Xây dựng mạng lưới, nâng cao năng lực cấp cứu đột quỵ trong 'thời gian vàng'

Đại biểu tham gia hội thảo khoa học do Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình tổ chức.

Hội thảo khoa học có tên: “Cập nhật chẩn đoán – điều trị đột quỵ cấp, xây dựng mạng lưới cấp cứu đột quỵ khu vực Hòa Bình”. Tham dự hội thảo có PGS.TS.BS Đỗ Đức Thuần – Trưởng khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân Y 103; các bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên đến từ các trung tâm y tế huyện, trạm y tế xã, cùng đại diện một số cơ sở y tế tư nhân khu vực Hòa Bình.

Từ thực trạng đến yêu cầu cấp thiết

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Hoàng Diệu – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình nhấn mạnh: “Đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian; mỗi phút trôi qua có hàng triệu tế bào não bị mất đi. Mỗi sự chậm trễ không chỉ làm giảm cơ hội sống của bệnh nhân mà còn kéo theo những hệ lụy về phục hồi chức năng, gánh nặng gia đình và xã hội.”

Ông Nguyễn Hoàng Diệu – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình phát biểu khai mạc hội thảo.

Theo ông Nguyễn Hoàng Diệu, để điều trị hiệu quả đột quỵ cấp, điều cốt lõi không chỉ là trình độ chuyên môn của tuyến tỉnh mà là một hệ thống phản ứng nhanh liên thông theo chiều dọc toàn ngành. Từ trạm y tế xã, trung tâm y tế huyện đến hệ thống vận chuyển cấp cứu 115, y tế tư nhân và bệnh viện tuyến cuối đều phải nắm rõ quy trình nhận diện – kích hoạt – xử trí ban đầu. Chỉ khi toàn bộ cấu phần của hệ thống vận hành nhịp nhàng, bệnh nhân mới có thể tiếp cận điều trị trong “thời gian vàng”.

Cũng theo chia sẻ của Giám đốc BVĐK Hòa Bình, thời gian qua bệnh viện đã nỗ lực đầu tư đồng bộ hệ thống CT, MRI, DSA; đào tạo ê-kíp tiêu huyết khối, dẫn lưu não thất, hạ thân nhiệt; phát triển Đơn nguyên Đột quỵ với khả năng tiếp nhận liên tục bệnh nhân cả tự đến lẫn chuyển tuyến. Tuy nhiên, điều bệnh viện mong muốn nhất là sự phối hợp chặt chẽ giữa các tuyến, bởi “không một cơ sở y tế nào có thể một mình bảo đảm an toàn cho toàn bộ người bệnh đột quỵ trong khu vực”.

Lãnh đạo bệnh viện cũng nhấn mạnh mục tiêu lớn của hội thảo là thống nhất phác đồ toàn tỉnh, tăng cường năng lực nhận diện sớm tại tuyến cơ sở, thúc đẩy liên thông dữ liệu và xử trí chuẩn hóa. Hội thảo là cơ hội để đội ngũ y tế địa phương tiếp cận những cập nhật mới nhất trong lĩnh vực đột quỵ, đồng thời đóng góp vào việc xây dựng mạng lưới đột quỵ khu vực Hòa Bình mạnh hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn.

PGS.TS Đỗ Đức Thuần – Trưởng khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân Y 103 đã trình bày cập nhật chuyên môn về điều trị đột quỵ.

Tại hội thảo, PGS.TS Đỗ Đức Thuần – Trưởng khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân Y 103 đã trình bày cập nhật chuyên môn về điều trị đột quỵ. Theo PGS.TS Đỗ Đức Thuần, tiêu sợi huyết IV-tPA vẫn là phương pháp điều trị hiệu quả nhất, song tỷ lệ bệnh nhân tiếp cận điều trị trong 4,5 giờ đầu còn thấp. Các nghiên cứu mới như WAKE-UP, EXTEND đã mở rộng cửa sổ điều trị nhờ lựa chọn bệnh nhân bằng hình ảnh tưới máu, giúp tăng thêm cơ hội cho người đến muộn.

Song song, các kỹ thuật lấy huyết khối cơ học ngày càng phát triển, áp dụng cho cả trường hợp đến muộn 6–24 giờ hoặc có thang điểm NIHSS thấp – nhóm bệnh nhân trước đây ít được chỉ định. Những tiến bộ này chỉ phát huy hiệu quả khi có mạng lưới cấp cứu vận hành nhịp nhàng, giúp rút ngắn thời gian từ cửa viện đến kim tiêm (door-to-needle) và đến can thiệp (door-to-groin).

