Thay đổi cách nhìn nhận của thế giới về giải pháp tiếp cận thực trạng du lịch toàn cầu

Có vẻ như đây là năm du lịch tồi tệ và người dân địa phương tại các điểm đến du lịch nổi tiếng đã có phản ứng.

Thành phố Venice đã bắt đầu thu phí vào cửa đối với những du khách muốn ghé chơi trong ngày. Tương tự, một thị trấn nổi tiếng của Thụy Sĩ mới đây cũng áp dụng cách làm như vậy.

Quá tải du lịch hiện là vấn đề tồn tại ở nhiều điểm đến nổi tiếng trên thế giới hiện nay. Ảnh: Aris Oikonomou/AFP/Getty Images

Theo các nhà quan sát, mặc dù tình trạng quá tải du lịch đã lên đến đỉnh điểm ở châu Âu, nhưng thực tế đây cũng là thực trạng toàn cầu.

Tại Nhật Bản, một thị trấn nhìn ra Núi Phú Sĩ đã dựng rào chắn vào tháng 5 nhằm ngăn du khách ồ ạt đến gây tắc nghẽn giao thông và ảnh hưởng đến cuộc sống người dân địa phương.

Trong khi đó, Bali cũng đã áp dụng thuế vào cửa đối với du khách nước ngoài vào tháng 2 năm nay.

Tại Mỹ, một số công viên quốc gia nước này đã liên tục xảy ra tình trạng quá tải du khách, ước tính 13 triệu lượt khách tham quan ghé thăm vào năm 2023 - nhiều hơn so với năm 2022.

Vào mùa cao điểm, du khách sẽ phải đặt vé trước để vào công viên tham quan.

Tuy nhiên, sự gia tăng số lượng khách du lịch đang được các chuyên gia đánh giá là không tương quan với sự tôn trọng của du khách đối với điểm đến.

Ông Noel Josephides, Chủ tịch Công ty lữ hành châu Âu Sunvil, cho biết đây không phải là điều gì mới mẻ xảy ra. Tình trạng hỗn loạn hiện tại đã có thể dự đoán được từ nhiều năm trước và những tác động của ngành công nghiệp này đã ảnh hưởng đến các điểm đến.

"Tôi đang mất niềm tin vào mục đích kinh doanh của mình", ông nói về sự tàn phá mà ngành du lịch đã gây ra ở châu Âu.

Nhiều ý kiến của các chuyên gia khác cũng đưa ra quan điểm tương tự như vậy. Câu hỏi duy nhất là liệu chúng ta có thể thoát khỏi tình trạng này và thiết lập lại du lịch trở thành trải nghiệm tuyệt vời hay không.

Thiện chí của người dân địa phương

Chuyên gia du lịch Justin Francis cũng đánh giá về tình trạng đông đúc tại những điểm đến nổi tiếng của Vương quốc Anh, chẳng hạn như thành phố Bath - điểm đến được rất nhiều người Mỹ yêu thích.

"Tôi nhớ mình đã chứng kiến những ồn ào của khách du lịch. Họ đã cãi vã, đứng xung quanh chặn đường và tôi cảm thấy sợ hãi," ông Francis nói.

Chính những trải nghiệm ban đầu này đã khiến ông Francis thành lập công ty Responsible Travel (Du lịch có trách nhiệm) vào năm 2000. Responsible Travel là một công ty lữ hành làm việc với các cơ sở lưu trú nhỏ do người dân địa phương sở hữu và có hướng dẫn viên.

Ý tưởng của ông về du lịch trải nghiệm cung cấp sự kết nối một-một giữa các nền văn hóa dường như đã bị bỏ quên trong những năm gần đây.

"Du lịch đã đi đúng hướng ở nhiều nơi nhưng nhìn chung ngành công nghiệp này đang đánh mất lòng tin của người dân địa phương. Tình trạng du lịch năm nay đã thực sự rất tồi tệ. Ngành công nghiệp du lịch đã quên mất tài sản quý giá nhất của mình: thiện chí của người dân địa phương", ông nói.

