THẢO LUẬN TỔ 7: SỬA ĐỔI LUẬT ĐẤU THẦU: NÂNG CAO TÍNH CẠNH TRIANH, MINH BẠCH, KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG ĐẤU THẦU HÌNH THỨC

THẢO LUẬN TỔ 7: CẦN BỔ SUNG, LÀM RÕ CÁC ĐỐI TƯỢNG BÁO CÁO TRONG DỰ ÁN LUẬT PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN (SỬA ĐỔI)

Toàn cảnh Phiên thảo luận Tổ 7

Góp ý vào Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), các đại biểu tán thành về sự cần thiết sửa đổi Luật nhằm tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu; kịp thời khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành; nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, khắc phục tình trạng đấu thầu hình thức; cắt bỏ một số thủ tục trình, thẩm định, phê duyệt ở cấp trung gian không cần thiết; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân định rõ trách nhiệm trong đấu thầu; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong đấu thấu, lựa chọn nhà thầu và quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước; phòng chống hiệu quả gian lận, tiêu cực,

Góp ý vào nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Thành Trung, Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái cho rằng, phạm vi điều chỉnh của dự án luật liên quan lớn đến khái niệm "vốn nhà nước". Do đó, đại biểu đề nghị cần làm rõ khái niệm "vốn nhà nước" để thống nhất với các luật có liên quan như Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, Luật Đối tác công tư…

Theo đại biểu, so với quy định tại Luật Đấu thầu hiện hành, khái niệm "vốn nhà nước" quy định tại dự thảo luật không bao gồm vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước, vốn tín dụng do Chính phủ bảo lãnh, vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước và giá trị quyền sử dụng đất. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Thành Trung đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát khái niệm về vốn nhà nước đảm bảo tính bao quát và thống nhất trong hệ thống pháp luật, đánh giá kỹ việc không quy định vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước, vốn tín dụng do Chính phủ bảo lãnh, vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước trong khái niệm vốn nhà nước.

Về hình thức chỉ định thầu, dự thảo Luật cũng bổ sung, mở rộng thêm nhiều trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu so với luật hiện hành quy định 10 trường hợp chỉ định thầu, trong khi xu hướng đấu thầu rộng rãi để đảm bảo tính cạnh tranh rõ ràng, minh bạch, tránh lạn dụng. Đại biểu Nguyễn Thành Trung cho rằng, việc mở rộng thêm các trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định thầu không hợp lý.

Đại biểu Nguyễn Thành Trung, Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái

Liên quan đến quy định hủy thầu tại Điều 17, đại biểu Hoàng Đức Chính, Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình cho rằng, đây là quy định rất quan trọng, góp phần tạo tính cạnh tranh, minh bạch của hoạt động đấu thầu và bảo vệ quyền lợi chính đáng của các nhà thầu tham dự thầu. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể về cơ chế đền bù chi phí, các nội dung liên quan đến việc thỏa thuận bồi thường hay khởi kiện ra Tòa để bồi thường thiệt hại và qiy trình thủ tục thực hiện bồi thường.

Về chỉ định thầu quy định tại Điều 21, đại biểu Hoàng Đức Chính đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể về gói thầu tái định cư để đảm bảo thống nhất, đầy đủ khi áp dụng luật; bổ sung quy định về phạm vi áp dụng đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn áp dụng chỉ định thầu, tránh tình trạng chỉ định thầu tràn lan;…

Ngoài ra, đại biểu còn đề nghị cần tăng cường tính công khai, minh bạch các ván đề liên quan đến gói thầu để người dân và các cơ quan thông tấn báo chí có thể tham gia theo dõi, giám sát, để phát hiện vi phạm, sai sót trong đấu thầu trái quy định; bổ sung sự tham gia của các tổ chức chính trị xã hội trong giám sát công tác đấu thầu để đảm bảo công tác đấu thầu được minh bạch, công khai.