BSCKII Tạ Huy Kiên – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu BVĐK Hòa Bình đã phân tích rõ thực trạng hệ thống cấp cứu đột quỵ.

Ở góc độ bệnh viện, BSCKII Tạ Huy Kiên – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu BVĐK Hòa Bình đã phân tích rõ thực trạng hệ thống cấp cứu đột quỵ của tỉnh như: Nhiều cơ sở có CT nhưng chưa triển khai tiêu huyết khối, vùng núi rộng – giao thông khó khăn khiến dịch vụ 115 hoạt động chưa đồng bộ; nguy cơ bỏ sót bệnh nhân tăng cao khi quá tải. Tuy vậy, BVĐK Hòa Bình đã có nền tảng tốt với đội ngũ được đào tạo chuyên sâu, hệ thống thiết bị tương đương tuyến cuối và khả năng tiếp nhận nhiều ca đột quỵ phức tạp.

Các đại biểu sau đó được xem thực hành mô phỏng kỹ thuật Solumbra, xử trí vòng Willis, chia sẻ kinh nghiệm xử lý các tình huống lâm sàng khó nhằm thống nhất quy trình và tối ưu hóa thời gian điều trị cho người bệnh.

Hướng tới mạng lưới liên thông

Một trong những nội dung được quan tâm nhất tại hội thảo là xây dựng mạng lưới cấp cứu đột quỵ khu vực Hòa Bình. Theo BSCKII Tạ Huy Kiên, yêu cầu cấp thiết hiện nay là chuẩn hóa hệ thống phân tuyến – báo động đỏ ngay từ tuyến cơ sở. Tất cả trạm y tế, TTYT phải có bảng kiểm FAST/BE-FAST, nắm quy trình kích hoạt Stroke Code; đồng thời khối tư nhân bắt buộc phải tham gia mạng lưới khi tiếp nhận ca nghi ngờ đột quỵ.

Một trong những nội dung được quan tâm nhất tại hội thảo là xây dựng mạng lưới cấp cứu đột quỵ khu vực Hòa Bình.

Hệ thống 115 cần được củng cố để bảo đảm điều phối thống nhất giữa các tuyến, hạn chế tình trạng gọi nhầm, gọi phá, xây dựng kíp trực 24/7 và khuyến khích đơn vị vận chuyển tư nhân tham gia theo quy chuẩn thống nhất. Về trang thiết bị, các TTYT cần được trang bị tối thiểu CT 16 dãy để sàng lọc đột quỵ; bệnh viện tuyến huyện và tư nhân đủ điều kiện phải dự trữ thuốc tiêu sợi huyết, đảm bảo sẵn sàng điều trị.

Công tác đào tạo cũng là trọng tâm của giải pháp. Bác sĩ tuyến cơ sở phải nắm phân loại đột quỵ, chỉ định, chống chỉ định tiêu huyết khối; điều dưỡng cần được tập huấn kỹ năng sơ cấp cứu, xử trí huyết áp, lấy ven chuẩn và phối hợp điều phối. Các kênh hội chẩn từ xa như Tele-Stroke, Zalo, VNPT cần được triển khai để bác sĩ tuyến dưới có thể nhận hỗ trợ ngay trên đường vận chuyển bệnh nhân.

Dự thảo “Xây dựng Mạng lưới Đột quỵ Khu vực Hòa Bình” được giới thiệu tại hội thảo xác định rõ ba nhóm mục tiêu lớn: thống nhất phác đồ toàn tỉnh; tăng cường hội chẩn sớm – chuyển tuyến nhanh; và đào tạo liên tục – nghiên cứu đa trung tâm. Mạng lưới gồm Ban chủ nhiệm, các tiểu ban chuyên môn – đào tạo, cấp cứu & chuyển tuyến, nghiên cứu khoa học, phục hồi chức năng và truyền thông cộng đồng; vận hành theo ba cấp độ từ bệnh viện tỉnh đến TT Y tế, Trạm Y tế, 115 và cơ sở tư nhân.

Giai đoạn 2025–2028 sẽ tập trung vào việc ban hành quy chế hoạt động, chuẩn hóa quy trình Code Stroke, xây dựng cơ sở dữ liệu vùng, mở rộng kết nối và triển khai công nghệ hỗ trợ theo dõi bệnh nhân. Mục tiêu cao nhất là bảo đảm mọi bệnh nhân đột quỵ, dù ở vùng sâu hay khu vực trung tâm, đều được tiếp cận điều trị chuẩn trong “thời gian vàng”.

Long Anh