Cuộc cạnh tranh căng thẳng

Quá tải du lịch ở Venice. Ảnh: Manuel Silvestri/Reuters

Ông Noel Josephides là người thường kết nối khách hàng từ Bắc Âu đến Địa Trung Hải cho biết công việc của ông liên quan đến việc tìm kiếm những địa điểm mới để thu hút du khách ghé thăm. Công ty của ông là một trong những công ty đầu tiên đưa ra gói du lịch trọn gói đến đảo Skiathos của Hy Lạp vào những năm 1980.

Ông nói rằng việc tạo ra một điểm đến tương đối đơn giản. Các công ty lữ hành sẽ tìm kiếm điểm đến, người dân địa phương đầu tư vào cơ sở hạ tầng cho kỳ nghỉ (thường được các công ty lữ hành hỗ trợ về mặt tài chính) và các công ty lữ hành nhỏ sẽ bổ sung thêm vào danh sách điểm đến này vào sổ sách của họ sau đó.

Nếu điểm đến bán chạy, các công ty lữ hành lớn hơn sẽ tiếp tục đầu tư vào.

Ông Josephides là một cái tên "đáng gờm" trong ngành du lịch châu Âu. Ông cũng là cựu chủ tịch của ABTA (Hiệp hội các đại lý du lịch Anh), AITO (Hiệp hội các công ty lữ hành độc lập) và Travel Foundation, tổ chức từ thiện phát triển bền vững của ngành.

Ông tin rằng ngành du lịch nói chung hiện đang "mất kiểm soát" và tiến tới "một cuộc chạy đua xuống đáy". Đó là một cuộc đua đang thay đổi cách người dân địa phương cảm nhận về du khách đổ xô đến họ.

"Tôi không nghĩ mọi người phản đối du lịch, nhưng cuối cùng họ cũng bắt đầu hiểu rằng du lịch phải được kiểm soát. Nếu không, cảnh quan du lịch bị xuống cấp nghiêm trọng", ông nói.

Ông nhận định các đảo nổi tiếng như Mykonos và Santorini của Hy Lạp hiện đang bị bão hòa. Đầu tháng này, một công ty lữ hành Santorini nhận định hòn đảo trên trở nên "trống rỗng" và mùa hè năm nay là "tồi tệ nhất từ trước đến nay" vì quá đông đúc. Hầu hết là khách du lịch trong ngày đến đây từ các tàu du lịch.

"Chúng tôi không thể biết điều gì sẽ xảy ra trong 10 năm nữa. Mọi thứ có thể đang dần mất kiểm soát. Lỗi phần lớn thuộc về ngành du lịch", ông nhấn mạnh.

Mối quan tâm của người dân là ưu tiên hàng đầu

Ông Pedro Fiol, Chủ tịch của AVIBA – Hiệp hội các đại lý du lịch của Quần đảo Balearic, quần đảo ngoài khơi bờ biển phía đông của Tây Ban Nha, nơi đã trở thành tâm điểm của các cuộc biểu tình vào mùa hè này, cho biết hầu hết mọi người sẽ không phản đối khách du lịch.

Sân bay trên đảo Mallorca đón tới 1.000 chuyến bay mỗi ngày (hạ cánh hoặc khởi hành) trong mùa hè.

Tuy nhiên, ông Fiol tin rằng hầu hết các vấn đề về cơ sở hạ tầng, thiếu phương tiện giao thông công cộng và nhà ở là do tác động trực tiếp từ du lịch.

Du lịch ở quần đảo Balearic đã thay đổi khi mọi người không còn ở lại bãi biển nữa. Họ sử dụng phương tiện giao thông công cộng để đến thăm các thị trấn trong đất liền.

Du lịch quá tải ở Công viên quốc gia Yosemite. Ảnh: George Rose/Getty Images

"Một mặt, điều này tích cực vì chúng tạo ra thu nhập cho thương mại địa phương nhưng mặt khác, chúng có thể làm sụp đổ cơ sở hạ tầng cơ bản vì những thị trấn nhỏ này không thích nghi để đón nhiều khách du lịch như vậy", ông nói.

Với giá cả tăng cao, một số khách du lịch cố gắng cắt giảm chất lượng hoặc ở lại ít thời gian hơn. Nhưng việc cắt giảm khách du lịch chi tiêu ít hơn mà không tăng chi tiêu chất lượng cao hơn trước sẽ "gây ra tác động kinh tế rất tiêu cực cho các hòn đảo của chúng ta".

