Hà Nội vươn mình thay đổi diện mạo hạ tầng đô thị

Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia tại Đông Anh, Hà Nội trở thành tổ hợp triển lãm lớn nhất Đông Nam Á, Top 10 thế giới. Ảnh T.A

Những công trình khởi nguồn khát vọng

Những ngày đầu tháng 9 trên công trường cầu Tứ Liên, từng nhịp khoan cọc, đổ bê tông, hạ thép diễn ra khẩn trương suốt ngày đêm. Các nhà thầu huy động tối đa nhân lực, phương tiện để triển khai thi công những hạng mục quan trọng. Ông Vương Chính Binh, Giám đốc dự án Liên danh nhà thầu EPC cầu Tứ Liên cho biết, đơn vị phấn đấu hoàn thành khoan cọc nhồi trong năm 2025 để đảm bảo tiến độ thi công tháp chính năm 2026.

Trong dịp 19/8, Hà Nội tập trung khởi công 3 đại dự án tiêu biểu. Tại xã Đông Anh, TP Thông minh Bắc Hà Nội có tổng vốn đầu tư 4,2 tỷ USD, quy mô gần 272 ha, dự án hướng tới kiến tạo một đô thị hiện đại, xanh, thông minh, có tháp tài chính 108 tầng làm điểm nhấn. Ở phía Nam, cầu Ngọc Hồi - biểu tượng kết nối mới qua sông Hồng bắt đầu được triển khai, kỳ vọng giảm tải cho các tuyến cầu hiện hữu và mở rộng không gian phát triển.

Tại Cổ Loa, Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia được khánh thành, bổ sung cho Hà Nội một “cửa ngõ” tổ chức sự kiện, thương mại đạt chuẩn quốc tế. Bức tranh Hà Nội hiện lên như một công trường sôi động, nơi từng cấu kiện hạ tầng đang ráp nối thành tầm nhìn dài hạn đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Một đô thị muốn vươn tầm không thể thiếu nơi những cuộc gặp lớn được tổ chức chuyên nghiệp. Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia tại Cổ Loa xuất hiện đúng vai: một tổ hợp hiện đại, quy mô hàng đầu khu vực, có khả năng đón nhận các sự kiện văn hóa, chính trị, thương mại cấp quốc gia và quốc tế.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định: “TP cam kết đồng hành với nhà đầu tư để bảo đảm tiến độ, chất lượng”. Nghĩa là, thay vì “xây xong rồi tính”, Hà Nội nhìn nhận trung tâm triển lãm như một mắt xích chiến lược trong chuỗi dịch vụ hội nghị, hội thảo, triển lãm,… từ đó kéo theo hệ sinh thái khách sạn, logistics sự kiện, dịch vụ đô thị… Đây hứa hẹn là một “đại sân khấu” đẳng cấp sẽ gọi mời những “bom tấn”, “siêu phẩm”, những “đại sự kiện tầm cỡ”... Đó cũng là logic đơn giản mà nhiều TP trên thế giới đã đi trước và gặt hái nhiều thành công.

Nhìn vào 3 công trình then chốt: một đô thị thông minh, một cây cầu lớn, một trung tâm triển lãm, có thể nhận ra ba lớp ý nghĩa hòa quyện. Trước hết là ý nghĩa công năng, chúng giải quyết bài toán giao thông, không gian, tiện ích, điều hướng dòng lưu thông, giãn bớt mật độ nội đô, nâng chất lượng sống. Tiếp đến là ý nghĩa kinh tế - xã hội, những công trình ấy kích hoạt nguồn lực, mở cực tăng trưởng, tạo thêm việc làm, nâng chuẩn dịch vụ, làm dày thêm mạng lưới sản xuất, tiêu dùng.

Diện mạo Thủ đô thông minh

Theo Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 12/2024, Hà Nội sẽ trở thành TP "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", đô thị thông minh, xanh, giàu bản sắc, giữ vai trò trung tâm chính trị - hành chính quốc gia và đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.

Cùng với đó, nhiều dự án giao thông trọng điểm khác cũng đang gấp rút triển khai. Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô gồm 7 dự án thành phần, trong đó dự án thành phần 3 là “trục xương sống” với tuyến cao tốc gần 113km, nhiều nút giao hiện đại và đường song hành hai bên, hứa hẹn làm thay đổi căn bản giao thông phía Bắc vùng Thủ đô.

Nếu các tuyến vành đai và cầu vượt sông mở rộng không gian thì hệ thống đường sắt đô thị lại là giải pháp căn cơ giảm tải cho đường bộ và nâng cao chất lượng sống. Tuyến Metro số 3 (Nhổn - Ga Hà Nội) đã vận hành 1 năm với hơn 6,4 triệu lượt khách, trong khi phần ngầm vẫn đang thi công khẩn trương.

Các tuyến tiếp theo như Metro số 2 (Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) và Metro số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc) dự kiến khởi công trong quý IV năm nay, hướng tới mạng lưới vận tải công cộng hiện đại, kết nối trung tâm với vùng ven. Xa hơn là dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng cũng chuẩn bị khởi công, hình thành trục kết nối xuyên vùng.

Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Vũ Hoàng Chung nhận định, Hà Nội đã thể hiện tốt vai trò đi đầu, dẫn dắt xu hướng phát triển hạ tầng chiến lược, chuẩn bị mọi điều kiện để cùng cả nước đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa vô cùng quan trọng. “Những hành động cụ thể, thiết thực đó không chỉ có ý nghĩa về mặt kỹ thuật với hạ tầng chiến lược mà còn tạo nên những tác động về chính trị, tư tưởng to lớn, lan tỏa đến các địa phương trên cả nước, khơi dậy tinh thần thi đua, dốc sức đưa đất nước tiến vào Kỷ nguyên mới với sức bật từ hạ tầng chiến lược, hạ tầng giao thông” - ông Vũ Hoàng Chung nói.

Những dự án nói trên không đứng riêng lẻ mà chúng sẽ đi đúng mạch chiến lược phát triển Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, với trọng tâm coi hạ tầng là khâu đột phá: “chìa khóa” giải phóng nguồn lực, mở rộng không gian, tăng năng suất tổng hợp. Khi không gian được mở, điểm nghẽn nội đô được nới, đầu kéo tăng trưởng mới sẽ hình thành.

Từ cầu vượt sông Hồng, đường sắt đô thị đến đường sắt tốc độ cao, tất cả tạo nên bức tranh hạ tầng mới, giúp Hà Nội giải quyết nhu cầu đi lại trước mắt và đặt nền móng cho đô thị hiện đại, hội nhập, phát triển bền vững.

Trưởng phòng Tài chính - Đầu tư, Sở Xây dựng Hà Nội Phan Trường Thành

Quốc Doanh