Tháo gỡ vướng mắc trong thanh quyết toán chế độ cho lực lượng chống dịch COVID-19

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Huỳnh Thị Phúc phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Tại phiên thảo luận, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) nêu những vướng mắc trong quản lý, thanh quyết toán các nguồn lực và chính sách cho lực lượng phòng, chống dịch COVID-19 vẫn chưa được giải quyết triệt để. Theo đại biểu, dù năm 2023, Chính phủ đã có nghị quyết để triển khai nghị quyết của Quốc hội nhằm tháo gỡ khó khăn nhưng đến nay, một dự thảo nghị quyết để giải quyết dứt điểm các tồn đọng vẫn chưa được ban hành. Hệ quả là nhiều cán bộ, nhân viên y tế, quân đội, công an và các lực lượng ngoài công lập tham gia chống dịch đến nay vẫn chưa được hưởng chế độ, chính sách đã đề ra, thậm chí có người còn chưa được xét duyệt hồ sơ.

Theo đại biểu, việc này cần được giải quyết dứt điểm để lan tỏa tinh thần nhân văn, ghi nhận những đóng góp thầm lặng mà vô cùng quý giá của lực lượng tuyến đầu.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Chính phủ đã ban hành một loạt chính sách về chế độ phụ cấp cho đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế trực tiếp tham gia chống dịch xuyên suốt giai đoạn dịch bệnh. Bộ trưởng dẫn các nghị quyết của Chính phủ đã quy định rõ đối tượng, mức hưởng và điều kiện để chi trả. Cơ chế tài chính cũng được xác định do ngân sách nhà nước bố trí theo phân cấp, Trung ương sẽ hỗ trợ các địa phương khó khăn. Đặc biệt, Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định, đến nay, theo thống kê từ các địa phương gửi về, không có nội dung nào đề cập đến vướng mắc trong việc thực hiện chi trả đối với đội ngũ cán bộ đi làm công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, vướng mắc lớn hiện nay nằm ở 3 nhóm vấn đề phức tạp, phát sinh trong bối cảnh chống dịch "chưa có tiền lệ". Thứ nhất là việc thanh toán quyết toán chi phí xét nghiệm COVID-19 theo cơ chế đặt hàng. Trong giai đoạn cấp bách, nhiều địa phương, đơn vị đã đặt hàng xét nghiệm theo số lượng thực tế mà chưa kịp có đơn giá chính thức hoặc chưa tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về đặt hàng tại thời điểm đó. Giờ đây, việc quyết toán lại khoản chi này không có cơ sở pháp lý để thực hiện.

Tiếp đó là việc thanh toán vật tư, hóa chất theo hình thức "vay, mượn". Để kịp thời cứu người, nhiều bệnh viện đã phải vay, mượn trang thiết bị, vật tư y tế từ các đơn vị khác. Việc thanh toán, quyết toán cho các khoản "vay, mượn" này cũng đang bế tắc vì không có quy định trong các luật liên quan.

Cuối cùng là việc xác lập sở hữu toàn dân với tài sản tài trợ. Các tổ chức, cá nhân đã tài trợ rất nhiều tài sản, trang thiết bị cho các cơ sở y tế. Tuy nhiên, thủ tục để xác lập quyền sở hữu toàn dân cho những tài sản này đang gặp vướng mắc, khiến các đơn vị không thể chính thức đưa vào quản lý và sử dụng lâu dài.

Bộ trưởng Y tế nhấn mạnh, những nội dung này hiện chưa có cơ chế giải quyết theo các quy định của pháp luật, kể cả pháp luật về dân sự.

Về quy trình xử lý, Bộ trưởng cho biết, Bộ Y tế đã rất tích cực trình Chính phủ 3 tờ trình (số 1301, 233, 551) và đã lấy ý kiến tất cả các bộ, ngành, địa phương để tổng hợp vướng mắc và đề xuất phương án. Tuy nhiên, một thay đổi quan trọng đã làm quy trình kéo dài. Ban đầu, Bộ Y tế xây dựng dự thảo dưới dạng một nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành. Nhưng theo ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, căn cứ theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới (có hiệu lực từ năm 2025), hình thức phù hợp để giải quyết vấn đề này phải là một nghị định của Chính phủ, chứ không phải nghị quyết của Quốc hội như trước đây. Hiện nay, căn cứ vào công văn của Bộ Tư pháp vào tháng 5, Bộ Y tế đang triển khai xây dựng theo hình thức nghị định và sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Chính phủ ban hành.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Chỉ đạo nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Bộ trưởng cần cố gắng làm càng sớm càng tốt, bởi các địa phương đang rất kỳ vọng vào việc này để tháo gỡ vướng mắc trong thanh quyết toán, cũng như hợp thức hóa tài sản mà các tổ chức, cá nhân đã đóng góp.

Đánh giá về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) cho rằng, đến nay có gần 100% kiến nghị của cử tri đã được giải quyết và trả lời. Các văn bản trả lời của các bộ, ngành đã được cải tiến theo hướng tiếp thu nghiêm túc và đưa ra những giải pháp thiết thực, qua đó đã tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc tại cơ sở, không những giúp cử tri hiểu rõ hơn về chủ trương, chính sách, pháp luật mà còn tạo sự đồng thuận, chia sẻ với những khó khăn, áp lực với các bộ, ngành trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên từng lĩnh vực. Đây là kết quả đáng trân trọng, minh chứng rõ nét cho hoạt động của Đảng, Quốc hội, Chính phủ ngày càng gắn bó mật thiết hơn với cử tri và nhân dân.

Thông tin chế độ chi cho giải thể thao là nội dung được nhiều cử tri quan tâm. Đại biểu cho biết, hiện nay, Thông tư liên tịch số 200/2011/TTLT-BTC-BVHTTDL của Bộ Tài chính và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là căn cứ pháp lý quan trọng cho việc tổ chức các giải thể thao. Thực tế cho thấy, qua 14 năm triển khai thực hiện, kinh tế - xã hội có nhiều thay đổi, mức lương cơ sở đã tăng gấp 2,82 lần, nhiều mức chi đã không còn phù hợp. Do đó, đại biểu đề nghị 2 bộ phối hợp để sớm ban hành thông tư thay thế Thông tư liên tịch số 200/2011/TTLT-BTC-BVHTTDL.

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, đúng như ý kiến của cử tri, Thông tư này đã ban hành được 14 năm, do đó các mức chi không còn phù hợp. Tiếp thu ý kiến kiến nghị của cử tri, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chỉ đạo ban hành thông tư mới thay thế cho Thông tư liên tịch số 200/2011/TTLT-BTC-BVHTTDL.

Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính đã dự thảo thông tư thay thế và đang lấy ý kiến của các bộ, ngành và các địa phương, sau đó sẽ hoàn thiện, ban hành thông tư thay thế ngay trong tháng 7/2025 để triển khai thực hiện.

Đỗ Bình (TTXVN)