Tháo 'điểm nghẽn' trong đấu thầu mua sắm y tế

Theo Thông tư 14/2023 của Bộ Y tế, các cơ sở y tế công lập được lựa chọn mua sắm linh kiện, thiết bị vật tư y tế với giá cao nhất, phù hợp với khả năng tài chính, yêu cầu chuyên môn.

Gỡ rối cho bệnh viện công

Ngày 30.6.2023, Bộ Y tế ban hành Thông tư số 14/2023/TT-BYT quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập. Đây là hành lang pháp lý mới, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong mua sắm trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, đặc biệt là xây dựng giá gói thầu.

Theo ông Trương Văn Hùng- Giám đốc Sở Y tế, ngoài việc giúp các bệnh viện, cơ sở y tế công lập được lựa chọn mua sắm linh kiện, thiết bị vật tư y tế với giá cao nhất, phù hợp với khả năng tài chính, yêu cầu chuyên môn, Thông tư 14 còn xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm trong từng nội dung thực hiện. Đồng thời, chủ động mua sắm được trang thiết bị y tế, linh kiện, vật tư thay thế cũng như dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế như sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định... phù hợp với yêu cầu chuyên môn, bảo đảm vận hành, khai thác sử dụng hiệu quả thiết bị tại cơ sở y tế.

Mặc dù có hiệu lực từ 1.7 đến 31.12.2023, nhưng Thông tư 14 đã thể chế hóa Nghị quyết số 30/NQ-CP của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế, cho phép các cơ sở y tế được áp dụng thí điểm hướng dẫn về xây dựng giá gói thầu trong năm 2023, nhất là với bệnh viện công lập khi được chủ động trong việc mua sắm để người bệnh hưởng lợi.

Được lựa chọn giá cao nhất

Trước đây, hầu hết các cơ sở y tế công lập đều gặp vướng mắc khi xây dựng kế hoạch và lựa chọn nhà cung cấp nên không thể mua sắm thiết bị, vật tư y tế phục vụ khám, chữa bệnh trong thời gian dài. Các đơn vị phải tìm nơi bán giá thấp nhất để mua, và phải có đủ 3 báo giá để đấu thầu.

Thực tế, có những loại thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế chỉ có một hãng phân phối, một hãng sản xuất, thậm chí chỉ được sử dụng duy nhất một loại hóa chất phù hợp với máy đặt tại cơ sở (hóa chất xét nghiệm phải đi theo máy của nhà sản xuất). Thông tư 14 được ban hành, các trình tự, thủ tục khi xây dựng giá đối với gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế được nới lỏng.

Theo ông Hùng, quy định cho phép chủ đầu tư xác định giá gói thầu theo 1 trong 3 phương pháp: thu thập báo giá do các cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế cung cấp; khảo sát giá trúng thầu của hàng hóa, dịch vụ tương tự khảo sát giá trúng thầu trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và kết quả thẩm định giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, doanh nghiệp thẩm định giá.

Bệnh viện công lập được chọn giá cao nhất khi mua sắm trang thiết bị y tế.

“Thiết bị y tế là hàng hóa đặc thù của ngành y tế, nên việc mua sắm đều thực hiện theo thông tư của Bộ Tài chính, không thể thực hiện đấu thầu, mua sắm như các loại hàng hóa khác, nên các bệnh viện công lập gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Với Thông tư 14, chỉ cần 1- 2 báo giá, các cơ sở y tế có thể mua được vật tư, thiết bị y tế với giá cao nhất, phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn”- ông Hùng chia sẻ thêm,

Thông tư 14 cho phép chủ đầu tư dựa vào Hội đồng khoa học, căn cứ thực tiễn, năng lực tài chính của cơ sở y tế khi mua thiết bị vật tư phục vụ công tác chuyên môn tại bệnh viện, khắc phục được tình trạng phải mua trang thiết bị rẻ nhất mà không đáp ứng yêu cầu chuyên môn trong khám bệnh, chữa bệnh.

Ngoài ra, khi thực hiện lựa chọn đơn vị thẩm định giá, các cơ sở y tế công lập được sử dụng kết quả do cơ quan thẩm định giá cung cấp để xây dựng giá gói thầu, không phải chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định giá do đơn vị thẩm định giá cung cấp.

Đối với việc xây dựng giá gói thầu dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định, hiệu chuẩn trang thiết bị y tế, trước khi xây dựng giá gói thầu, căn cứ tình hình thực tế, chủ đầu tư quyết định việc thành lập hội đồng để lựa chọn danh mục, chủng loại trang thiết bị y tế và khối lượng dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định, hiệu chuẩn trên cơ sở yêu cầu về chuyên môn và thực hiện xây dựng giá gói thầu. Với các gói thầu đã phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu trước ngày Thông tư 14 có hiệu lực thi hành, chủ đầu tư thực hiện theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã được phê duyệt.

“Hiện tại, tình trạng thiếu thuốc tại các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh cơ bản đã được giải quyết ổn định. Về tiêu hao vật tư y tế, ngay khi Thông tư 14 được ban hành, Sở Y tế đã triển khai đến các bệnh viện, trung tâm y tế lên kế hoạch mua sắm theo nhu cầu. Như vậy, các bệnh viện công lập sẽ vận hành thuận lợi, phục vụ người dân tốt hơn”- Giám đốc Sở Y tế bày tỏ.

Tâm Giang