"Người dân đang đòi hỏi những thay đổi, nhưng những thay đổi đó sẽ không thể đạt được nếu không có nền kinh tế vững chắc mà ngành du lịch mang lại", ông nói.

Mối quan tâm của ông Fiol cũng là nỗi trăn trở đối với Jeremy Sampson, Giám đốc điều hành của Travel Foundation.

"Tôi không nghĩ rằng du lịch quá tải là nguyên nhân gốc rễ mà là triệu chứng. Chúng ta đang mất cân bằng. Bạn có thể tiếp đón nhiều người nếu có kế hoạch rõ ràng. Nhưng chỉ cần một người đến vào thời điểm và địa điểm không phù hợp sẽ vượt quá các nguồn lực hiện có", ông nói.

Trước bối cảnh này, ôngJaume Bauza, Người đứng đầu ngành du lịch ở Quần đảo Balearic cho biết chính phủ Tây Ban Nha đã thành lập một ủy ban "nhằm mục đích phát triển du lịch bền vững".

"Mối quan tâm của cư dân là ưu tiên hàng đầu đối với chúng tôi. Chúng tôi không thể quên rằng du lịch là nguồn kinh tế chính cho cộng đồng và chúng tôi phải đặt người dân địa phương lên ưu tiên hàng đầu, không được quên nhu cầu và mối quan tâm của họ", ông nói.

Chúng ta có thể cứu vãn du lịch?

Ông Josephides cho rằng bất kỳ thay đổi nào cũng phải thực hiện từ cấp trung ương đến địa phương.

"Phải có sự hợp tác giữa các quốc gia gửi và tiếp nhận. Quyền lực không nên chỉ nằm trong tay ngành du lịch. Các hãng hàng không sẽ tiếp tục mở rộng và đó là điều mà các cổ đông của họ mong đợi. Bạn sẽ không bao giờ có thể khiến một công ty lữ hành lớn đồng ý hoãn lại số lượng du khách muốn đi.

"Trong 10 năm nữa, sẽ có những điểm đến đã làm đúng và những điểm đến đã qua thời điểm để du khách không thể quay lại", ông nói.

Các DMO (tổ chức tiếp thị điểm đến) nên chuyển từ khuyến khích du lịch sang "cân bằng" du lịch. Khi các điểm đến mạnh hơn về khả năng có nguồn tài trợ, quản lý và các công cụ phù hợp để giải quyết vấn đề, thì điều đó có thể sẽ thay đổi. Ông cho rằng việc chuyển từ chữa cháy hàng ngày sang lập kế hoạch dài hạn sẽ thay đổi tình hình.

Chuyên gia Fiol cũng khẳng định mọi người ngày càng lo lắng về vấn đề quá tải du lịch nhiều hơn và họ sẽ chọn đến thăm vào mùa thấp điểm. Mặc dù trời vẫn nắng vào mùa xuân và mùa thu, nhưng mùa đông cũng là thời điểm du lịch tập trung vào ẩm thực, văn hóa, sức khỏe và "vô số hoạt động chắc chắn sẽ khiến du khách ngạc nhiên".

Chuyên gia Francis cũng đưa ra lời khuyên: Du khách hãy ở lại khách sạn chứ không phải là nhà cho thuê để tác động đến cuộc sống của người dân địa phương. Hoặc hãy biến nơi nghỉ ngơi của du khách thành khách sạn do người dân địa phương sở hữu để tiền du lịch được giữ lại trong cộng đồng.

Và khi bạn đã đến nơi, hãy thuê hướng dẫn viên địa phương. Họ không chỉ có thể giúp bạn tránh tình trạng quá tải du lịch mà còn giúp bạn tiết kiệm tiền cho nền kinh tế địa phương.

"Du lịch là một thỏa thuận.Người dân địa phương cho du khách vào, đổi lại du khách sẽ cung cấp một số lợi ích nhất định cho họ. Vì vậy, du khách càng đầu tư nhiều tiền vào những người dân địa phương thì du lịch sẽ thực sự càng tốt", ông nói thêm./,

Hồng Nhung