Tháo gỡ thế bế tắc trên chính trường Israel

The Times of Israel cho biết, ngày 13-5, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Chủ tịch Đảng Likud đã chính thức tuyên bố ông đã thành công trong việc thành lập Chính phủ liên minh mới, chấm dứt gần 18 tháng bế tắc chính trị tại nước này. Theo thỏa thuận thành lập Chính phủ liên minh mới ở Israel, Đảng Likud của ông Benjamin Netanyahu và Đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz sẽ chia đôi thời gian cầm quyền. Cụ thể, trong 18 tháng đầu, ông Benjamin Netanyahu đảm nhận vị trí Thủ tướng còn ông Benny Gantz giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng. Sau đó, ông Benny Gantz sẽ lên làm Thủ tướng trong 18 tháng tiếp theo. Trong 6 tháng đầu tiên, Chính phủ liên minh mới của Israel sẽ có 32 bộ trưởng, chia đều cho Đảng Likud và Đảng Xanh-Trắng. Tuy nhiên, sau 6 tháng, số bộ trưởng sẽ tăng lên thành 36 người, trở thành chính phủ có nhiều bộ trưởng nhất trong lịch sử Nhà nước Israel.

Thủ lĩnh Đảng Xanh-Trắng Benny Gantz (bên trái) và ông Benjamin Netanyahu-Chủ tịch Đảng Likud sẽ thay nhau giữ vị trí Thủ tướng trong Chính phủ liên minh ở Israel. Ảnh: The Times of Israel

Israel đã rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài khi nước này phải tiến hành 3 cuộc bầu cử trong vòng chưa đầy 1 năm mà vẫn không thành lập được chính phủ. Bởi vậy, việc Israel thành lập được Chính phủ liên minh mới giúp nước này tránh phải tổ chức cuộc bầu cử lần thứ 4. Điều này cũng cho phép ông Benjamin Netanyahu bước vào nhiệm kỳ thứ 5 với tư cách là Thủ tướng nắm quyền lâu nhất trong lịch sử hiện đại của Nhà nước Israel.

Việc đạt thỏa thuận thành lập Chính phủ liên minh có thể coi là sự thỏa hiệp giữa ông Benjamin Netanyahu và ông Benny Gantz nhằm chấm dứt bế tắc chính trị kéo dài trong bối cảnh Israel đang đối mặt với nhiều thách thức do tác động của đại dịch Covid-19. Để có được thỏa thuận này, hồi tháng 3 vừa qua, thủ lĩnh Đảng Xanh-Trắng Benny Gantz đã phải nhượng bộ để hợp tác với ông Benjamin Netanyahu. Trước đó, ông Benny Gantz từng nhiều lần tuyên bố rằng, ông sẽ không bao giờ tham gia Chính phủ liên minh với ông Benjamin Netanyahu, vốn đối mặt với 3 tội danh: Tham nhũng, gian lận và lạm dụng tín nhiệm. Giải thích cho quyết định đầy bất ngờ của mình, thủ lĩnh Đảng Xanh-Trắng cho biết, giờ là lúc cần phải hành động “có trách nhiệm” để Israel có thể thành lập một chính phủ ổn định, đoàn kết và khẩn cấp để đất nước có thể dồn lực cho cuộc chiến chống đại dịch Covid-19. Việc ông Benny Gantz từ chức Chủ tịch Quốc hội Israel ngày 12-5 vừa qua là một trong những điều khoản nằm trong thỏa thuận giữa Đảng Xanh-Trắng và Đảng Likud để thành lập một Chính phủ liên minh mới.

Nhiệm vụ cấp bách của Chính phủ liên minh mới ở Israel hiện nay là tập trung nguồn lực đối phó với đại dịch Covid-19 và phục hồi nền kinh tế. Vì phụ thuộc vào dịch vụ nên nền kinh tế Israel bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch bệnh. Theo Tổng thống Israel Reuven Rivlin, giống như nhiều nước trên thế giới, Israel đang phải căng mình đối phó với Covid-19. Vì vậy, ông Reuven Rivlin hy vọng Chính phủ liên minh mới sẽ xử lý thành công những cuộc khủng hoảng phức tạp mà nước này đang đối mặt.

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo, nền kinh tế Israel sẽ suy thoái 6,3% trong năm nay và chưa thể phục hồi như mức trước khi đại dịch bùng phát cho đến năm 2022. Quốc gia Trung Đông này đã công bố gói cứu trợ khẩn cấp tương đương 22 tỷ USD nhằm ổn định nền kinh tế trước những hậu quả do đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, tình hình kinh tế có sớm trở lại ổn định hay không phụ thuộc vào khả năng Chính phủ liên minh mới kiểm soát được sự lây lan của virus SARS-CoV-2 gây ra đại dịch Covid-19.

Chính phủ liên minh mới được thành lập sẽ giúp Israel thoát khỏi cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài cũng như tạo điều kiện để tập trung giải quyết các vấn đề đối nội và đối ngoại. Tuy nhiên, Chính phủ liên minh mới ở Israel cũng phải đối mặt không ít thách thức khi giữa Đảng Likud và Đảng Xanh-Trắng vẫn tồn tại bất đồng.

DƯƠNG LÂM