Tháo gỡ điểm nghẽn, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm trong xây dựng pháp luật

Toàn cành Đại hội (Ảnh TT) .

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Ủy ban Kinh tế và tài chính của Quốc hội xác định xây dựng pháp luật là khâu đột phá của đột phá, tháo gỡ rào cản, điểm nghẽn, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, huy động, khơi thông nguồn lực cho phát triển.

Chiều 21/6, Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Trình bày báo cáo chính trị, Phó chủ nhiệm thường trực Lê Quang Mạnh cho biết, trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, toàn Đảng bộ đã tập trung hoàn thành đúng tiến độ các nhiệm vụ lập pháp, trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua 21 luật và 15 nghị quyết của Quốc hội.

Từ tháng 2/2025 đến nay, Đảng bộ Ủy ban lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban Kinh tế và Tài chính chủ trì thẩm tra 5 luật, 13 nghị quyết của Quốc hội, 2 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, xây dựng báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý 3 dự thảo luật.

“Các dự án luật, nghị quyết do Ủy ban chủ trì thẩm tra nhìn chung đã góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về kinh tế, tài chính, ngân sách đồng bộ hơn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đóng góp quan trọng vào thành công chung của Quốc hội Khóa XV”, ông Lê Quang Mạnh nêu rõ.

Cùng với đó, công tác giám sát, tham mưu quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước cũng được Ủy ban thực hiện tốt.

Theo báo cáo, các nội dung của Ủy ban chủ trì tham mưu trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể hiện rõ quan điểm, chính kiến với chất lượng ngày càng tăng, nhiều nội dung đã được thông qua có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, góp phần tích cực hoàn thiện hệ thống pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục điểm nghẽn.

Từ đó, kịp thời phê duyệt chủ trương đầu tư nhiều dự án lớn có ý nghĩa lan tỏa, đột phá đối với phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, thực tiễn đang đặt ra, cử tri đang mong chờ.

Thông qua phương hướng nhiệm kỳ mới, Đảng bộ Ủy ban xác định nâng cao chất lượng hoạt động của Ủy ban, tham mưu xây dựng môi trường pháp lý ổn định, môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp, loại bò điều kiện đầu tư kinh doanh bất hợp lý. Dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm, phát huy dân chủ, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người quyền công dân…

Điều hành thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi nhấn mạnh, để tăng trưởng năm 2025 đạt 8% trở lên và nhiều năm tiếp theo tăng trưởng 2 con số thì hoàn thiện thể chế phải theo hướng kiến tạo, chính sách tiền tệ phải có trọng tâm, trọng điểm,tạo được động lực phát triển. Cần xác định nguồn lực quốc gia là những nguồn lực nào nào, ở đâu, làm sao để huy động các nguồn lực này một cách hiệu quả nhất, ông Mãi gợi mở.

Tham luận tại Đại hội, Phó chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Minh Sơn đề nghị đổi mới tư duy xâ dựng pháp luật theo hướng “vừa quản lý chặt chẽ, vừa kiến tạo phát triển".

Cần giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ, đảng viên gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát, xử lý triệt để tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong công tác lập pháp., giám sát và tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước thuộc chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban, Phó chủ nhiệm Nguyễn Minh Sơn nêu ý kiến.

Tham luận về cơ chế bền vững nhằm hoản thiện, nâng cao chất lượng thể chế giai đoạn 2025 - 2035, đại biểu Phan Đức Hiếu, ủy viên là đại biểu hoạt động chuyên trách tại Ủy ban nhìn nhận, trong giai đoạn 5 - 10 năm tới thì khối lượng công việc phải làm còn lớn và còn nhiều thách thức. Đặc biệt trong việc nhận diện đầy đủ, toàn diện thế nào là thể chế tốt hoặc ngược lại không tốt và duy trì động lực và tính hiệu quả của quá trình cải cách thể chế.

Theo ông Hiếu, thể chế pháp luật nếu chất lượng không tốt sẽ có nguy cơ tạo ra 5 tác động bất lợi đến hoạt động sản xuất kinh doanh làm suy giảm sức cạnh tranh và sự năng động của doanh nghiệp và nền kinh tế: chi phí tuân thủ pháp luật lớn; tạo rủi ro; hạn chế sáng tạo, năng động; hạn chế hoặc làm méo mó cạnh tranh; tác động bất lợi đến doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Thể chế pháp luật tốt là phải giảm thiểu được tối đa các hạn chế nêu trên. 5 đặc điểm này là 5 nhóm tiêu chí để rà soát quy định pháp luật hiện hành và kiểm soát chất lượng quy định mới sẽ ban hành, ông Hiếu nói.

Đặt vấn đề cơ chế nào để duy trì động lực cải cách thể chế bền vững, hiệu quả, ông Hiếu cho rằng thách thức lớn nhất là hầu như tất cả các cải cách trước đây đều xuất phát từ sự quyết liệt của Chính phủ, còn các bộ, ngành rất hiếm khi chủ động đề xuất cải cách, bãi bỏ điều kiện kinh doanh mà mình quản lý.

Nếu Đảng, Quốc hội, Chính phủ không yêu cầu thì sao hoặc sao nhãng thì đâu là động lực cải cách thường xuyên, liên tục? Có những quy định hôm nay còn hợp lý nhưng ngày sau không còn phù hợp thì rất cần bãi bỏ hoặc sửa chữa kịp thời, ông Hiếu nêu vấn đề.

Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, ông Hiếu cho hay, ở nhiều quốc gia đã thành lập cơ quan giám sát và thúc đẩy cải cách thể chế - được coi là động lực cải cách.

Thời gian tới, ông Hiếu kiến nghị tiếp tục coi hoàn thiện thể chế là một trụ cột quan trọng nhất trong các đột phá chiến lược hoặc có thể coi là đột phá nền tảng. Văn kiện, nghị quyết của Đảng xem xét để nêu ra yêu cầu cụ thể hơn về nhiệm vụ, giải pháp cải cách, nâng cao chất lượng thể chế thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, phản ánh 5 đặc điểm nêu trên.

Chính phủ cần nghiên cứu để có hướng dẫn cụ thể để các bộ ngành, cơ quan thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về cải cách, nâng cao chất lượng thể chế theo yêu cầu của các nghị quyết gần đây của Đảng, Quốc hội, Chính phủ - ông Hiếu kiến nghị .

Phát biểu tại Đại hội, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý, nhiệm kỳ tới, yêu cầu hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tiệm cận Top 3 ASEAN đặt ra nhiệm vụ rất nặng nề đối với Đảng bộ, yêu cầu từng cán bộ, đảng viên quán triệt từ nhận thức, từ đó thay đổi tư duy và phương pháp công tác để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Về công tác nhân sự, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính được chỉ định giữ chữc Bí thư Đảng ủy Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhiệm kỳ mới.

Nguyễn Lê