản thỏa thuận là không đúng quy định tại điểm c khoản 1 Điều 30 Nghị định số 71/2013/NĐ-CP ngày 11-7-2013 của Chính phủ, giá thỏa thuận chuyển nhượng không được đơn vị có chức năng thẩm định giá xác định là không đúng quy định tại khoản 2 và điểm d khoản 3 Điều 8 Thông tư 220/2013/TT-BTC ngày 31-12-2013 của Bộ Tài chính.

Riêng đối với Công ty cổ phần Cấu kiện Bê tông Đông Sài Gòn, Tổng Công ty Tín Nghĩa đã chuyển nhượng 568.800 cổ phần với giá 1.600 đồng/cổ phần, thấp hơn giá trị theo dõi trên số sách tại thời điểm 31-12-2014 nhưng không báo cáo chủ sở hữu xem xét, quyết định là không đúng quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 30 Nghị định số 71/2013/NĐ-CP ngày 11-7-2013 của Chính phủ.

Theo kết luận, Tổng công ty Tín Nghĩa và Văn phòng Tỉnh ủy Đồng Nai có văn bản đề xuất, được Thường trực Tỉnh ủy Đồng Nai chấp thuận để đơn vị này thỏa thuận bán 35% cổ phần cho 3 nhà đầu tư chiến lược; bán thêm 7,7 triệu cổ phần theo phương án được Ban Thường vụ Tỉnh ủy phê duyệt cho người lao động bị kết luận là không đúng quy định. Việc này dẫn đến phải thu hồi về ngân sách Tỉnh ủy là hơn 8,7 tỷ đồng.

Kiến nghị xử lý sai phạm

Từ những sai phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý trách nhiệm trong việc không đề nghị để UBND tỉnh Đồng Nai có ý kiến về việc xác định giá trị quyền sử dụng đất đưa vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa và vi phạm trong xác định giá trị một số tài sản thuộc về Ban Chỉ đạo cổ phần hóa Tổng công ty Tín Nghĩa và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Cơ quan chức năng đọc lệnh bắt tạm giam đối với ông Quách Văn Đức. Ảnh: Công an tỉnh Đồng Nai cung cấp.

Trách nhiệm về việc quyết định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp giá trị tài sản ròng khi chưa xem xét, đánh giá, so sánh với kết quả định giá doanh nghiệp theo phương pháp khác, việc sử dụng giá trị sổ sách 4 tài sản để tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa thuộc Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai nhiệm kỳ 2015-2020, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Trách nhiệm về vi phạm trong việc bán thêm cổ phần cho người lao động và bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược thuộc về Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020, Thường trực Tỉnh ủy Đồng Nai nhiệm kỳ 2015-2016, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Trách nhiệm về vi phạm trong việc không báo cáo Thường trực Tỉnh ủy trước khi quyết định tăng vốn điều lệ theo hình thức bán cổ phần trực tiếp cho cán bộ công nhân viên thuộc về người đại diện vốn là ông Quách Văn Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty.

Cơ quan thanh tra kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai chỉ đạo và tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra những vi phạm nêu trong kết luận, đồng thời chỉ đạo thu nộp số tiền chênh lệch do vi phạm trong việc định giá một số tài sản là công trình trên đất là hơn 15 tỷ đồng và việc bán thêm cổ phần cho người lao động hơn 8,7 tỷ đồng.

Bộ Tài chính xem xét, có hình thức chấn chỉnh đối với hoạt động tư vấn thẩm định giá của Công ty TNHH Grant Thornton theo quy định của pháp luật. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển thông tin để Cơ quan cảnh sát điều tra xem xét, xử lý.

Ngày 12-9-2023, cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai có Quyết định số 190/QĐ-VPCQCSĐT khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra Tại Tổng công ty Tín Nghĩa trong quá trình cổ phần hóa từ năm 2014 đến năm 2016. Thanh tra Chính phủ đã có Văn bản số 1026/TTCP-C.III ngày 25-10-2023 trao đổi một số thông tin vi phạm phát hiện trong quá trình thanh tra với cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai. Kết luận thanh tra cũng được gửi đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai. Vì vậy, các nội dung hạn chế, vi phạm nêu trên do Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai xem xét, làm rõ theo quy định.

Thanh Tàu