Thắt chặt quản lý hàng xuất, nhập khẩu qua thương mại điện tử

Công chức hải quan giám sát hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử tại kho doanh nghiệp chuyển phát nhanh. Ảnh tư liệu

Bỏ đề xuất về định mức miễn thuế

Một nội dung được rất nhiều người quan tâm chính là quy định về quản lý thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.

Theo quy định tại dự thảo Nghị định đã trình Chính phủ tại Công văn số 6289/BTC-TCHQ ngày 20/6/2023 của Bộ Tài chính thì đối tượng được miễn thuế nhập khẩu là: Hàng hóa nhập khẩu có trị giá hải quan theo từng đơn hàng từ 2 triệu đồng Việt Nam trở xuống; hàng hóa nhập khẩu có trị giá hải quan theo từng đơn hàng trên 2 triệu đồng Việt Nam nhưng có tổng số tiền thuế nhập khẩu phải nộp dưới 200.000 đồng Việt Nam. Trong đó, mỗi tổ chức, cá nhân mua hàng chỉ được hưởng tiêu chuẩn miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu quy định tại 2 điểm nêu trên không quá 96 triệu đồng Việt Nam/năm.

Lý do quy định cho miễn thuế đối với hàng hóa có số tiền thuế nhập khẩu phải nộp dưới 200.000 đồng Việt Nam là để tránh việc chi phí thu thuế của cơ quan nhà nước lớn hơn số tiền thuế nộp vào ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, sự thuận tiện của việc thu thuế hiện nay thì không cần thiết phải quy định việc miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có số tiền thuế phải nộp dưới 200.000 đồng Việt Nam. Đồng thời, nếu quy định việc miễn thuế đối với hàng hóa có mức thuế nhập khẩu phải nộp dưới 200.000 đồng Việt Nam thì người khai hải quan phải thực hiện khai báo các thông tin để tính được số tiền thuế như: mã HS, mức thuế suất... và cơ quan hải quan phải có biện pháp kiểm tra được các thông tin này.

Vì vậy, để đảm bảo thuận lợi cho người khai hải quan và cơ quan hải quan trong việc theo dõi, thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa trong định mức miễn thuế, trong dự thảo đang gửi xin ý kiến mới đây, Bộ Tài chính đề nghị bỏ nội dung quy định định mức miễn thuế đối với trường hợp hàng hóa nhập khẩu có trị giá hải quan theo từng đơn hàng trên 2 triệu đồng Việt Nam nhưng có tổng số tiền thuế nhập khẩu phải nộp dưới 200.000 đồng Việt Nam.

Ngăn chặn nguy cơ hàng hóa kém chất lượng

Về chính sách quản lý mặt hàng, bản dự thảo được Bộ Tài chính trình Chính phủ vào tháng 6/2023 đã liệt kê các trường hợp miễn giấy phép, điều kiện kiểm tra chuyên ngành bao gồm: Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được miễn giấy phép, miễn điều kiện theo quy định về quản lý ngoại thương; hàng hóa nhập khẩu qua thương mại điện tử có trị giá hải quan từ 2 triệu đồng trở xuống hoặc trên 2 triệu đồng đối với hàng hóa đơn chiếc nhưng tổng trị giá hàng hóa được miễn không quá 96 triệu đồng/năm cho mỗi tổ chức, cá nhân. Các trường hợp miễn giấy phép, điều kiện kiểm tra chuyên ngành không áp dụng nếu có cảnh báo về an toàn thực phẩm, dịch bệnh, sức khỏe, ô nhiễm môi trường, an ninh quốc gia, xã hội hoặc có văn bản dừng miễn kiểm tra.

Theo Nghị định 85/2019/NĐ-CP, hàng hóa nhập khẩu qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh có trị giá dưới 1 triệu đồng được miễn thuế và kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm. Dự thảo Nghị định mới quy định ngưỡng giá trị hàng nhập khẩu qua thương mại điện tử lớn hơn nhằm tránh việc lợi dụng chính sách.

Tuy nhiên, trước bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển mạnh như hiện nay, đặc biệt là hàng hóa giá rẻ từ thị trường Trung Quốc đang có xu hướng tràn ồ ạt vào Việt Nam, việc miễn kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử như dự thảo đã trình trước đó có thể tạo sự cạnh tranh không bình đẳng giữa hàng nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử với hàng hóa nhập khẩu khác và hàng sản xuất trong nước. Ngoài ra, quy định nêu trên thậm chí là “bảo hộ ngược" đối với hàng thương mại điện tử nhập khẩu và nguy cơ hàng hóa kém chất lượng hoặc không đạt yêu cầu nhập khẩu sẽ tràn vào Việt Nam mà không bị kiểm soát chất lượng.

Do đó, trong dự thảo mới, Bộ Tài chính đang băn khoăn giữa 2 phương án. Thứ nhất là giữ đối tượng và ngưỡng miễn như dự thảo cũ và giao thẩm quyền cho bộ trưởng bộ quản lý ngành, lĩnh vực ban hành danh mục được miễn tùy thuộc vào tình hình cụ thể. Phương án này thì chặt chẽ hơn, song lại có nhược điểm là trong trường hợp nghị định có hiệu lực thi hành, các bộ chưa ban hành Danh mục thì việc miễn giấy phép, miễn điều kiện, miễn kiểm tra chuyên ngành của hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử chỉ được thực hiện theo các quy định hiện hành mà không có chính sách mặt hàng riêng đối với hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử.

Phương án 2, giữ đối tượng và ngưỡng miễn như dự thảo cũ và ràng buộc thêm quy định miễn không quá 4 lần/năm, đồng thời tổng trị giá hàng hóa được miễn không quá 96 triệu đồng Việt Nam/năm đối với mỗi tổ chức, cá nhân. Như vậy, chính sách có thể áp dụng ngay sau khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật, việc miễn giấy phép, miễn điều kiện, miễn kiểm tra chuyên ngành được áp dụng cùng thời điểm với hiệu lực thi hành của Nghị định. Đồng thời, quy định này cũng đã hạn chế số lần được miễn là không quá 4 lần/năm tránh việc các cá nhân, tổ chức nhập khẩu số lượng lớn hàng hóa không chịu sự kiểm tra chuyên ngành. Đây cũng là phương án mà Bộ Tài chính đề xuất lựa chọn.

Cần chế tài quản lý chặt chẽ thương mại điện tử

Việc kiểm tra, giám sát chưa có đầy đủ các quy định về quản lý thương mại điện tử có thể gây thiệt hại lớn cho kinh tế - xã hội trong nước. Chúng ta cần sớm hoàn thiện các quy định về quản lý nhà nước để hoạt động thương mại điện tử đi vào nề nếp, đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng giữa các đơn vị sản xuất kinh doanh. Đồng thời, chống thất thu thuế, bảo vệ người tiêu dùng mua hàng hóa có chất lượng và xuất xứ rõ ràng. Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (đoàn TP. Hồ Chí Minh)

Hồng Vân