Tháo gỡ vướng mắc để Hòa Lạc bứt phá thành 'cực công nghệ' của Thủ đô

Khu công nghệ cao Hòa Lạc là trung tâm khoa học - công nghệ trọng điểm

Phát biểu khai mạc hội thảo, Trưởng Ban Quản lý các KCN cao và KCN thành phố Hà Nội Vũ Xuân Hùng cho biết: trong thời gian qua, Trung ương đã ban hành nhiều chủ trương lớn về phát triển khoa học, công nghệ; đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Luật Thủ đô (sửa đổi) và các định hướng phát triển vùng Thủ đô.

Trong đó tiếp tục xác định KCN cao Hòa Lạc là trung tâm khoa học - công nghệ trọng điểm, giữ vai trò hạt nhân, thúc đẩy hình thành đô thị khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phía Tây Hà Nội, Hòa Lạc được kỳ vọng trở thành "thỏi nam châm" thu hút tri thức, chuyên gia, doanh nghiệp công nghệ cao trong nước và quốc tế.

Trưởng Ban Quản lý các KCN cao và KCN thành phố Hà Nội Vũ Xuân Hùng phát biểu khai mạc hội thảo

Đặc biệt, tại Đại hội XVIII của Đảng bộ TP Hà Nội vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, KCN cao Hòa Lạc cùng các khu đổi mới sáng tạo sẽ là “Cực công nghệ" - là một trong “ba cực sáng tạo" của Thủ đô.

Theo ông Vũ Xuân Hùng, KCN cao Hòa Lạc được thành lập năm 1998 do Bộ Khoa học và Công nghệ trước đây quản lý và được chuyển giao về thành phố Hà Nội từ cuối năm 2023. Đây là KCN cao đầu tiên của cả nước, với sứ mệnh và mục tiêu trở thành trung tâm nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ cao cấp quốc gia - "đầu tàu" thúc đẩy kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo của Thủ đô và cả nước. Qua hơn 25 năm hình thành và phát triển, KCN cao Hòa Lạc đã thu hút 109 dự án với tổng vốn đăng ký khoảng 116 nghìn tỷ đồng (tương đương 5 tỷ USD); với sự góp mặt của các tập đoàn lớn như: Viettel, FPT, Vingroup, VNPT, Nidec (Nhật Bản), Hanwha Aerospace (Hàn Quốc)... cùng các cơ sở nghiên cứu - đào tạo như: V-KIST, NIC, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Đại học Việt - Nhật, Việt - Pháp, FPT...

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ông Vũ Xuân Hùng cũng cho rằng hiện nay KCN cao Hòa Lạc vẫn đang đối mặt với các “nút thắt” kìm hãm sự phát triển, đặc biệt về hạ tầng (bao gồm hạ tầng khoa học công nghệ, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kết nối và hạ tầng xã hội), thu hút đầu tư, nguồn nhân lực chất lượng cao, liên kết nghiên cứu - triển khai - sản xuất, cũng như các cơ chế, chính sách đặc thù.

Trong đó, về thể chế, hiện vẫn chưa thực sự có cơ chế vượt trội, đột phá để giải quyết tất cả các vấn đề liên quan đến quá trình xây dựng và phát triển của KCN cao Hòa Lạc. Cùng đó, hạ tầng xã hội còn thiếu so với nhu cầu; hạ tầng kỹ thuật và kết nối giao thông còn chưa thuận tiện; hạ tầng khoa học công nghệ đến nay mới có khoảng 80 phòng thí nghiệm chưa đáp ứng được nhu cầu.

Quang cảnh hội thảo

Về nhân lực công nghệ cao, hiện có 29.200 người làm việc và sinh viên học tập tại KCN cao Hòa Lạc (kế hoạch đến năm 2030 thu hút 99.000 người lưu trú thường xuyên và 230.000 người làm việc và nghiên cứu, học tập). Nhân lực trí thức cao nghệ cao tại đây chủ yếu là lao động ngắn hạn, thiếu nhân lực ổn định mang tầm dẫn dắt định hướng và đột phá.

"Đặc biệt, nút thắt lớn nhất là vấn đề làm sao để thu hút, hình thành được hệ sinh thái, quan trọng nhất là việc thu hút để các trường đại học, viện nghiên cứu, các cơ sở đào tạo lớn, uy tín đặt trụ sở, cơ sở nghiên cứu, các phòng thí nghiệm hiện đại, chuyên sâu... để biến KCN cao Hòa Lạc thành một đô thị khoa học công nghệ sống động", Trưởng Ban Quản lý các KCN cao và KCN thành phố Hà Nội nhấn mạnh.

