Tháo gỡ điểm nghẽn giáo dục mầm non

Ngày 4-4, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp của Ủy ban Quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) về "Đổi mới, phát triển giáo dục mầm non đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Thiếu 50.000 giáo viên mầm non

Báo cáo về việc đổi mới, phát triển giáo dục mầm non đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thị Kim Chi cho biết giáo dục mầm non thời gian qua đã có những thay đổi tích cực.

Chương trình được điều chỉnh từng bước để phù hợp hơn với thực tiễn. Hầu hết trẻ mẫu giáo 5 tuổi được tới cơ sở giáo dục mầm non; được nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục theo chương trình. Các địa phương đều chuẩn bị điều kiện cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1. Chính phủ đã ban hành chính sách phát triển giáo dục mầm non. Các chính sách hỗ trợ tổ chức nấu ăn, hỗ trợ ăn trưa cho trẻ mẫu giáo vùng khó khăn; hỗ trợ giáo viên dạy lớp ghép và tăng cường tiếng Việt... đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Thị Kim Chi báo cáo về việc đổi mới, phát triển giáo dục mầm non. Ảnh: MINH THU

Tuy nhiên, mầm non vẫn là bậc học còn nhiều hạn chế, tồn tại. Mạng lưới trường lớp chưa đáp ứng nhu cầu đi học của trẻ. Năng lực đáp ứng nhu cầu huy động trẻ của mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non còn hạn chế. Tỉ lệ huy động trẻ nhà trẻ mới 32,1%, trẻ mẫu giáo 3 - 5 tuổi đạt 93,1%. Hiện nay, gần 300.000 trẻ 3 - 4 tuổi chưa được đến trường, chủ yếu ở vùng khó khăn, vùng núi, vùng sông nước ĐBSCL.

Hệ thống trường mầm non công lập hiện chưa đủ điều kiện để nhận thêm trẻ. Hệ thống trường ngoài công lập khó phát triển ở nhiều nơi, đặc biệt là nơi có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Cơ sở vật chất, thiết bị chưa đáp ứng để thực hiện chương trình giáo dục mầm non.

Hiện nay, tính riêng cấp học mầm non, toàn quốc còn trên 5.000 phòng học nhờ, học tạm không bảo đảm an toàn; số phòng học kiên cố mới đạt khoảng 82%. Thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi chưa đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục mầm non, nhất là ở những vùng khó khăn, miền núi.

Đội ngũ giáo viên mầm non thiếu nhiều kéo dài nhiều năm, chất lượng chưa bảo đảm. Hiện cả nước thiếu khoảng 50.000 giáo viên mầm non. Trong bối cảnh đó, các địa phương vẫn thực hiện tinh giản biên chế viên chức là giáo viên mầm non. Nhiều giáo viên mầm non đã bỏ việc. Nghề này ngày càng ít hấp dẫn do thu nhập thấp nhất trong các cấp học, trong khi giáo viên chịu áp lực công việc cao nhất, thời gian làm việc trong ngày tại cơ sở giáo dục mầm non dài nhất (9 - 12 giờ/ngày).

Tiếp tục đổi mới, phát triển giáo dục mầm non

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn thừa nhận sự đầu tư, quan tâm, chuyển biến của giáo dục mầm non vẫn chưa thực sự như mong muốn.

Ông Nguyễn Kim Sơn cho rằng với chủ trương phát triển con người một cách toàn diện, lấy dạy người làm gốc, lấy sự phát triển con người làm nền tảng cho sự phát triển nguồn nhân lực thì việc đổi mới và chăm lo cho giáo dục mầm non càng trở nên quan trọng. Với một quốc gia, sự chăm sóc và đầu tư cho trẻ em vừa thể hiện tính nhân văn, sự ưu việt của chế độ vừa là logic tất yếu theo yêu cầu của khoa học giáo dục. Đây là tiền đề cho sự đổi mới toàn bộ hệ thống giáo dục.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà, vấn đề cần quan tâm là giải quyết việc thiếu giáo viên mầm non. Hiện nay, giáo viên mầm non tuy thiếu nhưng dù có chỉ tiêu tuyển dụng cũng không tuyển được vì thiếu nguồn. Bà Vũ Thu Hà cho rằng cần có giải pháp, có lộ trình để bảo đảm số lượng, nâng cao chất lượng giáo viên mầm non.

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ GD-ĐT được Đảng, Nhà nước xác định là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của toàn Đảng, hệ thống chính trị và của toàn dân.

"Phải đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, trong đó có giáo dục mầm non; hiện thực hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển GD-ĐT phù hợp với yêu cầu thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Với yêu cầu xử lý, giải quyết các điểm nghẽn, hạn chế về nhân lực, cơ sở vật chất và sự bất bình đẳng về GD-ĐT, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.., Thủ tướng yêu cầu rà soát, có cơ chế, chính sách để huy động mọi nguồn lực cho giáo dục mầm non. Trong đó, chú trọng chính sách về thuế, tiếp cận đất đai, tín dụng; cơ chế, chính sách huy động nguồn lực con người và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong giáo dục mầm non.

Thủ tướng giao Bộ GD-ĐT tiếp thu ý kiến của các thành viên ủy ban; tiếp tục hoàn thiện các báo cáo, tờ trình để cấp có thẩm quyền ban hành văn bản phù hợp về đổi mới, phát triển giáo dục mầm non. Trong đó, cần nêu rõ nội dung, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước, quy định của pháp luật, sát tình hình thực tế và tháo gỡ được điểm nghẽn, vướng mắc trong phát triển giáo dục mầm non.

Yến Anh