Tháo gỡ rào cản, trao cơ hội, kinh tế tư nhân mới có thể vươn tầm

Biến tiểu thương thành doanh nghiệp

Theo bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực, Thực phẩm TP.HCM, kinh tế tư nhân hiện nay còn rất manh mún và nhỏ lẻ, do đó rất cần cơ chế chính sách hỗ trợ từ Trung ương và các địa phương. Bởi lẽ, các chính sách hỗ trợ cho kinh tế tư nhân hiện vẫn còn thiếu. Trong đó, các chính sách này cần đặc biệt quan tâm đến doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ.

Kinh tế tư nhân giải quyết việc làm 80% lao động trong nền kinh tế (Ảnh: Lệ Hằng)

TP.HCM hiện có khoảng 400.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ. Đây là thành phần quan trọng của nền kinh tế và sự phát triển bền vững. Bởi qua những lần kinh tế khó khăn, cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ vẫn trụ vững trước "giông bão", rất ít khi giải thể. Trong khi đó, các doanh nghiệp mới thành lập lại giải thể nhiều.

Bà Lý Kim Chi cho rằng, điều quan trọng hiện nay là cần có chính sách hỗ trợ để các cơ sở này nâng cấp thành doanh nghiệp. Khi đó, TP.HCM sẽ có nguồn lực doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh. Trước tiên, cần có chính sách miễn, giảm thuế trong 1-2 năm đầu khi các cơ sở chuyển đổi thành doanh nghiệp.

"Chúng ta cần đơn giản hóa tất cả thủ tục về thuế, hỗ trợ họ khai báo thuế theo hình thức kinh tế số... Khi cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ được nâng cấp thành doanh nghiệp, họ sẽ minh bạch tài chính, rõ ràng về thuế, từ đó dễ dàng tiếp cận tín dụng, ngân hàng... Nếu TP.HCM nâng cấp được vài trăm nghìn cơ sở này lên thành doanh nghiệp, chúng ta sẽ có một sức mạnh to lớn", bà Chi nói.

Cần cơ chế "cởi trói"

Hiện nay Bình Dương có gần 70.000 doanh nghiệp tư nhân trong nước. Các doanh nghiệp đã tạo việc làm cho khoảng 800.000 lao động, trong tổng số 1,3 triệu lao động của tỉnh.

Bình Dương có nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (Ảnh: Thiên Lý)

Theo các doanh nghiệp tư nhân ở Bình Dương, hiện nay, Trung ương đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc triển khai chính sách còn chậm, khiến họ cảm thấy "bơ vơ", chưa tìm được "bến đậu" để mạnh dạn tăng trưởng.

Ông Vương Siêu Tín, Phó Chủ tịch Hiệp hội gốm sứ tỉnh Bình Dương cho biết, vướng mắc lớn nhất hiện nay đối với doanh nghiệp là tình trạng có đất nhưng không có quyền sở hữu. Điều này gây ra nhiều khó khăn trong việc thế chấp vay vốn ngân hàng.

Lấy doanh nghiệp gốm sứ ra làm dẫn chứng, ông Tín cho biết, hầu hết doanh nghiệp đều bỏ tiền mua đất, nhưng khi đăng ký kinh doanh, theo quy định của pháp luật, đất đai lại thuộc hình thức Nhà nước giao hoặc cho thuê.

Ông Vương Siêu Tín, Phó Chủ tịch Hiệp hội gốm sứ tỉnh Bình Dương (Ảnh: Thiên Lý)

Ông Tín cho biết: “Quyền sở hữu đất cần được hiến định, vì doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện đang gặp khó khăn do việc thuê đất, giao đất gây gánh nặng cho họ trong vay vốn ngân hàng... Chúng tôi mong muốn luật pháp phải có tính ổn định lâu dài, doanh nghiệp được phép làm những gì pháp luật không cấm. Hiện nay, việc gì cũng phải xin phép khiến doanh nghiệp không linh động, không kịp thời, và khi xin phép xong thì cơ hội đã trôi qua”.

Bên cạnh những vướng mắc về quyền sở hữu đất đai, các doanh nghiệp tư nhân còn gặp hạn chế về vốn đầu tư cho khoa học công nghệ, dẫn đến giảm sức cạnh tranh.

Theo ông Bùi Ngọc Diệp, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Du lịch Thương mại Nông nghiệp Việt Nam, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, khu vực doanh nghiệp tư nhân đã có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của tỉnh trong thời gian qua.

Ông Bùi Ngọc Diệp, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (Ảnh: Lưu Sơn)

Tuy nhiên, song hành cùng sự phát triển đó, kinh tế tư nhân vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ tương xứng từ phía Nhà nước, các doanh nghiệp vẫn phải "tự bơi" trong thị trường cạnh tranh khốc liệt.

Ông Diệp cho rằng, cơ chế chính sách, khoa học công nghệ và vốn là những "rào cản" kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân, thậm chí khiến họ không muốn mở rộng quy mô.

Theo ông Diệp, để kinh tế tư nhân thực sự phát triển, đóng góp vào sự thịnh vượng của địa phương và nâng tầm vị thế của đất nước, Nhà nước cần có những chính sách rõ ràng, tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn công bằng như đối với kinh tế Nhà nước, đồng thời hỗ trợ tiếp cận khoa học công nghệ theo phương thức tự chủ và chịu trách nhiệm.

Cụ thể, khi doanh nghiệp tư nhân có dự án khả thi và kiểm soát được rủi ro, cần được tạo điều kiện hỗ trợ vốn công khai, minh bạch, tương tự như khu vực kinh tế Nhà nước.

Trong lĩnh vực đầu tư khoa học công nghệ, việc đầu tư lớn vào công nghệ mới, áp dụng khoa học tiên tiến phù hợp với thị trường, tạo ra giá trị và duy trì hiệu quả trong 5-10 năm, không bị lạc hậu, cần được ưu tiên hỗ trợ để kinh tế tư nhân vươn lên.

Doanh nghiệp Bà Rịa-Vũng Tàu mong muốn gỡ bỏ rào cản để phát triển (ảnh: Lưu Sơn

Ông Diệp chia sẻ thêm: "Trong cơ chế lương thưởng cũng vậy, doanh nghiệp có thể trả lương, thù lao cho người lao động cao hơn quy định mà không bị ràng buộc. Ví dụ, nếu người lao động tạo ra lợi nhuận 1 triệu đồng cho doanh nghiệp, doanh nghiệp sẵn sàng chia sẻ 50% cho người lao động mà không phụ thuộc vào định mức. Bởi doanh nghiệp nhận thấy rằng có lợi nhuận vẫn tốt hơn là không có gì. Đây là ưu điểm của kinh tế tư nhân mà doanh nghiệp Nhà nước khó có thể thực hiện, và điều này đang được áp dụng rộng rãi trên thế giới. Do những rào cản về cơ chế "cứng nhắc", doanh nghiệp nhà nước gặp khó khăn trong việc đột phá, nên cần chuyển giao một số lĩnh vực sang doanh nghiệp tư nhân, khu vực kinh tế tư nhân".

Như lời Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, kinh tế tư nhân đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Không chỉ là động lực tăng trưởng, mà còn là khát vọng vươn mình của cả dân tộc. Để biến khát vọng ấy thành hiện thực, cần hành động quyết liệt, tạo ra những chính sách “may đo” phù hợp, đồng hành cùng doanh nghiệp trên con đường chinh phục “biển lớn”. Có như vậy, doanh nghiệp tư nhân mới mạnh dạn đầu tư và để cùng tỏa sáng.

Thiên Lý/VOV-TP.HCM