Tháo gỡ rào cản về mức thu nhập

Theo đó, các đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội gồm: người thu nhập thấp tại khu vực đô thị; công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.

Trường hợp người đứng đơn chưa kết hôn hoặc đã ly hôn nhưng chưa tái hôn hoặc được xác nhận là độc thân thì có thu nhập không quá 20 triệu đồng/tháng, mức hiện là 15 triệu đồng/tháng. Trường hợp người đứng đơn đã kết hôn theo quy định của pháp luật thì tổng thu nhập của vợ và chồng không quá 40 triệu đồng/tháng. Trường hợp chưa kết hôn hoặc đã ly hôn nhưng chưa tái hôn hoặc được xác nhận là độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên, mức thu nhập không quá 30 triệu đồng/tháng…

Lý giải về việc đưa ra đề xuất này, Bộ Xây dựng cho rằng, trong bối cảnh mới, một số nội dung tại Nghị định số 100/2024/NĐ-CP không còn phù hợp với thực tiễn. Điển hình như quy định điều kiện về thu nhập để được mua, thuê mua nhà ở xã hội quy định tại Khoản 1, Điều 30, Nghị định100/2024/NĐ-CP.

Cụ thể, thời gian qua, Bộ Xây dựng nhận được nhiều ý kiến, kiến nghị phản ánh của một số địa phương, tổ chức, cá nhân đề nghị nâng mức thu nhập của đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội để tháo gỡ rào cản về thu nhập, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp chưa có nhà ở có thể tiếp cận, được mua, thuê mua nhà ở xã hội. Bởi vậy, Bộ đề xuất nâng mức thu nhập như trong dự thảo.

Ngoài đề xuất sửa đổi điều kiện về mức thu nhập được hưởng chính sách về nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cũng đề xuất sửa đổi lãi suất cho vay thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội bởi mức lãi suất này hiện đang cao hơn so với mức lãi suất cho vay áp dụng với các đối tượng theo các chương trình khác.

Phát triển nhà ở xã hội là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm bảo đảm chỗ ở cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, đồng thời thúc đẩy đầu tư, tiêu dùng và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội. Đây là trách nhiệm, nghĩa vụ, đạo đức của cả hệ thống chính trị, của những người làm nhiệm vụ quản lý nhà nước, của doanh nghiệp và của người dân - khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai, dù đã đạt những kết quả nhất định nhưng vẫn còn một số điểm nghẽn “cố hữu” đó là nguồn cung hạn chế, các cơ chế còn thiếu hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và đặc biệt là người dân có nhu cầu thực sự vẫn khó tiếp cận được sản phẩm phù hợp.

Minh chứng rõ nhất về hạn chế nguồn cung là tính đến thời điểm tháng 5/2025, cả nước mới có 686 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 627.867 căn. Trong đó có 117 dự án hoàn thành và hoàn thành một phần, quy mô 80.811 căn; 159 dự án đã khởi công xây dựng, quy mô 135.563 căn…

Ở góc nhìn khác là đối tượng vay, theo đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, quy định về đối tượng vay hiện nay khá chặt chẽ, áp dụng đồng loạt trên cả nước trong khi mức thu nhập bình quân ở các địa phương lại khác nhau là không hợp lý. Do đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng tán thành với kiến nghị của Bộ Xây dựng về xem xét điều chỉnh tiêu chí về thu nhập.

Những điểm nghẽn trong phát triển nhà ở xã hội nói chung, điều kiện về mức thu nhập được hưởng chính sách về nhà ở xã hội nói riêng đã được chỉ ra từ lâu và cũng có nhiều giải pháp được đưa ra. Tuy nhiên, như ý kiến của một đại biểu Quốc hội thì điều quan trọng để phát triển và nhà ở xã hội đến đúng đối tượng thụ hưởng, phải tháo gỡ được bốn điểm nghẽn.

Thứ nhất là người dân có nhu cầu thật phải tiếp cận được vốn vay. Thứ hai là phải bảo đảm, chủ động được nguồn cung. Thứ ba là quy hoạch, quỹ đất triển khai nhà ở xã hội phải đồng bộ, giảm thiểu thủ tục hành chính. Cuối cùng là các chính sách đã ban hành không nên chỉ thiên về hỗ trợ cho doanh nghiệp, nhà đầu tư mà phải quan tâm cả đến khả năng tiếp cận người dân.

Ninh Hà