THẢO LUẬN TỔ 13: ĐÁNH GIÁ KỸ TÁC ĐỘNG KHI TRIỂN KHAI THÍ ĐIỂM CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH ĐẶC THÙ VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ

27/10/2023 Gốc

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, chiều ngày 27/10, Quốc hội thảo luận tại Tổ về: Việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành; dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.

Toàn cảnh thảo luận tại Tổ 13, gồm các Đoàn ĐBQH: Lạng Sơn, Bắc Ninh, Đắc Lắk và Hậu Giang

Thảo luận tại Tổ 13 gồm các Đoàn ĐBQH: Lạng Sơn, Bắc Ninh, Đắc Lắk và Hậu Giang. Các ý kiến tán thành với sự cần thiết việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành vì không làm tăng tổng mức đầu tư Dự án, không tăng diện tích đất thu hồi là phù hợp. và dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ. Việc ban hàn Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ là cần thiết, góp phần tháo gỡ những điểm nghẽn, vướng mắc về quy định tại một số luật và từ thực tiễn phát sinh.

Đánh giá kỹ tác động khi triển khai thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắc Lắk tán thành đề xuất của Chính phủ về các chính sách thí điểm đặc thù, nhằm bảo đảm thực hiện thành công chủ trương của Đảng về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đường bộ hiện đại, đổi mới mạnh mẽ phân cấp, phân quyền, ủy quyền và nâng cao hiệu quả phối hợp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, thu hút tối đa nguồn lực đầu tư, đa dạng hóa các hình thức huy động, nhất là các nguồn lực ngoài nhà nước.

Tuy nhiên, thực tế triển khai thời gian qua cho thấy các dự án giao thông PPP gặp khó khăn nguyên nhân chủ yếu là do cơ chế, chính sách của Nhà nước thiếu ổn định nhưng chưa có cơ chế bảo vệ nhà đầu tư một cách thỏa đáng... dẫn đến các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư quan ngại việc đầu tư các dự án giao thông PPP. Do đó, đề xuất của Chính phủ về tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư sẽ chưa xử lý triệt để được những khó khăn, vướng mắc hiện nay; Chính phủ cần có giải pháp đồng bộ để bảo đảm hiệu quả của chính sách đề xuất.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắc Lắk

Về thẩm quyền thực hiện đầu tư dự án đường quốc lộ, đường cao tốc đi qua các địa phương (Điều 5) dự thảo Nghị quyết quy định: Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có khả năng bố trí nguồn vốn đầu tư từ ngân sách địa phương (bao gồm cả vốn hỗ trợ từ ngân sách trung ương nếu có) làm cơ quan chủ quản thực hiện đầu tư dự án đường quốc lộ, đường cao tốc đi qua địa phương mình.

Cho ý kiến về quy định này, đại biểu Ngô Trung Thành – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắc Lắk cho rằng, mặc dù cho phép địa phương thực hiện dự án có đường cao tốc đi qua nhưng dự thảo Nghị quyết lại quy định: thực hiện quyết toán theo quy định hiện hành. Đại biểu cho rằng, cho phép thực hiện đặc thù nhưng không vẫn thực hiện thanh quyết toán theo quy định hiện hành là không khả thi, do vậy cũng cần bổ sung cơ chế đặc thù trong thanh quyết toán các dự án này.

Ủng hộ cơ chế đặc thù nhưng một số ý kiến cho rằng để việc thí điểm có cơ sở pháp lý có đạt được mục tiêu Chính phủ trình hay không; cần đánh giá kỹ tác động, khả năng thu chi ngân sách, nguồn lực lực hiện như thế nào. Đối với đề xuất cho phép các địa phương triển khai các dự án giao thông đường bộ qua địa phương cũng cần xem xét tới năng lực tổ chức thực hiện, tính đồng bộ, hiệu quả, có sự hỗ trợ kịp thời của Trung ương trong quá trình triển khai.

Góp ý về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ, đại biểu Lưu Bá Mạc – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn mong muốn Bộ Giao thông vận tải sớm và đẩy nhanh tiến độ tham mưu, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cân nhắc, xem xét chấp thuận chủ trương cho phép bố trí vốn kế hoạch đầu tư công để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh sau ngày 01/01/2015. Vấn đề này được kéo dài từ nhiệm kỳ Quốc hội XIV sang nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Đại biểu cho rằng, muốn giải quyết vấn đề này, thì phải cần một nội dung trong một nghị quyết của Quốc hội. Qua nghiên cứu, thì tôi thấy trong buổi thảo luận Dự thảo nghị quyết hôm nay là phù hợp.