Theo ông Vũ Xuân Hùng, nếu được tiếp thêm nguồn lực, chính sách của các cơ quan có thẩm quyền và sự chung tay của cộng đồng nhà khoa học, các chuyên gia, doanh nghiệp, KCN cao Hòa Lạc sẽ bước vào giai đoạn phát triển bứt phá, trở thành trung tâm công nghệ cao - đổi mới sáng tạo hàng đầu quốc gia, biểu tượng trí tuệ của Thủ đô, hạt nhân của đô thị khoa học phía Tây Hà Nội và là nơi hội tụ những con người dám mơ lớn, dám sáng tạo và dám tạo nên giá trị cho tương lai.

Tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô

Tại hội thảo, đại diện lãnh đạo Trung ương và các bộ, ngành, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung nhận diện các vấn đề khó khăn, hạn chế, nguyên nhân và điểm nghẽn trong phát triển KCN cao Hòa Lạc; đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm quốc tế và trong nước trong phát triển các KCN cao. Đặc biệt, các chuyên gia, nhà khoa học cũng đã chia sẻ, đề xuất những giải pháp tháo gỡ vướng mắc về thể chế nhằm phát triển KCN cao Hòa Lạc, góp phần phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô Hà Nội và thu hút các nhà đầu tư trong thời gian tới.

Phó trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Phạm Đại Dương phát biểu tại Hội thảo

Đáng chú ý, phát biểu tại hội thảo, Phó trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Phạm Đại Dương và nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân đã chia sẻ những định hướng, giải pháp để KCN cao Hòa Lạc trở thành trung tâm nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ cao cấp quốc gia, là "đầu tàu" thúc đẩy kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo của Thủ đô và cả nước.

Phát biểu kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, thành phố đang khẩn trương hoàn thiện Đề án phát triển KCN cao Hòa Lạc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, với kỳ vọng đưa nơi đây trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu - phát triển và sản xuất công nghệ cao hàng đầu cả nước, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô và đất nước.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng, mục tiêu phát triển KCN cao Hòa Lạc trở thành động lực tăng trưởng kinh tế, tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô. Trong đó, các giải pháp lớn đề án đặt ra bao gồm đẩy nhanh hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hạ tầng khoa học công nghệ và kết nối giao thông; trong đó việc cần phải làm ngay là các giải pháp đầu tư xây dựng để cung cấp điện ổn định, đầy đủ với chất lượng cao, điện xanh - điện sạch; cung cấp nước sạch sinh hoạt cũng như nước phục vụ cho sản xuất tại KCN cao; cung cấp viễn thông, cáp quang internet và các dịch vụ thiết yếu để phục vụ các doanh nghiệp,nhà đầu tư đã và sẽ đầu tư trong KCN cao Hòa Lạc; các giải pháp nhằm thúc đẩy công tác thu hút đầu tư có chọn lọc; phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao…

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng phát biểu tại hội thảo

"Điểm nhấn quan trọng của đề án là các kiến nghị cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo sự khác biệt và sức cạnh tranh cho KCN cao Hòa Lạc so với các khu công nghệ cao và khu công nghiệp khác trên cả nước, hướng tới xây dựng một môi trường đầu tư đột phá, linh hoạt, hiệu quả; đồng thời nâng cao năng lực quản trị, tự chủ của Ban Quản lý và thu hút mạnh mẽ nguồn lực chất lượng cao trong và ngoài nước", Phó Chủ tịch UBND thành phố nêu rõ.

Ngoài ra, đề án cũng xác định từ nay đến năm 2030 sẽ xây dựng Hòa Lạc trở thành đô thị công nghệ cao thông minh, hiện đại, có môi trường sống, làm việc lý tưởng cho chuyên gia công nghệ; tầm nhìn đến 2045, Hòa Lạc sẽ trở thành trung tâm R&D, sản xuất công nghệ cao quy mô khu vực, với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh, đóng góp lớn vào GDP và năng suất lao động của Hà Nội và Việt Nam.

"Việc triển khai thành công đề án không chỉ có ý nghĩa riêng với Hà Nội mà còn góp phần thực hiện các chiến lược lớn của Trung ương về khoa học - công nghệ và công nghiệp hóa đất nước trong kỷ nguyên số, mà đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia", Phó Chủ tịch UBND thành phố Trương Việt Dũng nhấn mạnh.

Phi Long