Tháo gỡ 'điểm nghẽn' ngành y

“Ách tắc” kéo dài

Lọc máu, điều trị thận 7 năm tại Trung tâm Y tế thị xã Phước Long, ông L.T.T ở phường Phước Bình, TX. Phước Long lo lắng khi tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế kéo dài. Ông cho biết, những năm trước, cứ đến lịch hẹn là bệnh nhân vào nhập hồ sơ rồi nằm chạy thận hết giờ thì về, thuốc, vật tư y tế luôn đầy đủ, sẵn sàng và bệnh nhân chỉ việc thanh toán chi phí là xong. Tuy nhiên hơn 1 năm nay, vật tư y tế thiếu, bệnh nhân và gia đình người bệnh phải tự mua cả băng gạc y tế, chưa kể đến một số loại thuốc hiếm mà không phải lúc nào cũng mua được nếu không có mối quen biết. “Chúng tôi mong muốn cơ quan cấp trên, bộ, sở y tế có chính sách hỗ trợ vật tư y tế để người đi điều trị, khám chữa bệnh yên tâm hơn và cũng là cách chia sẻ khó khăn với người bệnh” - ông T bày tỏ.

Thiếu thuốc, thiết bị y tế dẫn đến việc khám và điều trị bệnh chuyên sâu tại bệnh viện địa phương gặp khó. Trong ảnh: Các bác sĩ, kỹ thuật viên Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước chụp MRI cho bệnh nhân - Ảnh: Viết Bằng

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế thị xã Phước Long xác nhận trong giai đoạn khó khăn về đấu thầu thuốc và thiết bị y tế hiện nay thì việc thiếu dụng cụ và các loại máy, thiết bị hiện đại là điều dễ hiểu. Bác sĩ Phương cho biết, Trung tâm Y tế thị xã Phước Long đang nỗ lực phấn đấu đạt tiêu chí bệnh viện hạng 2 nên lãnh đạo trung tâm luôn chú trọng đầu tư mua sắm trang thiết bị hiện đại, các loại máy chụp X-quang, máy siêu âm, nội soi… để nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, trước khó khăn chung, cơ số thuốc phát cho bệnh nhân cũng trở nên dè dặt. Đối với những loại thuốc đặc trị, người nhà bệnh nhân phải cầm theo đơn và liên hệ mua bên ngoài.

Theo báo cáo của ngành y tế tại buổi làm việc với Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vào đầu tháng 2-2023, cả nước có hơn 30 tỉnh, thành phố rơi vào khó khăn do thiếu nguồn nhân lực, vật tư y tế, thuốc chữa bệnh. Thậm chí nhiều bệnh viện lớn tuyến Trung ương cũng chung tình trạng này. Ở Bình Phước, tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, hóa chất xét nghiệm xảy ra ở tất cả cơ sở y tế.

Bác sĩ Quách Ái Đức, Giám đốc Sở Y tế cho rằng: Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, hóa chất xét nghiệm xảy ra tại các cơ sở y tế trong tỉnh đã làm ảnh hưởng chất lượng khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân và cả mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân trên địa bàn tỉnh. Nguyên nhân của việc này là do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến nguồn nguyên liệu sản xuất khan hiếm, giá hàng hóa nhiều biến động. Tình trạng hết hạn số đăng ký của một số loại thuốc dẫn tới chậm thầu so với dự kiến. Mặt khác, tâm lý lo ngại, sợ sai, sợ thanh tra, kiểm tra nên không dám làm, không dám đấu thầu, mua sắm. Mặc dù việc phân cấp thẩm quyền mua sắm, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đã triển khai cho các cơ sở y tế công lập. Một số doanh nghiệp, nhà cung cấp vì nhiều lý do cũng e ngại trong việc cung ứng hàng hóa cho các đơn vị công lập. Chưa kể, còn vướng mắc khó khăn, chậm có kết quả đấu thầu tập trung quốc gia, đàm phán giá một số loại thuốc mua sắm tập trung quốc gia và cả những vướng mắc trong công tác đấu thầu thuốc, hóa chất, vật tư y tế liên quan đến Luật Dược, Luật Bảo hiểm xã hội, các nghị định liên quan…

