Tháo gỡ khó khăn trong thực hiện chính sách ổn định chỗ ở cho hộ người có công, hộ nghèo

MTTQ huyện Tân Lạc bàn giao và trao tiền hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ bà Bùi Thị Ỉm, là gia đình thờ cúng liệt sỹ tại xóm Bin, xã Tử Nê, ngày 25/4/2023.

Cụ thể, theo văn bản của Sở Xây dựng báo cáo giám sát việc thực hiện chính sách hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở đối với hộ nghèo và người có công với cách mạng tại buổi làm việc với Ban Văn hóa - xã hội (HĐND tỉnh) ngày 21/4/2023, khó khăn do việc bố trí vốn hỗ trợ NCC về nhà ở chậm và không liên tục. Trên địa bàn một số huyện phát sinh nhiều vướng mắc vượt quá thẩm quyền giải quyết và đề xuất bổ sung thêm đối tượng ngoài danh sách. Công tác chỉ đạo chưa tập trung do Ban chỉ đạo chương trình hỗ trợ NCC về nhà ở đều là những cán bộ kiêm nhiệm; khi làm công tác điều tra rà soát đối tượng, một số địa phương làm chưa hết trách nhiệm nên còn bỏ sót đối tượng hoặc đưa một số đối tượng không đủ điều kiện vào danh sách. Đối với Chương trình hỗ trợ nhà ở theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg không hấp dẫn được người dân tham gia như ở giai đoạn trước (thực hiện theo Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg) do phương thức hỗ trợ đã chuyển sang hỗ trợ tín dụng hoàn toàn, số vốn vay ít, nguồn lực hỗ trợ của cộng đồng, người thân và nguồn lực tự thân hộ nghèo hạn chế, trong khi các đối tượng diện được hỗ trợ đa số có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người dân tộc thiểu số. Một bộ phận người dân còn tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ kinh phí của Nhà nước, không tự nguyện đăng ký nhu cầu vay vốn, cá biệt có trường hợp không dám vay vốn làm nhà vì không có khả năng trả nợ. Trong quá trình họp với người dân, điều tra, rà soát hộ nghèo thuộc diện được hỗ trợ nhà ở của các xã, phường chưa hoàn toàn khách quan, dẫn đến công tác tổng hợp, báo cáo danh sách các đối tượng thụ hưởng từ các huyện, thành phố còn chậm…

Theo Đề án hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo đã được phê duyệt tại Quyết định số 2608/QĐ-UBND, toàn tỉnh có 10.582 hộ được vay vốn, tổng kinh phí hỗ trợ trên 493,6 tỷ đồng, trong đó trên 264,5 tỷ đồng vốn tín dụng ưu đãi. Mỗi hộ được vay tối đa 25 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để xây dựng mới hoặc sửa chữa nhà ở, lãi suất vay 3%/năm, thời hạn vay 15 năm; bao gồm thời gian ân hạn 5 năm, thời gian trả nợ tối đa là 10 năm bắt đầu từ năm thứ 6 với mức trả nợ mỗi năm tối thiểu 10% tổng số vốn vay. Đến nay có 4.466 hộ vay vốn từ chương trình, tiến độ hỗ trợ hàng năm đạt khoảng 20% đối tượng vay. Từ chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC đã hỗ trợ 3.336 hộ NCC có khó khăn về nhà ở với tổng số tiền trên 85,5 tỷ đồng. Qua tổng hợp số liệu của UBND 10 huyện, thành phố, hiện vẫn còn 7.994 hộ NCC, thân nhân liệt sỹ cần hỗ trợ cải thiện nhà ở.

Đồng chí Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Với điều kiện tỉnh miền núi khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, chính sách hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ NCC, hộ nghèo có ý nghĩa đặc biệt, phù hợp nguyện vọng của Nhân dân, giúp các hộ có nhà ở an toàn, ổn định, từng bước nâng cao mức sống, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững. Những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều chủ trương và triển khai các chương trình, kế hoạch thực hiện chính sách, huy động sự vào cuộc của hệ thống chính trị, gắn với trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền địa phương. Gần đây nhất, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo của tỉnh thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững tại Quyết định số 541/QĐ-UBND, ngày 27/3/2023. Theo đó, 2.157 hộ nghèo của huyện Đà Bắc được hỗ trợ, gồm 1.247 hộ được hỗ trợ xây mới nhà ở (40 triệu đồng/hộ), 910 hộ được hỗ trợ sửa chữa nhà ở (20 triệu đồng/hộ). Tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ tiếp tục có những chương trình hỗ trợ NCC được hỗ trợ về nhà ở sau khi kết thúc Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg đối với NCC có khó khăn về nhà ở phát sinh ngoài Đề án đã được thẩm duyệt; bố trí nguồn vốn kịp thời để việc triển khai hỗ trợ không bị gián đoạn. Riêng với việc hỗ trợ nhà ở cho người nghèo chuyển từ vốn vay sang vốn hỗ trợ một lần và tăng mức hỗ trợ.

Bùi Minh