Thắt chặt chi tiêu trong tình hình tăng giá

Phần lớn giá cả tăng ở dịch vụ ăn uống, thực phẩm, y tế... Để cân bằng sinh hoạt hàng ngày, nhiều gia đình liên tục thay đổi cách chi tiêu. “Thu nhập của tôi ở mức trung bình, hàng ngày đều chọn hàng quán bình dân để ăn uống. Trước Tết, mỗi món ăn vỉa hè quen thuộc của tôi chỉ 25.000 đồng, giờ tăng thêm 5.000 đồng. Tôi bắt đầu để ý các khoản khác, từ cà-phê, tiền chợ, điện, nước, hàng gia dụng đều tăng so trước đây. Ở những hàng quán quen thuộc của tôi, chủ quán đều than giá cả tăng, nhưng sức mua giảm, chi phí sinh hoạt và đi lại đã tốn thêm 20% so trước Tết. Vậy là phải suy nghĩ lựa chọn giải pháp giữa tiết kiệm nhiều hơn hay chi tiêu thông minh hơn” - anh Lê Thanh Tuấn, nhân viên sale hàng vật tư nông nghiệp băn khuăn.

Chị Thanh Thúy, chủ quán cà-phê tại phường Mỹ Xuyên đã kinh doanh được 8 năm. Trải qua biến động của dịch COVID-19 và nhiều giai đoạn biến động thị trường, theo cảm nhận của chị, sức kinh doanh của mô hình vừa và nhỏ vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. Ngay trong tháng trước, giá cà-phê liên tục ở mức cao, là niềm vui của người dân trồng cà-phê vùng Tây Nguyên, nhưng lại là nỗi lo của quán kinh doanh đồ uống. “Quán phải thông báo xin phép điều chỉnh giá thức uống từ cà-phê với con số rất nhỏ để không ảnh hưởng đến khách hàng, còn lại tối ưu tiết kiệm các chi phí khác. Tình hình hiện nay không chỉ khó khăn với người kinh doanh, mà sinh hoạt đời thường cũng phải trăn trở ít nhiều…” - chị Thúy bày tỏ.

Người dân cân nhắc khi mua sắm tiêu dùng trong thời vật giá leo thang

Với những người kinh doanh nói chung, vẫn có người lạc quan nhờ tính toán chặt chẽ, dự phòng, lợi thế có sẵn từ gia đình, trong khi số khác đang chật vật để đối phó với từng đồng nguyên liệu. Anh Minh Long (tiểu thương tại chợ Mỹ Xuyên) cho biết, do bán các mặt hàng trung gian, từ nhà nông cung cấp cho cơ sở chế biến, quán ăn, anh cảm nhận rõ khó khăn của người trong cuộc khi phải cân nhắc chuyện tăng giá theo thị trường. Nhất là các mặt hàng thực phẩm, món ăn bình dân, theo thói quen chỉ cần tăng chút đỉnh, người tiêu dùng có thể “quay lưng” để chọn nơi khác. Rất nhiều yếu tố tác động từ giá nguyên liệu, chi phí vận chuyển… nhưng giá thành phẩm thì không thể tăng.

Giá lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc, thiết bị và đồ dùng gia đình thường tăng theo quy luật vào các tháng cuối năm và dịp lễ, Tết. Tuy nhiên, sau thời điểm tăng vào dịp cao điểm thì không hề có dấu hiệu giảm trở lại. Đa số các cửa hàng sẽ mặc nhiên đó là giá của năm mới, trừ một số nơi tăng giá kèm theo lý do phụ thu dịp lễ, Tết. Hiện nay, nhiều bà nội trợ mua sắm hàng thiết yếu ưu tiên đi chợ truyền thống nhiều hơn vào siêu thị, lựa chọn hàng phân khúc giá rẻ hoặc chờ chương trình khuyến mãi khi mua hàng trực tuyến. Cùng với đó, tiếp tục tiết kiệm mọi sinh hoạt trong gia đình để gói gọn trong mức thu nhập có được.

Chị Ngọc Lan (TP. Long Xuyên) có mức lương ổn định với công việc điều dưỡng, còn chồng làm quản lý kho hàng cho 1 công ty thủy sản ở phường Mỹ Quý. “Mỗi món tăng giá một chút thì không thấy là bao, nhưng đủ bữa cơm cho cả tuần thì các chi phí cộng dồn lên đáng kể. Trước đây, lương 2 vợ chồng đủ rủng rỉnh có thể tiết kiệm, cuối tuần cho con đi chơi… Giờ con trai đi học ngày càng lớn, chi phí tăng theo, các mặt hàng theo thời gian chỉ tăng, không giảm. Nhưng nhìn một cách tích cực, thời buổi khó khăn chúng ta học được cách tiết kiệm, “liệu cơm gắp mắm”, biết cách quản lý tiền càng chặt chẽ hơn, chỉ ưu tiên chi cho những nhu cầu thật cần thiết, không tùy hứng hoặc mua những mặt hàng không chính đáng. Thời buổi này, có công việc được duy trì ổn định cũng rất khó khăn, vì vậy ai cũng phải cố gắng. Mong tình hình sẽ dần ổn định hơn, lương cho người lao động tăng tương xứng với mức sống thực tế”.

Theo phân tích của Cục Thống kê, Bộ Tài chính, những năm gần đây, mức lạm phát đều phù hợp tình hình kinh tế - xã hội của nước ta. Việc kiểm soát lạm phát hỗ trợ rất nhiều cho tăng trưởng kinh tế, như tạo điều kiện để giữ lãi suất ngân hàng ở mức thấp; tăng đầu tư công; mở rộng chính sách tài khóa; tăng thu nhập thực tế cho người dân thông qua tăng lương tối thiểu vùng và lương cơ sở… Năm 2025, mức trần lạm phát được ấn định cao hơn các năm trước (4,5 - 5% so với dưới 4%) nhằm tạo không gian cho chính sách tiền tệ và tài khóa linh hoạt hơn để cung ứng thêm vốn nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng trên 8%.

Bù lại, Bộ Chính trị đã quyết định miễn giảm toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến THPT công lập trên cả nước, kể từ năm học 2025 - 2026. Nhiều người dân bày tỏ vui mừng vì chi phí cho giáo dục là khoản chi phí khá lớn với hàng triệu gia đình. Việc miễn học phí đã góp phần đáng kể kiểm soát lạm phát trong năm nay và những năm sau.

HOÀI ANH