Quyết tâm tháo gỡ

Thực tế, từ sau vụ liên quan đến Công ty cổ phần công nghệ Việt Á, hàng loạt cá nhân và tập thể xác định có sai phạm đã bị khởi tố, dẫn đến tâm lý e ngại ở hầu hết các bệnh viện khi tổ chức đấu thầu mua sắm vật tư, thiết bị y tế và thuốc chữa bệnh. Đó là lý do mà rất nhiều bệnh viện công lập trên cả nước đang rơi vào tình trạng thiếu thuốc và thiết bị y tế, do giá nền các loại vật tư y tế, thuốc chưa được quy định, niêm yết cụ thể tại những văn bản hiện hành. Hậu quả là người bệnh chịu thiệt thòi.

Bệnh nhân chạy thận ở Trung tâm Y tế thị xã Phước Long gặp khó khi phải tự đi mua một số thuốc, vật tư y tế theo hướng dẫn của bác sĩ

Trước những khó khăn, thách thức chung của ngành y tế, Trung tâm Y tế thị xã Phước Long đã linh hoạt nhiều giải pháp để có thuốc điều trị. Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phương cho biết: Lãnh đạo trung tâm đã xin ý kiến và chủ động một số biện pháp, thậm chí liên kết, có sự chia sẻ của một số phòng khám tư nhân trên địa bàn để sớm ổn định tình hình, bảo đảm công tác khám, chữa bệnh cho người dân trên địa bàn và lân cận. Chúng tôi cũng gặp gỡ, giải thích và tư vấn mua thuốc, vật tư y tế với bệnh nhân tại trung tâm nên nhận được sự đồng thuận, hợp tác thực hiện. Đối với thuốc thiết yếu trong cấp cứu, Ban Giám đốc xin ý kiến trích một phần kinh phí hoạt động mua sẵn thuốc thiết yếu, tránh tình trạng chuyển tuyến.

Ngoài những biện pháp linh hoạt nêu trên, để không bị động trong khám điều trị phải chủ động nguồn thuốc và vật tư y tế. Lãnh đạo Trung tâm Y tế thị xã Phước Long đang tập trung vào nhiệm vụ này. Bác sĩ Phương nhấn mạnh: “Ban Giám đốc trung tâm đã chỉ đạo đẩy nhanh mua sắm qua thầu đúng quy định”.

Để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư, hóa chất, Sở Y tế đã phối hợp Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Bảo hiểm xã hội tỉnh hoàn tất các thủ tục trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu các gói thầu mua sắm thuốc, hóa chất, xét nghiệm, vật tư y tế tập trung cho các đơn vị y tế công lập trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2024. Đồng thời, Sở Y tế cũng đã tham mưu UBND tỉnh phân cấp mua sắm, căn cứ trên kinh phí được cấp, kinh phí dự toán sao cho phù hợp từng cơ sở khám, chữa bệnh.

Tiến sĩ, bác sĩ QUÁCH ÁI ĐỨC, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bình Phước

Bác sĩ Quách Ái Đức cho biết, ngoài tham mưu các giải pháp nhằm tạo thuận lợi, giảm thiểu tình trạng thiếu thuốc, hóa chất xét nghiệm, sở sẽ tiếp tục triển khai thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết số 144/NQ-CP ngày 5-11-2022 về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Ngành y tế cần tập trung “xốc lại tinh thần và quyết tâm” như đề nghị của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; rà soát cụ thể từng điều - khoản của những thông tư, nghị định, luật cần sửa đổi, bổ sung về tự chủ, xã hội hóa, mua sắm, đấu thầu… Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan nhằm xây dựng những chính sách cốt lõi, năng động, có tính chất đặc thù để ngành y tế thực hiện ngày càng tốt hơn nhiệm vụ của mình.

Cẩm Liên