Đồng thời, cũng cần sửa đổi theo hướng giảm bớt các thủ tục rườm rà, không cần thiết trong quá trình đấu thầu, đưa ra những quy định rõ ràng hơn đối với gói thầu cấp bách vì lợi ích quốc gia; nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định về hạn mức chỉ định thầu, tránh tình trạng xé nhỏ gói thầu và phải có cơ chế để báo cáo giám sát chặt chẽ, có chế tài xử phạt trách nhiệm cụ thể đối với các cấp quản lý, từ chủ đầu tư, cơ quan bộ ngành Trung ương và địa phương tham gia.

Đại biểu Hoàng Đức Chính, Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình

Tán thành về sự cần thiết sửa đổi Luật nhằm tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, đại biểu Vương Quốc Thắng, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam đề nghị, đưa quy định về mức tiết kiệm bắt buộc là bằng hoặc lớn hơn tỷ lệ tiết kiệm bình quân giữa tổng giá gói thầu, tổng giá trúng thầu theo từng lĩnh vực và hình thức lựa chọn nhà thầu do Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố hàng năm.

Liên quan đến nội dung quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu, trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và đầu tư, đại biểu đề nghị bổ sung thêm mốc thời gian ban hành báo cáo vào ngày 10 tháng 01 hàng năm; bổ sung quy định về trách nhiệm của Bộ và đầu tư tại Điều 83;...

Trong việc xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về giá các vật tư, thiết bị, hàng hóa trên cơ sở dữ liệu từ hợp đồng của các đơn vị trúng thầu. Theo đại biểu, quy định này có ý nghĩa rất lớn trọng việc minh bạch và tăng cường công tác quản lý về đấu thầu, tạo điều kiện cho chủ đầu tư, nhà thầu tiếp cận, lựa chọn được thông tin có độ tin cậy cao. Qua đó, cũng là biện pháp gián tiếp, hạn chế được giá thầu tăng cao, thậm chí là đột biến, góp phần trong công tác quản lý đấu thầu hiệu quả hơn.

Ngoài ra, một số ý kiến đại biểu lưu ý, đối với việc đưa ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật với “dự án đầu tư phát triển sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước từ 30% trở lên hoặc dưới 30% nhưng trên 500 tỷ đồng” cần rà soát kỹ tránh khoảng trống pháp lý trong việc quản lý vốn của nhà nước tại các doanh nghiệp khác không thuộc Doanh nghiệp Nhà nước theo Luật số 69/2014/QH13 để bảo đảm tăng cường quản lý vốn của Nhà nước và vốn của doanh nghiệp nhà nước và bảo đảm được quyền tự chủ và quyền quyết định kinh doanh của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các đại biểu lưu ý, rà soát quy định rõ về hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, làm rõ phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu; quy định rõ hành vi cản trở trong đấu thầu, vì trên thực tế việc cản trở quá trình đấu thầu thường xảy ra đa dạng, phức tạp, tác động tiêu cực và làm ảnh hưởng đến thời gian, kết quả, hiệu quả của công tác đấu thầu;...

Các vị đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam tại Phiên thảo luận Tổ 7

Cũng tại Phiên thảo luận, các đại biểu còn cho ý kiến về Dự án Luật Giá (sửa đổi). Qua thảo luận, các đại biểu cho rằng, sau gần 10 năm thực hiện, Luật đã bộc lộ một số hạn chế cần kịp thời sửa đổi, như: Vai trò, phạm vi quản lý, điều tiết giá của Nhà nước trong vận hành kinh tế cần được nghiên cứu, hoàn chỉnh; Nhiều vấn đề mới phát sinh trên thực tế chưa được quy định đầy đủ, rõ ràng đã và đang cản trở hoạt động trong một số lĩnh vực; Tính thống nhất, đồng bộ của Luật Giá với một số đạo luật liên quan đến quản lý giá trong một số trường hợp chưa bảo đảm. Do đó, các đại biểu nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật là cần thiết, nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật Giá (sửa đổi), các đại biểu tập trung cho ý kiến vào một số nội dung trọng tâm về: nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước; bình ổn giá; định giá; kê khai giá, niêm yết giá, tham chiếu giá; thẩm định giá của nhà nước;…/.

Lê Anh - Trọng Quỳnh