Theo đại biểu Lưu Bá Mạc, hiện cả nước có khoảng hơn 20 dự án của nhiều tỉnh với tổng mức kinh phí hơn 770 tỷ đồng, đang bị nợ đọng xây dựng cơ bản. Trong đó bao gồm tỉnh Lạng Sơn. Tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản báo cáo và đề nghị Bộ GTVT về việc “Xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, bố trí vốn trung hạn giai đoạn 2021-2025 để thanh toán giá trị nợ đọng xây dựng cơ bản của dự án Cải tạo nền mặt đường và công trình đoạn Km8-Km29 và Km40-Km66 trên Quốc lộ 4A, tỉnh Lạng Sơn với giá trị là 133,077 tỷ đồng”. Đến thời điểm hiện tại dự án đã thi công hoàn thành phần khối lượng còn lại và hạng mục điều chỉnh dự án Việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14.

Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, Bộ Giao thông vận tải đã báo cáo Chính phủ ưu tiên bố trí 322 tỷ đồng để đầu tư hoàn thành dự án theo quy mô được duyệt. Đến nay, dự án đã thi công hoàn thành, kinh phí còn lại của tổng mức đầu tư còn lại là 135 tỷ đồng nhưng không thể thanh toán phần nợ khối lượng 133 tỷ đồng nêu trên do quy định tại khoản 2 Điều 106 Luật Đầu tư công năm 2014.

Đại biểu Lưu Bá Mạc – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn

Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản trả lời Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh; đồng thời đã có công văn 7954 ngày 24/7/2023 gửi các địa phương, và Sở Giao thông Vận tải tỉnh Lạng Sơn đã có Công văn 1341 ngày 31/7/2023, phúc đáp công văn về việc chuẩn xác số liệu nợ đọng xây dựng cơ bản và phần phải trả trong quyết định phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành Bộ Giao thông vận tải sẽ triển khai các thủ tục bố trí vốn để thanh toán cho dự án sau khi được các cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương cho phép thanh toán nợ đọng phát sinh sau ngày 01/01/2015. Do vậy, trên cơ sở ý kiến của cử tri, đại biểu Lưu Bá Mạc đề nghị Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội sớm quan tâm xem xét chấp thuận chủ trương cho phép thanh toán nợ đọng phát sinh sau ngày 01/01/2015.

Cần cam kết và giải pháp quyết liệt đảm bảo tiến độ dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Cho ý kiến về sự cần thiết điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đa số ý kiến nhất trí với Tờ trình của Chính phủ, nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai công tác giải ngân cho Dự án. Tuy nhiên, đại biểu Ngô Trung Thành, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắc Lắk bày tỏ băn khoăn về thời gian kéo dài đến hết năm 2024 liệu có hoàn thành tiến độ đề ra hay không. Bởi đến thời điểm này mặc dù đã hoàn thành 2/3 tiến độ, nhưng các nhiệm vụ còn lại rất khó khăn. Vì vậy, Chính phủ cần giải trình rõ vấn đề này và phải có cam kết hoặc giải pháp quyết liệt để đại biểu yên tâm trước khi bấm nút thông qua.

Có ý kiến đề nghị Chính phủ cần chủ động và kịp thời báo cáo Quốc hội khi quá trình triển khai Dự án có khả năng không bảo đảm tiến độ và một số chỉ tiêu được nêu tại Nghị quyết của Quốc hội cần phải điều chỉnh để bảo đảm không phát sinh thêm thủ tục, gây lãng phí thời gian và nguồn lực thực hiện Dự án; cần đánh giá nguyên nhân khách quan và chủ quan, rút kinh nghiệm qua triển khai khi để chậm tiến độ Dự án.

Về đề nghị kéo dài thời gian giải ngân vốn, đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không? Đại biểu Lê Minh Nam cơ bản tán thành với nội dung kiến nghị của Chính phủ, theo đó sẽ đưa nội dung Tờ trình của Chính phủ về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6.

Một số hình ảnh tại Phiên thảo luận Tổ 13:

Toàn cảnh Phiên thảo luận Tổ 13 gồm các Đoàn ĐBQH: Lạng Sơn, Bắc Ninh, Đắc Lắk và Hậu Giang

Đại biểu Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh điều hành nội dung thảo luận

Các đại biểu nghiên cứu tài liệu

Đại biểu Lưu Bá Mạc - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn đề nghị Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội sớm quan tâm xem xét chấp thuận chủ trương cho phép thanh toán nợ đọng phát sinh sau ngày 01/01/2015.